Σύνταξη άρθρου: Δημήτρης Τσαϊρίδης
Επιμέλεια: Χριστίνα Κ.Τσίγαλου, Κωνσταντίνος Αρβανιτίδης
Οι Ταχείες Δοκιμές Ανίχνευσης Αντιγόνου SARS-COV-2 (rapid test) είναι συνήθως ποιοτικές (ανιχνεύουν δηλαδή την ύπαρξη ή όχι αντιγόνου του ιού ) και περιλαμβάνουν μη αυτοματοποιημένες διαδικασίες που έχουν σχεδιαστεί για να δώσουν γρήγορα αποτελέσματα. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) και το CDC (Centers for Disease Control and Prevention) προς το παρόν δεν τα συνιστούν για διάγνωση και λήψη κλινικών αποφάσεων μέχρι να αξιολογηθούν σε συγκριτικές μελέτες με τα εργαστηριακά μοριακά τεστ αντίστοιχα σε μεγάλη κλίμακα, αλλά για επιδημιολογικές μελέτες και ερευνητικούς σκοπούς.
Συνεπώς πρόκειται για εντελώς διαφορετική μέθοδο, με διαφορετικά ποσοστά αξιοπιστίας και με διαφορετική ενδεχομένως χρησιμότητα σε σχέση με την Μοριακή Τεχνική RT – PCR.
Για την COVID-19 λοίμωξη, οι Ταχείες Δοκιμές Ανίχνευσης Αντιγόνου (rapid test) που διατίθενται διαρκούν περίπου 15-30 λεπτά μέχρι να δώσουν αποτέλεσμα.
Είναι σχετικά απλές στην εκτέλεση και ερμηνεία και επομένως απαιτούν περιορισμένη εκπαίδευση του χειριστή.
Όμως το πλεονέκτημα στην ταχύτητα αντισταθμίζεται από επιζήμιο κόστος στην ευαισθησία της μεθόδου. Η μοριακή τεχνική RT – PCR μπορεί να ανιχνεύσει την παρουσία μερικών και μόνο σωματιδίων του ιού. Η επιτυχής ανίχνευση του ιού με τη χρήση των ταχέων αντιγονικών test απαιτεί υψηλότερη συγκέντρωση στο βιολογικό δείγμα του εξεταζόμενου που μπορεί να φτάνει και σε μερικές χιλιάδες λοιμογόνα σωματίδια από τον ιό.
Επιπλέον, από τις Ταχείες Δοκιμές Ανίχνευσης Αντιγόνου (rapid test) που διατίθενται στην αγορά θα πρέπει να επιλέγονται μόνο τα νέας γενιάς και μόνο όσα φέρουν την ειδική σήμανση CE που εξασφαλίζει ότι συμμορφώνονται με τη σχετική νομοθεσία της ΕΕ και την σχετική οδηγία 98/79/EC για τις in vitro δοκιμασίες (IVD) . Ακόμα όμως και σε αυτές τις περιπτώσεις η απόδοση των γρήγορων διαγνωστικών τεστ στην καθημερινή πράξη μπορεί να διαφέρει σε σύγκριση με τις μελέτες επιδόσεων του κατασκευαστή, κάτι που όπως συχνά αποδεικνύεται δεν μας εξασφαλίζει αξιόπιστη διάγνωση.
Τέλος, υπάρχει συχνά η ανάγκη επιβεβαίωσης με μοριακή τεχνική RT – PCR σε πολλά από τα αρνητικά αποτελέσματα που προκύπτουν από αυτές.
Όμως, θα μπορούσαν υπό προϋποθέσεις να αποδειχθούν εξαιρετικά ωφέλιμα. Σε περιπτώσεις που απαιτείται διερεύνηση και ιχνηλάτηση με πολλαπλές δοκιμές μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα και για συγκεκριμένο πληθυσμό κλειστών δομών όπου μπορούν να προσφέρουν χρήσιμα αρχικά συμπεράσματα ώστε να αναγνωρίσουν, ιχνηλατήσουν και να περιορίσουν δραστικά το επιδημιολογικό φορτίο της νόσου.
| Ταχείες Δοκιμές Ανίχνευσης Αντιγόνου (Rapid Tests) | ΜΟΡΙΑΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ RT -PCR | |
| ΚΟΣΤΟΣ | Οικονομικό | Πλέον προσιτό |
| ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ | 15-30 λεπτά | Τουλάχιστον 4 ώρες |
| ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ | Δεν απαιτείται | Απαιτείται |
| ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑ (ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑ) | Βελτιωμένη στα 4ης και 5ης γενιάς, αλλά σαφώς υπολείπεται | Χρυσό Πρότυπο , Άριστη μεθοδολογία |
| ΑΝΑΓΚΗ ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΣΗΣ(ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ) | Απαιτείται συχνά επιβεβαίωση με RT-PCR προς αποφυγή των ψευδών αρνητικών αποτελεσμάτων | Εξαιρετικά σπάνια η ανάγκη επανάληψης με την ίδια μέθοδο |
Πηγή: ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ Πρότυπα Ιδιωτικά Διαγνωστικά Εργαστήρια
Δημήτρης Σπ.Τσαϊρίδης
MD, MsC, Βιοπαθολόγος-Μικροβιολόγος
κιν:6372779231 [email protected]
Κωνσταντίνος Ι. Αρβανιτίδης
Bsc, MD, PhD, Μοριακός Βιολόγος – Ιατρός
κιν:6944555538 [email protected]
Χριστίνα Κ.Τσίγαλου MD, PhD, Βιοπαθολόγος-Μικροβιολόγος Επ.Καθηγήτρια Ιατρικής – Μοριακής Μικροβιολογίας ΔΠΘ
κιν:6944193771 [email protected]
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Kuldeep Dhama et al, Clinical Microbiology Reviews, 10/2020
Ben Hu et al, Nature Reviews Microbiology, 10/2020
CDC Laboratories, Updated 09/2020
