Το ακριτικό Σουφλί, μόλις 500 μ. από τον ποταμό Έβρο και τα ελληνοτουρκικά σύνορα, έβαλε τα «γυαλιά» σε πολλούς στην Ελλάδα, αφού είναι η πρώτη πόλη της χώρας που ανακηρύχθηκε ως «Best Tourism Village» από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού. Αυτός ήταν ο κύριος λόγος που ταξιδέψαμε 856 χλμ. (8 ώρες και 52 λεπτά οδικός από Αθήνα) για να γνωρίσουμε τα όμορφα μυστικά της πόλης του μεταξιού, που -ομολογουμένως- μας εντυπωσίασαν
Ο βασικός λόγος της πρόσφατης παγκόσμιας διάκρισης, ανάμεσα σε 170 συμμετοχές από 75 χώρες, που πέτυχε το Σουφλί, οφείλεται στο γεγονός πως δημοτική αρχή, επαγγελματίες και άνθρωποι του τουρισμού κατάφεραν να συνδέσουν απόλυτα και αρμονικά την πόλη -που έχει ταυτιστεί απόλυτα με το μετάξι- με τον μοναδικό φυσικό πλούτο που την περιβάλλει. Πρόκειται για την μεγαλύτερη περιοχή «Natura 2000» στην Ελλάδα. Το προστατευόμενο Εθνικό Πάρκο Δαδιάς-Λευκίμμης-Σουφλίου, που αποτελεί σημαντικό καταφύγιο σπάνιων αρπακτικών πουλιών σε όλη την Ευρώπη, το 40 εκατ. χρόνων, το απολιθωμένο δάσος της Λευκίμης και την (τεχνητή) λίμνη του Τυχερού σημαντικό κέντρο οικοτουριστικών δραστηριοτήτων.
Δεν είναι όμως μόνο αυτά. Είναι και ο ορεινός όγκος της ανατολικής Ροδόπης, στο βορειδυτικό τμήμα του δήμου Σουφλίου κοντά στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα, με τα γραφικά πομακοχώρια των μουσουλμάνων αλεβιτών του Έβρου και το -σημαντικότερο παγκοσμίως- μπεκτασικό μοναστήρι του Κιζίλ Ντελί, καθώς και τους μεγαλιθικούς τάφους-ντολμέν και τις προϊστορικές βραχογραφίες κοντά στο χωριό Ρούσσα. Την τελευταία μέρα της παραμονής μας στην περιοχή βρεθήκαμε στα ορεινά του δήμου. Στο δεύτερο μέρος του αφιερώματός μας στο «Soufli: Best Tourism Village» αφήνουμε πίσω μας την πόλη του μεταξιού και κατηφορίζουμε νότια.
Άγρια αρπακτικά στο Εθνικό Πάρκο Δαδιάς – Λευκίμης – Σουφλίου/Photo: www.visitsoufli.com
Μοναδικός βιότοπος σε όλη την Ευρώπη
Ξεκινήσαμε τη γνωριμία μας με την περιοχή γύρω από το Σουφλί, με πρώτο μας σταθμό το φημισμένο Εθνικό Πάρκο Δαδιάς – Λευκίμης – Σουφλίου (14,5 χλμ. Ν.Δ. του Σουφλίου), που είναι ένας από τους σημαντικότερους προστατευόμενους βιότοπους παγκοσμίως. Οι Σουφλιώτες όσο και γενικότερα οι Εβρίτες είναι ιδιαίτερα περήφανοι για αυτό και όχι άδικα αφού αποτελεί ένα από τα λίγα καταφύγια σπάνιων αρπακτικών πουλιών σε όλη την Ευρώπη και εδώ συναντάται ο μοναδικός αναπαραγόμενος πληθυσμός Μαυρόγυπα στα Βαλκάνια.
To Εθνικό Πάρκο Δαδιάς – Λευκίμης – Σουφλίου καλύπτει συνολική έκταση 72.900 στρεμμάτων/Photo: Shutterstock
Η έκταση του Εθνικού Πάρκου φτάνει τα 428.000 στρέμματα, από τα οποία τα 72.900 στρέμματα είναι αυστηρά προστατευόμενη ζώνη και σ’ αυτήν φωλιάζει μεγάλος πληθυσμός πουλιών που αγγίζει τα 120 είδη. Ωστόσο αποτελεί σημείο αναφοράς, λόγω της παρουσίας 36 από τα 38 είδη αρπακτικών πουλιών που υπάρχουν στην Ευρώπη (μαυρόγυπες, όρνια, ασπροπάρης, χρυσαετοί, βασιλαετοί και αετογερακίνες κ.α.). Πραγματικά εντυπωσιακό. Αρχικά επισκεφθήκαμε το Κέντρο Ενημέρωσης του Εθνικού Πάρκου, νότια του γραφικού χωριού Δαδιά, όπου ενημερωθήκαμε για τα σπάνια είδη και τη σημασία του βιότοπου στο ευρύτερο οικοσύστημα.
