Μια ξεχωριστή δράση διοργανώθηκε στον Έβρο, στο πλαίσιο του Προγράμματος Νεανικής Συμμετοχής (Youth Engagement Scheme) YES της Πρωτοβουλίας για την Ψυχική Υγεία Παιδιών & Εφήβων, τη δεύτερη χρονιά λειτουργίας του.
Παράλληλα με τις 5 Εφηβικές Συμβουλευτικές Ομάδες που λειτούργησαν στις 5 πόλεις των Κέντρων Αναφοράς της, σχεδιάστηκε η δράση αυτή να λάβει χώρα στο Γυμνάσιο Σουφλίου, στο οποίο φοιτούν ισάριθμοι μουσουλμάνοι και χριστιανοί μαθητές και μαθήτριες. Τίτλος της ήταν «Εγώ και Εσύ Μαζί».
Μια ομάδα παιδιών, με διαφορετική θρησκεία και πρώτη γλώσσα, εξερεύνησαν μαζί θέματα ταυτότητας, συναισθημάτων, διαφορετικότητας, σχέσεων και κοινωνικής αλληλεπίδρασης, μέσα από παιχνίδια και αυτοσχεδιασμούς, αξιοποιώντας τεχνικές του θεάτρου, υπό τον συντονισμό της εμψυχώτριας Λίας Βουλγαρίδου και σε στενή συνεργασία με εκπαιδευτικούς του σχολείου και με ψυχολόγο της Πρωτοβουλίας.
Η δράση περιλάμβανε 7 συναντήσεις στο Σουφλί και μία στην Αλεξανδρούπολη στον καλλιτεχνικό χώρο ‘Art Attack’. Εκεί συναντήθηκαν η ομάδα του Σουφλίου με τα μέλη της Εφηβικής Συμβουλευτικής Ομάδας Αλεξανδρούπολης, γνωρίστηκαν καλύτερα μεταξύ τους, και παρουσίασαν μικρά θεατρικά σκετς τα οποία είχαν ετοιμάσει τα ίδια τα παιδιά, και στη συνέχεια έκαναν μαζί αυτοσχεδιασμούς, παιχνίδια και ελεύθερες συζητήσεις.
Όλη η συνάντηση είχε έναν εορταστικό χαρακτήρα, με κυρίαρχα τα αισθήματα χαράς και ικανοποίησης. Παιδιά, αρχικά άγνωστα μεταξύ τους, έπαιξαν, γνωρίστηκαν, αντάλλαξαν διαφορετικές εμπειρίες, έφαγαν μαζί, δημιούργησαν σκετς και έδειξαν έμπρακτα τρόπους με τους οποίους οι έφηβοι μπορούν να συνεργάζονται και να επικοινωνούν ξεπερνώντας διαφορές, προκαταλήψεις και στερεότυπα.
Η δράση αυτή ανέδειξε τη σημασία που έχει, για όλα τα παιδιά, ιδίως μάλιστα για ομάδες παιδιών με διαφορετικές γλώσσες, θρησκείες και καταγωγές, να μαθαίνουν βιωματικά να συνυπάρχουν, να επικοινωνούν, και να μοιράζονται όνειρα, χαρές, ανησυχίες, δυσκολίες αλλά και προοπτικές.
Τι είναι το Πρόγραμμα Νεανικής Συμμετοχής YES (Youth Engagement Scheme)
Θέλουμε -και οφείλουμε- να ακούμε τις απόψεις των παιδιών και των εφήβων σε θέματα που τα αφορούν. Όσο απαραίτητο όμως είναι αυτό, άλλο τόσο είναι και απαιτητικό. Γι’ αυτόν τον λόγο, η Πρωτοβουλία για την Ψυχική Υγεία Παιδιών και Εφήβων σχεδίασε μια ειδική δράση με βάση διεθνείς πρακτικές και προδιαγραφές.
Πρόκειται για το Πρόγραμμα Νεανικής Συμμετοχής YES (Youth Engagement Scheme) για την Ψυχική Υγεία, που συντονίζει ο Γιώργος Μόσχος, πρώην Βοηθός Συνήγορος του Πολίτη για τα Δικαιώματα του Παιδιού (Συνήγορος του Παιδιού) στην ανεξάρτητη αρχή Συνήγορος του Πολίτη. Στο πρόγραμμα YES έχει προβλεφθεί η συγκρότηση και λειτουργία 5 Εφηβικών Συμβουλευτικών Ομάδων σε 5 πόλεις (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Αλεξανδρούπολη, Ιωάννινα, Ηράκλειο).
Οι Εφηβικές Συμβουλευτικές Ομάδες συνδέονται και συνεργάζονται στενά με τα Κέντρα Αναφοράς για την Ψυχική Υγεία Παιδιών και Εφήβων που υπάρχουν σ’ αυτές τις πόλεις και λειτουργούν στο πλαίσιο της Πρωτοβουλίας. Τα μέλη των Εφηβικών Συμβουλευτικών Ομάδων είναι έφηβες και έφηβοι 13 ως 17 ετών, που επιλέγονται από διαφορετικά σχολεία και πλαίσια σε κάθε πόλη, έτσι ώστε να συμπεριλαμβάνονται όσο το δυνατόν περισσότερες οπτικές και εμπειρίες.
