Στις 26 Μαρτίου 1995 τέθηκε σε ισχύ η Συνθήκη Σένγκεν, η οποία αποτελεί έως σήμερα έναν από τους βασικούς πυλώνες του οικοδομήματος της ενωμένης Ευρώπης.
Την πρώτη συμφωνία για την κατάργηση των ελέγχων στα κοινά τους σύνορα, την καθιέρωση της ελεύθερης κυκλοφορίας για όλους τους υπηκόους τους καθώς και την αστυνομική και δικαστική συνεργασία υπέγραψαν τον Ιούνιο του 1985 στην κωμόπολη Σένγκεν του Λουξεμβούργου πέντε κράτη-μέλη των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων – το Βέλγιο, η Γαλλία, η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας, το Λουξεμβούργο και η Ολλανδία. Λίγα χρόνια αργότερα, το 1990, αυτές οι χώρες συμπλήρωσαν την αρχική συμφωνία υπογράφοντας τη Σύμβαση Εφαρμογής της Συμφωνίας του Σένγκεν. Οι δύο αυτές συμφωνίες ενσωματώθηκαν στο νομικό σύστημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τη Συνθήκη του Άμστερνταμ (1997). Μέσα στις πρώτες χώρες που προσχώρησαν στη Ζώνη Σένγκεν ήταν η Ισπανία και η Πορτογαλία.
Η Ελλάδα κύρωσε τη Συνθήκη το 1997 με τον Νόμο 2514/1997, θέτοντάς την σε εφαρμογή το 2000.