To Κέντρο Ενημέρωσης του Εθνικού Πάρκου Δαδιάς – Λευκίμης – Σουφλίου λειτουργεί στο χωριό Δαδιά/Photo: Παναγιώτης Σαββίδης
Στη συνέχεια ακολουθήσαμε το «πορτοκαλί» μονοπάτι, μέσα από πυκνό δάσος, ξέφωτα και ρεματιές με πλούσια βλάστηση (περίπου 2 χλμ), για να φτάσουμε στο κλειστό παρατηρητήριο και να παρακολουθήσαμε με τα κιάλια γύπες, αετούς και άλλα αρπακτικά πουλιά να τρέφονται στο φυσικό τους περιβάλλον. Στην λεγόμενη «ταϊστρα», ένα ξέφωτο μέσα στο δάσος, οι φύλακες του Εθνικού Πάρκου αφήνουν νεκρά ζώα, ή υπολείμματα σφαγείων, ενισχύοντας τη διαδικασία τροφοληψίας των πουλιών. Στο παρατηρητήριο μπορούμε να φτάσουμε και με το Mini bus του Κέντρου Ενημέρωσης με μικρό αντίτιμο που περιλαμβάνει και ξενάγηση. (www.dadia-np.gr / Τηλ.: 2554032202)
Από το παρατηρητήριο παρακολουθούμε με τα κιάλια γύπες, αετούς κ.α. αρπακτικά πουλιά να τρέφονται στο φυσικό τους περιβάλλον/Photo: Shutterstock
Μέσα στο Εθνικό Πάρκο Δαδιάς – Λευκίμης – Σουφλίου, λειτουργούν δύο παλιά μοναστήρια, σημείο αναφοράς στον ορθόδοξο κόσμο. Η Ιερά Μονή Γενεθλίου Θεοτόκου, 4 χλμ ανατολικά του χωριού Δαδιά, είναι κτισμένη στη βάση ενός βράχου και θωρείται από τα παλαιότερα μοναστήρια στην περιοχή. Το 1912 η μονή καταστράφηκε από τους Τούρκους που θανάτωσαν και τους μοναχούς. Ανάμεσα στις εικόνες που διασώθηκαν (19ου αιώνα) είναι και αυτές της Παναγίας και του Αγίου Γεωργίου, που ήταν αφιέρωμα του Τούρκου λήσταρχου Χαλίλ Αγά (Τηλ.: 2554051361). Ανατολικά του χωριού Κορνοφωλιά, στην κορυφή ενός μικρό λόφου, δεσπόζει επιβλητικό το μοναστήρι της Παναγίας της Πορταΐτισσας, που επί Τουρκοκρατίας υπήρξε μεγάλο θρησκευτικό και πνευματικό κέντρο ενώ στους χώρους του -σύμφωνα με την παράδοση- λειτούργησε και «κρυφό σχολείο». Το μοναστήρι αποτελεί Μετόχι της Μονής Ιβήρων του Αγίου Όρους και στο καθολικό υπάρχει αντίγραφο της θαυματουργής εικόνας της Παναγίας της Πορταίτισσας (Τηλ.: 2554051111).
Στο απολιθωμένο δάσος και στο Μουσείο Σίτου και Άρτου της Λευκίμης
Επιστρέφοντας στον κάθετο άξονα της Εγνατίας Οδού, κατηφορίζουμε νότια με προορισμό μας το χωριό «κόμβος» Προβατώνα, που λειτουργεί ένας από τα μεγαλύτερα στρατόπεδα στον Έβρο. Στα φανάρια ο δρόμος δεξιά οδηγεί στο χωριό Λευκίμη και αριστερά στο Τυχερό. Θα τα επισκεφθούμε και τα δύο, γιατί -αν και μικρά- έχουν πολλά να δείξουν στον επισκέπτη, αποτέλεσμα κυρίως της ιδιωτικής πρωτοβουλίας.