Τα μέλη των ομάδων στις 5 πόλεις συναντώνται μία φορά το μήνα, μαζί με έμπειρους συντονιστές / συντονίστριες και νέους διευκολυντές / διευκολύντριες, επικοινωνούν μεταξύ τους διαδικτυακά, συζητούν, λένε τη γνώμη τους για θέματα σχετικά με την ψυχική υγεία παιδιών και εφήβων, σχεδιάζουν και συμμετέχουν σε διάφορες δράσεις στα σχολεία τους ή σε άλλους χώρους όπου δραστηριοποιούνται. Δίπλα σε κάθε έφηβο/η υπάρχει ένας/μία τουλάχιστον Εκπαιδευτικός – Συνεργός που υποστηρίζει συναφείς δράσεις στο σχολείο ή σε άλλους χώρους, με στόχο να ακούγεται η γνώμη περισσότερων εφήβων και να υπάρχει ευρύτερη αλληλεπίδραση με μεγαλύτερες ομάδες εφήβων για θέματα που επιλέγονται.
Μία φορά τον χρόνο και ύστερα από κατάλληλη προετοιμασία, ένας αριθμός εφήβων από όλες τις ομάδες και οι Εκπαιδευτικοί Συνεργοί τους έχουν την ευκαιρία να συναντηθούν από κοντά και να συμμετάσχουν με μέλη της Πρωτοβουλίας σε μία ξεχωριστή συζήτηση για την ψυχική υγεία παιδιών και εφήβων.
Ο στόχος του προγράμματος είναι να τροφοδοτεί διαρκώς και με συστηματικό τρόπο την ομάδα της Πρωτοβουλίας για την Ψυχική Υγεία Παιδιών και Εφήβων με τις απόψεις και τις προτάσεις των εφήβων για τον τρόπο βελτίωσης της φροντίδας ψυχικής υγείας που λαμβάνουν.
Το Δίκτυο
Το Δίκτυο για την Ψυχική Υγεία Παιδιών και Εφήβων αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της Πρωτοβουλίας και κεντρικό μοχλό για τον σχεδιασμό και υλοποίησή της. Το Δίκτυο αποτελείται από κέντρα αναφοράς του προγράμματος στην Αλεξανδρούπολη, τη Θεσσαλονίκη, τα Ιωάννινα, την Αθήνα και το Ηράκλειο Κρήτης, ώστε να διασφαλιστεί ότι η εφαρμογή του ανταποκρίνεται με τον καλύτερο τρόπο στις ποικίλες και εξειδικευμένες ανάγκες που υπάρχουν σε διαφορετικές περιοχές της χώρας, συμπεριλαμβανομένων των απομακρυσμένων περιοχών με δυσκολότερη πρόσβαση σε υπηρεσίες.
Το Δίκτυο συνεργάζεται με το Child Mind Institute (CMI) για την από κοινού ανάπτυξη και υλοποίηση των διαφόρων πτυχών της Πρωτοβουλίας, καθώς και τη διασφάλιση της πολιτισμικής προσαρμογής του έργου της. Η αποστολή του Δικτύου είναι:
- Ο από κοινού σχεδιασμός και η παροχή βασικής και εξειδικευμένης εκπαίδευσης για την ψυχική υγεία παιδιών και εφήβων πανελλαδικά
- Η ανάπτυξη δικτύων συνεργασίας και υποστήριξης με υπηρεσίες σε δημόσια νοσοκομεία και δομές ψυχικής υγείας
- Η ευαισθητοποίηση σε θέματα ψυχικής υγείας
- Η διεξαγωγή επιστημονικών ερευνών που υποστηρίζουν την κάθε δράση της Πρωτοβουλίας, και τα αποτελέσματα των οποίων θα είναι ελεύθερα προσβάσιμα στην κοινότητα.
- Η προσαρμογή του κλινικού έργου ανάλογα με τις ανάγκες κάθε περιοχής και η χρήση τεχνολογίας για την παροχή φροντίδας ψυχικής υγείας.
Το Δίκτυο είναι ενσωματωμένο σε παιδοψυχιατρικές κλινικές και κοινοτικά κέντρα δημόσιων νοσοκομείων στις πέντε περιοχές αναφοράς, ώστε να διασφαλίζεται ότι η εκπαίδευση και η υλοποίηση της Πρωτοβουλίας προσαρμόζονται στις αναδυόμενες ανάγκες στον δημόσιο τομέα, με γνώμονα τη βιωσιμότητα του προγράμματος μετά την ολοκλήρωσή του. Αναγνωρίζοντας τη σημασία της διατομεακής συνεργασίας για την αποτελεσματική υποστήριξη της ψυχικής υγείας παιδιών και εφήβων, πέρα από την άμεση συνεργασία με επαγγελματίες ψυχικής υγείας, το Δίκτυο συνεργάζεται επίσης με εκπαιδευτικούς και παρόχους κοινωνικής πρόνοιας για να προσφέρει πόρους, κατάρτιση και υποστήριξη σε επαγγελματίες που εργάζονται ευρύτερα με παιδιά και εφήβους σε ολόκληρη τη χώρα.
Τρία Μνημόνια Συνεργασίας έχουν υπογραφεί μέχρι σήμερα μεταξύ της Πρωτοβουλίας για την Ψυχική Υγεία Παιδιών και Εφήβων, του Υπουργείου Υγείας, και των αντίστοιχων δημοσίων νοσοκομείων και πανεπιστημιακών παιδοψυχιατρικών και ψυχιατρικών κλινικών ανά περιοχή, για την εδραίωση των τριών πρώτων Κέντρων Αναφοράς του Δικτύου σε Αλεξανδρούπολη, Ιωάννινα και Ηράκλειο Κρήτης.
