Φορτηγά που κινούνται χωρίς οδηγό διασχίζουν τη γέφυρα που συνδέει την Ελλάδα με την Τουρκία και περνούν τους τελωνειακούς ελέγχους χωρίς να σταματήσουν. Δεν πρόκειται για… επιστημονική φαντασία αλλά για προβολή στο σήμερα των οδικών μετακινήσεων ενός όχι και τόσο μακρινού μέλλοντος.
Το χάσμα ανάμεσα στο παρόν και το μέλλον γεφυρώθηκε, πριν από μερικές εβδομάδες, χάρη στις δοκιμές αυτόνομης οδήγησης με τη χρήση δικτύων πέμπτης γενιάς (5G), που πραγματοποιήθηκαν μεταξύ των συνοριακών σταθμών στους Κήπους του ακριτικού Εβρου και τα Υψαλα της Τουρκίας. Πρόκειται για την τελευταία φάση του ερευνητικού έργου 5G-Mobix, που ξεκίνησε το 2018, διαθέτει ευρωπαϊκή χρηματοδότηση και συμμετέχουν σε αυτό περίπου 60 εταιρείες και ερευνητικοί φορείς από 13 χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, αλλά και από την Τουρκία, την Κίνα και την Κορέα. Με την Ελλάδα να είναι από τις πρώτες χώρες παγκοσμίως που έχει ολοκληρώσει τον διαγωνισμό για τη χορήγηση συχνοτήτων 5G, το… test drive στα ελληνοτουρκικά σύνορα αποτέλεσε δοκιμαστικό σωλήνα για να εξεταστούν οι δυνατότητες των δικτύων νέας γενιάς.
«Το έργο περιλαμβάνει διευρυμένες δοκιμές σε δύο διασυνοριακούς διαδρόμους, στην Ελλάδα και την Τουρκία και την Ισπανία και την Πορτογαλία. Ως εταίροι του 5G-Mobix, πανεπιστήμια, εταιρείες και φορείς των δύο χωρών συνεργαστήκαμε αρμονικά ώστε να φέρουμε εις πέρας ένα πολύπλοκο σύστημα δοκιμών, που έχει βασικό στόχο να πραγματοποιηθεί διασυνοριακά, δίχως υποβοήθηση, η κίνηση φορτηγών χωρίς οδηγό», εξηγεί ο δρ Αγγελος Αμδίτης, που συντονίζει το έργο και είναι διευθυντής έρευνας και ανάπτυξης του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Συστημάτων και Υπολογιστών (ΕΠΙΣΕΥ) και πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Ευφυών Συστημάτων Μεταφορών (ERTICO-ITS Europe).
Γιατί όμως ήταν σημαντικό οι δοκιμές να λάβουν χώρα στα ελληνοτουρκικά σύνορα; Οπως διευκρινίζει ο κ. Αμδίτης, για να στεφθούν με επιτυχία τέτοιου είδους κρίσιμες εφαρμογές, όπως η αυτόνομη μετακίνηση, πρέπει να διασφαλίζεται πλήρως η αξιοπιστία του 5G. Εν προκειμένω, «λόγω της αλλαγής των συνόρων, η ανησυχία μας αφορούσε την ενδεχόμενη απώλεια ή καθυστέρηση λήψης σήματος κατά τη μετάβαση από τον ένα πάροχο στον άλλο, γεγονός που θα τίναζε στον αέρα το εγχείρημα. Για την Ευρωπαϊκή Ενωση τα διασυνοριακά τεστ είναι πολύ σημαντικά, διότι από την έκβασή τους εξαρτάται εάν είναι δυνατόν η υπηρεσία να διασφαλίζεται απρόσκοπτα», εξηγεί ο κ. Αμδίτης.
Η σημασία της αξιοπιστίας του 5G, ανεξαρτήτως της αλλαγής συνόρων, γίνεται αντιληπτή εάν ληφθεί υπόψη ότι τα οχήματα όσο κινούνται θα πρέπει να «επικοινωνούν» αδιαλείπτως με το περιβάλλον στο οποίο βρίσκονται. «Για να έχει ένα όχημα την ικανότητα να κινηθεί αυτόνομα, πρέπει να έχει άριστη εικόνα του εξωτερικού περιβάλλοντος. Για να συμβεί αυτό απαιτείται το όχημα μέσω ειδικών αισθητήρων, όχι μόνο να εκπέμπει πληροφορία, αλλά και να επεξεργάζεται την πληροφορία που προέρχεται από τα υπόλοιπα αυτοκίνητα, όπως και από τους οδικούς άξονες, τα φανάρια ή τις γέφυρες. Σε μια διασταύρωση, για παράδειγμα, η πληροφορία για την κίνηση των υπόλοιπων αυτοκινήτων είναι κομβικής σημασίας και η λήψη της εξασφαλίζεται μέσω αισθητήρων, είτε από τα ίδια τα οχήματα είτε από συστήματα που έχουν εγκατασταθεί στον δρόμο» διευκρινίζει ο κ. Αμδίτης.