P5 Απολιθωμένα ψάρια 35 εκ. ετών/Photo: Παναγιώτης Σαββίδης
P6 Απολιθωμένος κορμός/Photo: Παναγιώτης Σαββίδης
Ξεκινάμε από την Λευκίμη. Περίπου 1 χιλιόμετρο πριν από το χωριό, βρίσκεται το «Απολιθωμένο Δάσος» της περιοχής, που έχει αναδειχθεί τα τελευταία χρόνια με πρωτοβουλία του επιχειρηματία κ.Ζαχαρία Μπουμπόπουλου που λειτουργεί στο χώρο συγκρότημα οικο-τουριστικών κατοικιών. Αρχικά ξεναγηθήκαμε στο μικρό Κέντρο Ενημέρωσης με τα εντυπωσιακά απολιθώματα φυτών, δέντρων, ψαριών κ.α. Εντυπωσιαστήκαμε πραγματικά και προσπαθήσαμε να φανταστούμε την εικόνα της περιοχής πριν από 40 εκατομμύρια χρόνια, με την θάλασσα να φτάνει ως εδώ, με καρχαρίες στα νερά, φοίνικες στην παραλία και άλλα.
Ο Ζαχαρίας Μπουμπόπουλος μπροστά σε απολιθωμένα φύλλα φοίνικα/Photo: Παναγιώτης Σαββίδης
Στη συνέχεια ο Ζαχαρίας, που έχει εξελιχθεί σε «γκουρού» των απολιθωμάτων, μας ξενάγησε σε μία ήπια περιπατητική διαδρομή, μικρότερη από 1 χλμ, στο παρακείμενο πευκόφυτο δάσος μέσα στο οποίο έχουν βρεθεί και αναδειχθεί πολλοί απολιθωμένοι κορμοί δέντρων. Η απολίθωση που παρατηρείται στο απολιθωμένο δάσος Λευκίμης θεωρείται τέλεια, καθώς διατηρούνται σε εξαιρετικά καλή κατάσταση και είναι ευδιάκριτα όλα τα χαρακτηριστικά των κορμών των δέντρων. Η βόλτα θα σας αποζημιώσει πολλαπλά και αξίζει πραγματικά τόσο για όσα δείτε όσο και για όσα ακούσετε (www.apolithomenodasos.gr / Τηλ.: 2554033371)
Συνεχίζουμε για το χωριό Λευκίμη που διατηρεί σημαντικά το παραδοσιακό του χρώμα και φημιζόταν παλαιότερα για τους άριστους μάστορες πέτρας. Στην πλατεία του χωριού δεσπόζει μισογκρεμισμένο το αρχοντικό Κιρμιζή, χαρακτηριστικό δείγμα της ντόπιας αρχιτεκτονικής. Στο χωριό λειτουργεί το -μοναδικό του είδους στην βόρεια Ελλάδα- «Μουσείο Άρτου και Σίτου» για το οποίο ήδη έχουμε ακούσει πολλά από τους ντόπιους. Το μουσείο είναι αποτέλεσμα της αγάπης και του πάθους της οικογένειας Ντόμπρα που αξιοποίησε και ανέδειξε την παλιά πατρική κατοικία. Ένα χαρακτηριστικό αγροτόσπιτο στην πλαγιά του βουνού, με εντυπωσιακή θέα προς την ενδοχώρα.
Παλιά εργαλεία σχετικά με την καλλιέργεια σίτου/Photo: Παναγιώτης Σαββίδης
Ο παραδοσιακός ξυλόφουρνος/Photo: Παναγιώτης Σαββίδης
Στους χώρους του μουσείου παρουσιάζεται η εξέλιξη της σιτοκαλλιέργειας και παρασκευής ψωμιού, από τα προϊστορικά χρόνια έως την εποχής μας. Πολλά από παλαιά τα αντικείμενα που εκτίθενται ανήκουν στους παππούδες της οικογένειας, ενώ ξεχωρίζουν πίνακες ζωγραφικής του γνωστού θρακιώτη ζωγράφου Ιωάννη Μήτρακα, με θέμα το σιτάρι και το ψωμί. Στους χώρους του μουσείου λειτουργεί ένα παραδοσιακό αλώνι, πετρόμυλος για άλεση σιτηρών με κυκλαδίτικη πέτρα και ένας πεκτρόκτιστος φούρνος. Λόγω της πανδημίας δεν μπορέσαμε να αλέσουμε, να πλάσουμε και να ψήσουμε το παραδοσιακό μας ψωμί στην πινακωτή, αλλά σίγουρα θα είναι μια εντυπωσιακή βιωματική εμπειρία (www.museumbreadhistory.gr / Τηλ.: 6988617549).
Μια τεχνητή λίμνη που εξελίχθηκε σε οικο-τουριστικό κέντρο
Αφήνουμε πίσω μας την όμορφη Λευκίμη, στο χωριό λειτουργούν γραφικοί ξενώνες, και επιστρέφουμε στον Προβατώνα. Συνεχίζουμε ευθεία προς το χωριό Τυχερό, το οποίο υπήρξε έδρα του «καποδιστριακού» ομώνυμου δήμου που τις δεκαετίες 1990 – 2000 διακρίθηκε σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, ανάμεσά τους και από την Ακαδημία Αθηνών, για την αναπτυξιακή πολιτική κυρίως στον τομέα ανάπτυξης ήπιων μορφών τουρισμού.
