Πρόσφυγες και μετανάστες που αναζητούν μία καινούργια ζωή πληρώνοντας για να διασχίσουν τον Έβρο και να φτάσουν στην Ελλάδα, αναγκάζονται να οδηγούν τα αυτοκίνητα με επιβάτες άλλους πρόσφυγες, ακολουθώντας τις εντολές των διακινητών. Είτε με μικρά ανταλλάγματα, αλλά συνήθως με ένα πιστόλι στον κρόταφο. Πιάνουν το τιμόνι και αναγκάζονται να οδηγήσουν τα οχήματα που τους υποδεικνύουν, τις περισσότερες φορές χωρίς να γνωρίζουν οδήγηση. Και χωρίς να έχουν ξαναβρεθεί στους συγκεκριμένους δρόμους. Αποτελεί τη βασική αιτία των καταδιώξεων θανάτου που καταγράφονται καθημερινά στη Θράκη. Είναι η μέθοδος που εφαρμόζουν οι διακινητές εδώ και λίγους μήνες, προκειμένου να μην συλλαμβάνονται μέλη του κυκλώματος που χρησιμοποιούσαν μέχρι πρότινος ως οδηγούς.
«Με παρέλαβαν δύο Αφγανοί με άλλους πέντε ομοεθνείς μου. Μαζί τους περάσαμε το ποτάμι. Αφού περπατήσαμε περίπου τρεις ώρες, πήγαμε σε ένα σημείο όπου υπήρχε ένα αυτοκίνητο, χωρίς οδηγό. Εκεί οι Αφγανοί ρωτήσανε ποιος από εμάς ξέρει να οδηγεί. Ένας από την ομάδα μας σήκωσε το χέρι και αφού τον απείλησαν με όπλο, μπήκε στο αμάξι σαν οδηγός». Ο 48χρονος Σύρος πρόσφυγας Α.Α., με την κατάθεσή του περιέγραψε στους αστυνομικούς του Τμήματος Διαχείρισης Μετανάστευσης Θέρμης με ποιον τρόπο ακριβώς πέρασε στην Ελλάδα. Όταν συνελήφθησαν, το όχημά τους είχε πέσει στο στηθαίο της Εγνατίας, στην προσπάθεια να ξεφύγουν από τους αστυνομικούς. Υπέδειξε τον οδηγό και ανέφερε πώς αποφασίστηκε να κρατήσει το τιμόνι. Όπως επισημαίνεται στη δικογραφία, ο οδηγός δεν είχε καν δίπλωμα οδήγησης.
Τα δίκτυα διακινητών μεταναστών και προσφύγων σε Τουρκία και Ελλάδα αναζητούν πλέον τρόπους να μην έχουν… «απώλειες» σε μέλη και στελέχη τους. Με την έννοια ότι επιδιώκουν να αποφεύγουν τη σύλληψή τους. Έχουν καταστρώσει ειδικό σχέδιο, αρκεί να εισπράττουν τα χρήματα που αναγκάζονται να δίνουν οι πρόσφυγες, αδιαφορώντας για τις ζωές τους. Οι δικοί τους άνθρωποι αναλαμβάνουν μόνον αποστολές «χαμηλού ρίσκου» οδηγώντας τα αυτοκίνητα που έχουν κατεύθυνση τον Έβρο. Χωρίς να επιβαίνει κανείς σε αυτά. Απλώς τα αφήνουν σε συγκεκριμένα σημεία με τα κλειδιά, τα οποία υποδεικνύουν στους συνεργάτες τους, αυτούς που κινούνται στις δύο όχθες του ποταμού. Και εκείνοι με τη σειρά τους επιλέγουν μεταξύ των διακινούμενων τον οδηγό.
Προσαρμόζουν τα σχέδια
«Αυτό γίνεται μετά τη μεγάλη αύξηση των συλλήψεων διακινητών στην περιοχή της Θράκης», επισημαίνει στέλεχος των συνοριοφυλάκων στον Έβρο. Εξηγεί πως οι διακινητές προσαρμόζουν τα σχέδιά τους ανάλογα με τη δράση των διωκτικών αρχών. Προ ετών χρησιμοποίησαν μέχρι και ανήλικους για να οδηγούν αυτοκίνητα με μετανάστες και πρόσφυγες, προκειμένου σε περίπτωση συλλήψεων να τυγχάνουν καλύτερης μεταχείρισης. Ωστόσο τα τροχαία δυστυχήματα είχαν αυξηθεί και μαζί τους τα θύματα. Έχει καταγραφεί η χρησιμοποίηση τοξικομανών και άστεγων, οι οποίοι για ελάχιστα χρήματα δέχτηκαν να κάνουν τη μεταφορά. Επανήρθαν οι ίδιοι και οδηγούσαν τα αυτοκίνητα με τους πρόσφυγες, όταν κατέγραψαν απώλειες χρημάτων. Όμως οι συλλήψεις αυξήθηκαν και μέλη των δικτύων βρέθηκαν στις φυλακές.