Στη δοκιμή στα ελληνοτουρκικά σύνορα χρησιμοποιήθηκαν δύο φορτηγά, από τα οποία στο ένα μόνο υπήρχε οδηγός. Είχε προηγηθεί η δημιουργία μέχρι τους Ευζώνους υποδομής 5G, μέσω της αναβάθμισης των υφιστάμενων δικτύων 4G. Πώς όμως εξασφαλίζεται ότι ένα αυτόνομο όχημα είναι απολύτως λειτουργικό και δεν υπάρχει κίνδυνος ατυχημάτων; Στα δύο φορτηγά που χρησιμοποιήθηκαν στις δοκιμές του Εβρου τοποθετήθηκαν αισθητήρες, κάμερες, ραντάρ και ειδικό σύστημα, ώστε να είναι δυνατή η ανταλλαγή πληροφορίας μεταξύ τους (machine to machine).
Οπως προσθέτει ο κ. Αμδίτης, δοκιμάστηκε με επιτυχία και η τεχνολογική καινοτομία του track platooning. Τα φορτηγά, δηλαδή, τοποθετούνται σε συστοιχία, με το πρώτο να καθοδηγεί τα υπόλοιπα διαθέτοντας είτε οδηγό είτε ένα σύστημα αυτόνομης οδήγησης. Δημιουργείται δηλαδή ένα σύστημα ζεύξης, ώστε να εξασφαλίζεται ότι τα φορτηγά που ακολουθούν εκτελούν τις οδηγίες του πρώτου οχήματος, που αποτελεί τα «μάτια» του κονβόι. Και μέσω της εφαρμογής «see what I see», που δημιούργησε το ΕΠΙΣΕΥ του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, τα οχήματα που ακολουθούν είναι σε θέση να λαμβάνουν εικόνα από το πρώτο φορτηγό. «Οταν τα φορτηγά κυκλοφορούν σε τέτοια σειρά, η κατανάλωση καυσίμου βελτιστοποιείται, η κατανομή τους στο οδόστρωμα γίνεται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και οι οδηγοί αναπαύονται διότι δεν χρειάζεται να είναι σε εγρήγορση», σημειώνει ο κ. Αμδίτης.
Η πορεία των φορτηγών δεν σταμάτησε ούτε για τον προβλεπόμενο τελωνειακό έλεγχο. Αυτό έγινε δυνατό μέσω εφαρμογής που εξασφαλίζει τον αυτοματοποιημένο έλεγχο των οχημάτων στο τελωνείο, χωρίς να χρειαστεί να σταματήσουν. Οι ειδικοί δηλαδή αισθητήρες που φέρουν τα φορτηγά επιτρέπουν στις τελωνειακές αρχές, χωρίς φυσική παρουσία υπαλλήλων, να γνωρίζουν το είδος και την ποσότητα του φορτίου ή την κατάσταση του οχήματος. Βέβαια, οι τελωνειακές αρχές έχουν την ευχέρεια να προχωρήσουν σε περαιτέρω ελέγχους, εφόσον το κρίνουν απαραίτητο.
Ολες αυτές οι εφαρμογές που χρησιμοποιήθηκαν στα πειράματα του Εβρου αναπτύχθηκαν στον υπολογιστή και δοκιμάστηκαν, για πρώτη φορά, σε ρεαλιστικές συνθήκες. Πλέον, θα ακολουθήσει η ανάλυση των δεδομένων που συγκεντρώθηκαν βάσει των οποίων θα δημιουργηθεί η τελική μορφή των αλγορίθμων. Την ολοκλήρωση του ερευνητικού έργου θα διαδεχθεί σταδιακά η εμπορική διάθεση των εφαρμογών αυτόνομης οδήγησης.
Με δίκτυο 5G αυτοκινητόδρομοι από την Αθήνα μέχρι τον Προμαχώνα
Τα συμπεράσματα από τις δοκιμές στα ελληνοτουρκικά σύνορα αναμένεται να αξιοποιηθούν και για τη σχεδιαζόμενη κάλυψη με δίκτυο 5G των αυτοκινητοδρόμων της χώρας μήκους 2.000 χιλιομέτρων (Αττική Οδός, Ολυμπία Οδός, Ιόνια Οδός, Εγνατία Οδός, Αθήνα – Θεσσαλονίκη – Εύζωνοι και Θεσσαλονίκη – Σέρρες – Προμαχώνας). Το συγκεκριμένο έργο έχει εκτιμώμενο προϋπολογισμό 130 εκατ. ευρώ και προβλέπεται να χρηματοδοτηθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης, με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να τοποθετεί σε χρονικό ορίζοντα εννέα ετών (από την έναρξη ανάπτυξης του δικτύου) τα συσσωρευμένα έσοδα για την Ελλάδα σε άνω των 2 δισ. ευρώ.
