Φυσική ομορφιά, υπαίθρια τοπία, καθαρός αέρας, παράδοση, ηρεμία και γαλήνη. Αυτές οι εικόνες, οι αισθήσεις και τα συναισθήματα που ξυπνούνε στο άκουσμα της λέξης «χωριό» και ο γραφικός οικισμός του Άβαντας σίγουρα μπορεί να το προσφέρει αυτό!
Βρίσκεται 11 χλμ. βόρεια της Αλεξανδρούπολης, σε στρατηγικό σημείο. Ο οικισμός έχει πλούσια ιστορία και εντυπωσιακά μνημεία, ενώ το φυσικό του τοπίο προσφέρεται για δραστηριότητες όπως αναρρίχηση και πεζοπορία. Δεν θα μπορούσε φυσικά να κλείσει το τρίπτυχο της επιτυχημένης εξόρμησης σε αυτό, χωρίς να γίνει κάποια αναφορά στο γαστρονομικό κομμάτι.
Ξεκινώντας από την Αλεξανδρούπολη, εάν κατευθυνθείτε προς τα βόρεια και ακολουθήσετε την Εγνατία Οδό και αργότερα την επαρχιακή οδό που οδηγεί στον Άβαντα, μέσα σε 20 λεπτά θα βρίσκεστε στο χωριό. Η διαδρομή περνάει μέσα από καταπράσινα, γραφικά τοπία με χωράφια, δάση και χαμηλούς λόφους, προσφέροντας όμορφες εικόνες της Θρακικής φύσης.
Λίγα χιλιόμετρα πριν από το χωριό, ήδη συναντάται ένα από τα περιβόητα αξιοθέατα-ορόσημα του οικισμού, το κάστρο Ποταμού. Κρυμμένοι μέσα στην πυκνή βλάστηση της περιοχής του Άβαντα, βρίσκονται τρεις εντυπωσιακοί μεσαιωνικοί πύργοι που ανήκαν στους Γατελούζους. Αυτοί οι πύργοι είναι χτισμένοι πάνω σε προϊστορικά ερείπια, με εμφανή σημάδια κατοίκησης και δραστηριότητας κατά την αρχαϊκή και την πρώιμη βυζαντινή περίοδο. Αποτελούσαν μέρος του Κάστρου του Ποτάμου, το οποίο χτίστηκε τον 13ο αιώνα από τους Γενουάτες όταν κατέκτησαν την περιοχή. Οι πύργοι έχουν τετράγωνο σχήμα και περιβάλλονται από διπλά τείχη, προσδίδοντας ιδιαίτερη αίσθηση επιβλητικότητας. Η κατασκευή του κάστρου φαίνεται πως είχε ως σκοπό την προστασία της παραθαλάσσιας περιοχής, και ιδιαίτερα της Τραϊανούπολης, από βόρειες επιδρομές, όπως αυτές των Βουλγάρων. Επιπλέον, η τοποθεσία προσέφερε έλεγχο σε μια σημαντική δίοδο που συνδέει την πεδιάδα της Κομοτηνής με τις ανατολικές περιοχές.
Συνεχίζοντας την εξερεύνηση των κάστρων, λίγο έξω από το χωριό, στα βόρεια, βρίσκεται το Κάστρο του Άβαντα, ή αλλιώς το Κάστρο Μποζ-Τεπέ. Το κάστρο του Άβαντα στέκει επιβλητικό πάνω στο ύψωμα Μποζ-Τεπέ, περιτριγυρισμένο από βράχια και πλούσια βλάστηση που άλλοτε το έκρυβαν, ενώ σήμερα οι πύργοι του ξεπροβάλλουν περήφανα μετά από πρόσφατες εργασίες αποψίλωσης. Με θέα που κόβει την ανάσα, το κάστρο μοιάζει να αφηγείται ιστορίες από τον βυζαντινό του παρελθόν, όταν αποτελούσε στρατηγικό σημείο ελέγχου για τη δίοδο προς τη Θράκη και την ορεινή Ροδόπη. Το σχήμα του λόφου, που θυμίζει κέρατο, ενισχύει την υπόθεση ότι εδώ βρισκόταν η άγνωστη βυζαντινή πόλη «Κερεόπυργος», προσδίδοντας στην τοποθεσία μια μυστηριώδη γοητεία που μαγεύει κάθε επισκέπτη.