Το Οικο-Τουριστικό Κέντρο αναπτύσσεται γύρω από τη λίμνη Τυχερού/Photo: Παναγιώτης Σαββίδης
Πριν από το χωριό και περιμετρικά της τεχνητής λίμνης Τυχερού -που δημιουργήθηκε από το φράγμα της Λύρας- εκτείνεται ένα πλήρες, πρωτότυπο και ιδιαίτερο συγκρότημα αναψυχής, με υποδομές διασκέδασης, άθλησης και χαλάρωσης. Το συγκρότημα περιλαμβάνει ξενοδοχείο, αμφιθέατρο εκδηλώσεων, κέντρα κωπηλασίας και ιππασίας κ.α. Η αλήθεια είναι πως είχαμε ακούσει τόσα πολλά για το συγκεκριμένο συγκρότημα, που αποτελούσε παράδειγμα προς μίμηση για όλη τη χώρα.
Οικο-Τουριστικό Κέντρο λίμνης Τυχερού/Photo: Παναγιώτης Σαββίδης
P13 Λίμνη Τυχερού και ξενοδοχείο «Θράσσα»/Photo: Παναγιώτης Σαββίδης
Οι προσπάθειες της δημοτικής αρχής Σουφλίου να αναδειχθεί το σημείο αρχίζουν να αποδίδουν καρπούς, αφού ήδη εκμισθώθηκαν το ξενοδοχείο «Θράσσα» και το κοντινό εστιατόριο. Συζητώντας με τον επιχειρηματία Χρήστο Λαχτάρα, που πλέον τα διαχειρίζεται, μας παρουσίασε ολόκληρο το σχέδιο του για το πως η λίμνη Τυχερού θα πάρει και πάλι την παλιά της λάμψη και θα γίνει σημείο αναφοράς στον οικο-τουρισμό. Ένα πρώτο βήμα προς την κατεύθυνση αυτή είναι η συνεργασία του ξενοδοχείου με τον τοπικό Φυσιολατρικό, Περιηγητικό, Λαογραφικό & Πολιτιστικό Σύλλογο «Η Θράσσα» που μέλη της παράγουν τοπικά προϊόντα που εκτίθενται και πωλούνται στο χώρο του ξενοδοχείου. Λουκούμι, γλυκό και λικέρ από το φημισμένο πεπόνι «Χρυσή Κεφαλή» Τυχερού έχει βέβαια την τιμητική του.
Λικέρ, λουκούμι και γλυκό από το φημισμένο πεπόνι «Χρυσή Κεφαλή» Τυχερού/Photo: Παναγιώτης Σαββίδης
Γύρω από τη λίμνη υπάρχει διαμορφωμένο μονοπάτι που ακολουθήσαμε, απολαμβάνοντας τη θέα και την ηρεμία του τοπίου που διατάρασσαν μόνο οι ήχοι των πουλιών μέσα στους καλαμιώνες. Αργά το απόγευμα χαλαρώσαμε δίπλα στο τζάκι του ξενοδοχείου «Θράσσα», με θέα τη λίμνη, και διανυκτερεύσαμε στα όμορφα και ζεστά του δωμάτια (www.hotelthrassa.gr/ Τηλ.: 2554041629) «γεμίζοντας» μπαταρίες για την επόμενη μέρα, που ανηφορίσαμε βορειοδυτικά. και στα ορεινά του δήμου Σουφλίου.
Πινακίδα προς το φημισμένο μπεκτασικό μοναστήρι του Κιζίλ Ντελί, στο ορεινό χωριό Ρούσσα/Photo: Παναγιώτης Σαββίδης
Επόμενος προορισμός μας μας τα γραφικά πομακοχώρια του Έβρου, που λόγω της απομόνωσης διατήρησαν σε μεγάλο βαθμό την παραδοσιακή αρχιτεκτονική και τον ιδιαίτερο πολιτισμικό τους χαρακτήρα. Περισσότερα για την άγνωστη -στους περισσότερους- αυτή γωνιά της Ελλάδας στο τρίτο, και τελευταίο μέρος, του αφιερώματός μας στο «παγκόσμιο» Σουφλί που θα ακολουθήσει.
Πληροφορίες :
• www.soufli.gr
ΠΗΓΗ: travel.gr – Παναγιώτης Σαββίδης