Ευρύτερα, όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς, στόχος είναι τόσο εντός όσο και εκτός Ελλάδας όχι μόνον η κάλυψη με δίκτυο 5G της χώρας –αποτέλεσμα της αναβάθμισης των υφιστάμενων κεραιοσυστημάτων– που εξασφαλίζει ιδιαίτερα γρήγορες ταχύτητες στο ασύρματο Ιντερνετ. Αλλά και η δημιουργία εφαρμογών με μεγάλη χρησιμότητα για τη βιομηχανία, επί των οποίων θα στηριχθεί το Διαδίκτυο των πραγμάτων (IoT) όπου αισθητήρες, οχήματα και συσκευές διασυνδέονται, επιτρέποντας, για παράδειγμα, τον αυτοματοποιημένο έλεγχο των αποθεμάτων μιας επιχείρησης.
Βέβαια, για να συμβεί αυτό θα πρέπει οι επιχειρήσεις να πραγματοποιήσουν επενδύσεις για τη μετάβαση στο 5G, περιλαμβάνοντας μεταξύ άλλων τη δημιουργία ενός ιδιωτικού δικτύου (στις εγκαταστάσεις τους) και τον εκσυγχρονισμό του υφιστάμενου εξοπλισμού τους, ώστε να καταστεί συμβατός με την τεχνολογία πέμπτης γενιάς. Το 5G βασίζεται σε υψηλότερες συχνότητες και πολύ μεγαλύτερο τμήμα του ραδιοφάσματος, σε σχέση με τις προηγούμενες γενιές δικτύων, επιτρέποντας την αποστολή δεδομένων σε υψηλότερο αριθμό συσκευών, σε σχέση με το παρελθόν. Ο πολύ μικρότερος χρόνος απόκρισης, σε σχέση με το 4G, δηλαδή ο χρόνος που απαιτείται για να ταξιδέψει η πληροφορία από το σημείο «Α» στο σημείο «Β» και να επιστρέψει, απελευθερώνει την επικοινωνία των μηχανών και κατ’ επέκταση δημιουργεί νέες δραστηριότητες. Η εξασφάλιση όμως του ελάχιστου δυνατού χρόνου απόκρισης (μετριέται σε μιλιδευτερόλεπτα (ms), όπου 1 ms αντιστοιχεί σε 0,001 δευτερόλεπτα), που αποτελεί ζητούμενο για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων, απαιτεί τη δημιουργία ενός ιδιαίτερα πυκνού δικτύου 5G στις εγκαταστάσεις τους. Αυτό σημαίνει την υλοποίηση σημαντικών ιδιωτικών επενδύσεων.
Σε επίπεδο πάντως εφαρμογών, μέσω και του ταμείου «Φαιστός» που βρίσκεται υπό τη διαχείριση της 5G Ventures, θυγατρικής της Ελληνικής Εταιρείας Συμμετοχών και Περιουσίας, η Ελλάδα επιδιώκει να ανεβάσει ταχύτητες. Ο φορέας που έχει ως αντικείμενο την υποστήριξη εταιρειών που αναπτύσσουν εφαρμογές και υπηρεσίες βασισμένες στην τεχνολογία 5G, επικεντρώνεται σε τομείς όπως το ψηφιακό νέφος (cloud), η τεχνητή νοημοσύνη, η ναυτιλία, τα logistics, η κυβερνοασφάλεια και η τεχνολογία του Διαστήματος.
Τα δίκτυα πέμπτης γενιάς θα μετασχηματίσουν, σύμφωνα με τους ειδικούς, ολόκληρους επιχειρηματικούς κλάδους και θα δημιουργήσουν άπειρο αριθμό καινούργιων. Ενδεικτικά, από τον περασμένο Δεκέμβριο η Cosco έχει μετατρέψει σε «έξυπνο» το λιμάνι του Ξιαμέν στην Κίνα (Smart port 2.0), έχοντας εγκαταστήσει τεχνολογία 5G που επιτρέπει τον απομακρυσμένο έλεγχο των εγκαταστάσεων, την αυτόνομη οδήγηση και τη βελτίωση της ασφάλειας.
Πηγή: kathimerini.gr
