Ο θρύλος που στοιχειώνει το κάστρο λέει πως σε έναν από τους πύργους του ζούσε μια πανέμορφη βασιλοπούλα. Ήταν τόσο όμορφη που βασιλόπουλα από τα πέρατα του κόσμου έφταναν στο ακριτικό Διδυμότειχο του Έβρου μόνο και μόνο για να τη δουν, για να κλέψουν ένα της βλέμμα. Κι όταν το άπαρτο κάστρο έπεσε στα χέρια των Τούρκων, εκείνη καβάλησε το άσπρο της άλογο και βούτηξε στο κενό από τον γωνιακό, νοτιοανατολικό πύργο. Καλύτερα νεκρή, παρά ατιμασμένη.
Ένας άλλος θρύλος λέει πως το κάστρο χτίστηκε πάνω σε έναν λαβύρινθο με Σαράντα Καμάρες, οι οποίες ήταν σε μια δαιδαλώδη διάταξη μέσα στον βράχο. Αυτή η ιστορία που ξεκίνησε πολύ παλιά και φτάνει ως τις μέρες μας συνδέεται με τα πολλά λαξευτά σπήλαια που έχουν εντοπιστεί στο εσωτερικό του κάστρου και χρησιμοποιούνταν κατά το απώτερο παρελθόν ως αποθήκες τροφίμων ή όπλων, ως δεξαμενές νερού ή καταφύγια σε πολεμικές περιόδους.
Μύθοι και θρύλοι καλύπτουν με την αχλή του χρόνου το Κάστρο του Διδυμοτείχου, γνωστό και ως Κάστρο των «Διδύμων Τείχων», το πιο σημαντικό στην επικράτεια της Θράκης κι ένα από τα πιο σημαντικά του βαλκανικού χώρου, που βρίσκεται στην κορυφή του λόφου Καλέ.
Με τη σημερινή του μορφή, χρονολογείται από τον 6ο αι. μ.Χ. και δικαιολογεί την κατασκευή του, καθώς κατά τους βυζαντινούς χρόνους το Διδυμότειχο ήταν σημαντικό εμπορικό, διοικητικό και στρατιωτικό κέντρο. Ως εκ τούτου χρειαζόταν μια ισχυρή οχύρωση, με τείχη μεγάλου πάχους που διαμόρφωσαν τον περίβολο του κάστρου.
Σήμερα διατηρείται στο μεγαλύτερο μήκος του και στην 1.300 μέτρων περίμετρο των τειχών του, διακρίνονται αρκετοί από τους συνολικά 24 πύργοι. Μάλιστα σε κάποιους από αυτούς τους πύργους μπορεί κανείς να δει ενδιαφέροντα μονογράμματα όπως αυτό των Κομνηνών.
Σύμφωνα με ιστορικές πηγές, τα τείχη του Διδυμοτείχου ανακατασκευάστηκαν επί Ιουστινιανού – στην ίδια περίοδο χρονολογούνται και οι δύο κεντρικές πύλες του Διδυμοτείχου, γνωστές ως Καλέπορτες, που πλαισιώνονται από πεντάπλευρους πύργους- και ενισχύθηκαν το 751 μ.Χ., επί Κωνσταντίνου Ε’ και αργότερα το 1303, ενώ την περίοδο 1713-14, στο Κάστρο του Διδυμοτείχου διέμενε σε κατάσταση ημιαιχμαλωσίας ο Βασιλιάς της Σουηδίας Κάρολος ο ΙΒ’.
Μέσα στον περίβολό του υπάρχει ένα μικρό πέτρινο ναΐδριο και η σημερινή αρμενική εκκλησία του Αγίου Γεωργίου (Σουρπ Κεβόρκ), η οποία είναι κτισμένη στη θέση του βυζαντινού ναού του Αγίου Γεωργίου του Παλαιοκαστρίτη, όπου στις 26 Οκτωβρίου του 1341, στέφθηκε αυτοκράτορας ο Ιωάννης Στ΄ Καντακουζηνός.
Το κάστρο δοκιμάστηκε από πολύχρονες και σκληρές πολιορκίες και κατά καιρούς υπέστη φοβερές καταστροφές, όπως από τον Βούλγαρο τσάρο Καλογιάννη το 1206, αλλά και από τους Σταυροφόρους, που τελικά το κατέλαβαν.
Στα χρόνια του οθωμανικού ζυγού το κάστρο δεν συντηρήθηκε και άρχισε η φθορά του, ενώ ανεπανόρθωτες ζημιές υπέστη κατά τη διάρκεια των μεταβυζαντινών χρόνων, όταν δέχτηκε επιδρομές από εχθρούς και όταν το Διδυμότειχο καταλήφθηκε από τους Ρώσους στους ρωσοτουρκικούς πολέμους του 1829 και του 1878.
Το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και το υπουργείο Πολιτισμού εκπόνησαν ένα ερευνητικό πρόγραμμα για τον τρόπο των επεμβάσεων αποκατάστασης στις φθορές του Κάστρου Διδυμοτείχου. Επιπλέον, το πρόγραμμα προβλέπει την προστασία του και τη λειτουργική διασύνδεσή του με το αστικό περιβάλλον.
Στην πρώτη φάση του ερευνητικού προγράμματος πραγματοποιήθηκε εφαρμοσμένη έρευνα για την ανάλυση, αποτύπωση, και την ιστορική, αρχιτεκτονική τεκμηρίωση του συνόλου του μνημείου και εξετάστηκε η παθολογία του σε επίπεδο συνόλου και των επιμέρους τμημάτων.
Στη δεύτερη φάση, εντοπίστηκαν οι προτεραιότητες, βάσει κοστολογημένου στρατηγικού σχεδίου, για τον προγραμματισμό των απαιτούμενων επεμβάσεων ανάδειξης του μνημείου, με έμφαση στα τμήματα με τα κρισιμότερα δομικά προβλήματα, αλλά και της ανασυγκρότησης του χώρου με την αποκατάσταση των διαδρομών και του άμεσου περιβάλλοντα χώρου του.
«Διαθέτουμε πλέον έναν στρατηγικό σχέδιο για την προστασία του μνημειακού συνόλου του Κάστρου Διδυμοτείχου και την ανάδειξη της διαχρονικής και συγχρονικής σχέσης του με τον αστικό ιστό που το περιβάλλει. Η αποκατάσταση και ανάδειξη του Κάστρου αποτελεί ένα εκτεταμένο έργο με ορίζοντα ολοκλήρωσης σε βάθος χρόνου. Όμως, τώρα πλέον, βάσει των αποτελεσμάτων και των συμπερασμάτων του έργου, δρομολογούμε το πρόγραμμα των επεμβάσεων που απαιτεί το μνημείο, δίνοντας προτεραιότητα στις εισόδους του Κάστρου, στις διαδρομές μέσα σε αυτό και στον περιβάλλοντα χώρο του. Στόχος μας είναι η προστασία, η μορφολογική αποκατάσταση και η λειτουργική ένταξη του μνημείου στον ιστό της πόλης », δήλωσε η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη.
Πηγή: voria.gr