Οι αστυνομικές αρχές στην ανατολική Μακεδονία – Θράκη μετρούν 701 συλλήψεις διακινητών το 2022, αριθμός ρεκόρ σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια. Φέτος οι συλλήψεις στην ίδια περιοχή είναι επίσης αυξημένες. Έχουν φτάσει τις 140 σε μία περίοδο κατά την οποία τόσο λόγω των καιρικών συνθηκών, όσο και λόγω της αλλαγής της τουρκικής στάσης οι ροές παρουσιάζονται σχετικά μειωμένες. Σε αυτές τις συνθήκες οι διακινητές στέλνουν τα στελέχη τους να οδηγούν νοικιασμένα αυτοκίνητα μόνον με κατεύθυνση τον Έβρο. Συνήθως περνούν χωρίς προβλήματα από τους αστυνομικούς ελέγχους, καθώς οι περισσότεροι έχουν άδεια οδήγησης, ενώ τα αυτοκίνητα έχουν νοικιαστεί νόμιμα. Αυτά τα αυτοκίνητα εγκαταλείπονται σε συγκεκριμένα σημεία και οι οδηγοί επιστρέφουν στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη με τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Ο κίνδυνος πλέον να συλληφθούν είναι μικρός.
Ο 34χρονος Αλί Α. είναι ο Σύρος που συνελήφθη κατηγορούμενος ότι ήταν διακινητής άλλων πέντε ομοεθνών του που εντοπίστηκαν κοντά στα διόδια της Ανάληψης Θεσσαλονίκης. Είναι το πρόσωπο που υποδείχτηκε από τον άλλον Σύρο ότι αναγκάστηκε να οδηγήσει το αυτοκίνητο από τον Έβρο. «Εμένα με απείλησαν με όπλο να οδηγήσω το αυτοκίνητο», αναφέρει στην προανακριτική του απολογία. «Δεν ήθελα από μόνος μου να το οδηγήσω, ούτε είχα να κερδίσω τίποτα απ’ αυτό. Μάλιστα όταν φτάσω στην Ελλάδα πρέπει ο αδερφός μου να δώσει χρήματα σε ένα γραφείο στην Τουρκία», σημείωσε και επανέλαβε τα ίδια στην απολογία του ενώπιον του ανακριτή. Ωστόσο οδηγήθηκε κατηγορούμενος για διακίνηση και αφέθηκε ελεύθερος από τις ανακριτικές αρχές, όταν προέκυψε πως και αυτός ήταν ένα από τα θύματα.
«Αφού εισέλθουν στη χώρα, οι διακινητές εξαναγκάζουν με τη χρήση βίας ή «δωροδοκούν» με την υπόσχεση ότι δε θα πληρώσει το αντίτιμο της μεταφοράς, κάποιον από τους «αιτούντες άσυλο – πελάτες τους» και τους τοποθετούν ως οδηγούς στα αυτοκίνητα που ξεκινάνε από τα σύνορα προς την ενδοχώρα μεταφέροντας τους παρατύπως διαμένοντες», μετέφερε ο δικηγόρος Θοδωρής Καραγιάννης, ο οποίος έχει αναλάβει την υπεράσπιση πολλών προσφύγων που κατηγορήθηκαν για διακίνηση. «Συχνά διαφεύγει της αυτεπάγγελτης αστυνομικής προανάκρισης και της ανακριτικής έρευνας ο «εξαναγκασμός» τού μεταφερόμενου να οριστεί ως οδηγός, με αποτέλεσμα άνθρωποι που εν τοις πράγμασι στερούνται πλήρως του απαραίτητου δόλου που απαιτεί ο νόμος να καταδικάζονται αδίκως ως διακινητές εκτίοντας πολυετείς καθείρξεις», συμπλήρωσε.
Οι κίνδυνοι όταν οι ίδιοι οι πρόσφυγες, οι οποίοι μόλις φτάνουν στην Ελλάδα αναγκάζονται να οδηγούν αυτοκίνητα και μάλιστα αναπτύσσοντας μεγάλη ταχύτητα όταν καταδιώκονται από περιπολικά, είναι μεγάλοι. «Πολλοί δεν γνωρίζουν οδήγηση. Δεν γνωρίζουν καθόλου τους δρόμους, ενώ οι περισσότεροι έχουν διαφορετική οδηγική νοοτροπία, σε σχέση με τη χώρα μας. Στην πλειονότητά τους πανικοβάλλονται όταν περνούν τα αστυνομικά μπλόκα χωρίς να σταματήσουν και τότε μπαίνουν σε μικρούς επαρχιακούς δρόμους για να ξεφύγουν. Χάνουν γρήγορα τον έλεγχο», περιγράφει αστυνομικός που έχει δει πολλές περιπτώσεις ατυχημάτων με αυτοκίνητα μεταναστών. «Μια τέτοια μεταφορά υπό των περιστάσεων που πραγματοποιείται και ιδιαίτερα σε περίπτωση καταδίωξης από την αστυνομία αποτελεί ένα θανατηφόρο κοκτέιλ. Καθίσταται πιο εναργές, αν συνυπολογιστεί ότι οι οδηγοί δε γνωρίζουν την περιοχή, τους δρόμους και κυρίως λειτουργούν υπό το καθεστώς φόβου, πανικού και απειρίας, καθώς δεν προέβησαν στη πράξη τους από εγκληματική διάθεση και με σχετική οργάνωση αλλά από άμεσο ή έμμεσο εξαναγκασμό», υποστήριξε ο κ. Καραγιάννης.
ΠΗΓΗ: voria.gr – Κώστας Καντούρης