Λίγα χιλιόμετρα βορειοδυτικά του Άβαντα, κάτω από τα εντυπωσιακά μεσαιωνικά κάστρα, θα βρείτε τον Ιερό Ναό των Αγίων Θεοδώρων. Η τοποθεσία είναι σχεδόν δίπλα στη σιδηροδρομική γραμμή Αλεξανδρούπολης – Κομοτηνής, πριν από τα ιστορικά ορυχεία της Κίρκης και μέσα στην κοιλάδα του ρέματος της «Ειρήνης», στους πρόποδες του Ζωναίου όρους. Ο ναός είναι σκαλισμένος στο βράχο και ανακαλύφθηκε τυχαία στα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια από έναν κυνηγό. Οι τοπικές παραδόσεις αφηγούνται ότι το σπήλαιο φιλοξενούσε κρυφό σχολειό κατά την Τουρκοκρατία και ότι εδώ μαρτύρησαν οι τοπικοί Άγιοι Θεόδωροι. Οι επισκέπτες μπορούν να εισέλθουν στον ναό μέσω μιας μεταλλικής κατασκευής με σκάλα, ανακαλύπτοντας έναν τόπο γεμάτο ιστορία και μυστήριο, που στέκει αγέρωχος στους αιώνες.
Όπως προαναφέρθηκε, ο Άβαντας αποτελεί και ένα μέρος ιδανικό για τους λάτρεις της φύσης. Αποτελεί σημαντικό πόλο έλξης για πεζοπόρους, καθώς διαθέτει μοναδικά φυσικά μονοπάτια. Ακολουθώντας ένα από τα μαγευτικά αυτά μονοπάτια, μπορείτε να συναντήσετε τον «Καταρράκτη του Άβαντα». Πέρα από τα πανέμορφα τοπία, η περιοχή είναι ιδανική για γνωριμία και παρατήρηση της χλωρίδας και της πανίδας του τόπου, καθώς περιλαμβάνει σπάνια είδη όπως γεράκια, χρυσαετούς, γύπες, ζαρκάδια, ερπετά, αλλά και πολλά ενδημικά ή μεταναστευτικά πουλιά της Μεσογείου.
Η εμπειρία στο χωριό δεν θα μπορούσε να κλείσει πιο όμορφα και ολοκληρωμένα, χωρίς να επισκεφτείτε «Του Ντάνη την ταβέρνα», το πέτρινο στολιδάκι στην καρδιά του Άβαντα! Ένα στέκι με εξαιρετική ατμόσφαιρα και χειροποίητες νοστιμιές. Ένα περιβάλλον άκρως παραδοσιακό και ζεστό, με πέτρινη αρχιτεκτονική και μέσα στην πρασινάδα. Η ανανεωμένη όψη του μαγαζιού και η νέα προσθήκη ενός τζακιού, δίνει μια επιπλέον νότα ζεστασιάς και φιλοξενίας στον επισκέπτη. Τα πιάτα του χαρακτηρίζονται για την ποιότητα και την νοστιμιά, αλλά και για το μεράκι και την αγάπη με την οποία γίνονται. Θα έλεγε κανείς ότι είναι το ιδανικό μέρος για να ανακαλύψετε την θρακική κουζίνα Να μη παραλείψετε να δοκιμάσετε το «Πέταλο», το καλύτερο ντόπιο λουκάνικο.
Ο Άβαντας λοιπόν είναι ένα από τα κρυμμένα διαμάντια της Θράκης, που επίσης αξίζει να επισκεφτείτε, για να εξερευνήσετε ένα κομμάτι της ιστορίας του Έβρου, τα μοναδικά φυσικά μονοπάτια του, αλλά και την πλούσια γαστρονομία του τόπου!