Ο τουρισμός αποτελεί έναν από τους κύριους πυλώνες της ελληνικής οικονομίας, και οι δαπάνες των επισκεπτών στην Ελλάδα αποτελούν αντικείμενο συνεχούς ανάλυσης, προκειμένου να εντοπιστούν οι τάσεις που επηρεάζουν τη βιωσιμότητα και την ανάπτυξη του κλάδου. Στοιχεία από δύο πρόσφατες μελέτες, μία του ΙΝΣΕΤΕ και μία της Visa, προσφέρουν πολύτιμες πληροφορίες για το προφίλ των τουριστών, τις δαπάνες τους και τη σύγκριση της Ελλάδας με άλλους ανταγωνιστικούς τουριστικούς προορισμούς.
Ελλάδα και Ισπανία: Δύο μεσογειακοί γίγαντες της τουριστικής δαπάνης
Η Ελλάδα ανταγωνίζεται ισάξια την Ισπανία στον τομέα της τουριστικής δαπάνης, παρά τις διαφορές στο μέγεθος και την ποικιλομορφία των αγορών. Σύμφωνα με τη μελέτη του ΙΝΣΕΤΕ, η Μέση κατά Κεφαλήν Δαπάνη (ΜΚΔ) των εισερχόμενων τουριστών στην Ελλάδα κατέγραψε αύξηση την τελευταία δεκαετία, παρά την πτώση στη Μέση Διάρκεια Παραμονής. Στη μελέτη «Η Μέση κατά Κεφαλήν Δαπάνη των εισερχόμενων τουριστών στην Ελλάδα και την Ισπανία 2018-2023», επισημαίνεται ότι η Ελλάδα κατάφερε να ξεπεράσει την Ισπανία στη διάρκεια της πανδημίας λόγω του επιτυχημένου ανοίγματος του τουρισμού και της προσέλκυσης επισκεπτών υψηλής δαπάνης.
Ωστόσο, η επιστροφή στην κανονικότητα επανέφερε τη διαφορά στα προ πανδημίας επίπεδα υπέρ της Ισπανίας. Το 2023, η προσαρμοσμένη ΜΚΔ στην Ελλάδα ήταν κατά 47 ευρώ χαμηλότερη από την αντίστοιχη στην Ισπανία, αποτυπώνοντας τις διαφορετικές στρατηγικές και την υψηλή διείσδυση της Ισπανίας στις μακρινές αγορές (Λατινική Αμερική). Η σύγκριση Ελλάδας και Ισπανίας περιπλέκεται από τις διαφοροποιήσεις στη μεθοδολογία καταγραφής δαπανών. Στην Ελλάδα καταγράφεται μόνο το ποσό που ξοδεύεται εντός της χώρας, ενώ στην Ισπανία περιλαμβάνεται και το κόστος μεταφοράς και οι δαπάνες μέσω τρίτων. Αυτές οι διαφορές δημιουργούν ασάφειες στις συγκρίσεις, αλλά οι προσαρμοσμένες τιμές παρέχουν ένα πιο αντικειμενικό μέτρο σύγκρισης.
Η Μέση κατά Κεφαλήν Δαπάνη στην Ελλάδα: Δεκαετής ανάλυση
Σύμφωνα με τη μελέτη του ΙΝΣΕΤΕ για την περίοδο 2014-2023, η ΜΚΔ στην Ελλάδα αυξήθηκε από τα 590 ευρώ το 2014 στα 603 ευρώ το 2023. Παρά τη μικρή αυτή αύξηση, η μείωση της Μέσης Διάρκειας Παραμονής επηρέασε τη συνολική εικόνα. Η Μέση Δαπάνη ανά Διανυκτέρευση (ΜΔΔ) αυξήθηκε κατά 23,1%, αντανακλώντας την αύξηση των τιμών λόγω πληθωριστικών πιέσεων και την αλλαγή του προφίλ των επισκεπτών. Είναι αξιοσημείωτο όμως ότι το 2023 ενώ η ΜΚΔ της Ισπανίας συνέχισε να αυξάνεται, της Ελλάδας παρουσίασε κάμψη.
Πάντως, η ανάλυση της Visa για τον μεσογειακό τουρισμό καταγράφει αύξηση κατά 14% στις συνολικές δαπάνες των τουριστών στην Ελλάδα από τον Οκτώβριο του 2023 έως τον Σεπτέμβριο του 2024. Η ανάλυση, μάλιστα, σημειώνει ότι οι συναλλαγές μέσω POS αντιστοιχούν στο 77% των συνολικών δαπανών. Αντίθετα, οι αναλήψεις από ΑΤΜ μειώθηκαν στο 23%, υποδεικνύοντας τη στροφή προς τις πληρωμές χωρίς μετρητά.
Ποιοι τουρίστες ξοδεύουν τα περισσότερα;
Η άνοδος στις ροές από τις παραδοσιακές αγορές όπως η Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία, συνέβαλε στην αύξηση της ΜΚΔ, ενώ η μείωση της συμμετοχής των γειτονικών βαλκανικών αγορών με χαμηλές δαπάνες λειτούργησε ενισχυτικά για τον μέσο όρο.
Σύμφωνα με μελέτη της Visa, οι δαπάνες των τουριστών από το Ηνωμένο Βασίλειο αυξήθηκαν κατά 12%, από τις ΗΠΑ κατά 14%, από τη Γερμανία κατά 24% και από τη Γαλλία κατά 10%. Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα κατέγραψαν τη μεγαλύτερη μέση δαπάνη ανά επισκέπτη, ενώ η Τουρκία παρουσίασε την πιο αξιοσημείωτη αύξηση σε τουριστικές δαπάνες με +114%, ακολουθούμενη από την Κίνα με αύξηση 63%. Αντίστοιχα, οι Βαλκάνιοι τουρίστες καταγράφουν τις χαμηλότερες δαπάνες.
Πότε ξοδεύουν
Τα στοιχεία της Visa δείχνουν ότι η αύξηση στις δαπάνες κατά τους μήνες εκτός υψηλής τουριστικής περιόδου, ήταν μεγαλύτερη από την αύξηση που παρατηρήθηκε στα μέσα του καλοκαιριού. Τον Μάρτιο του 2024 καταγράφηκε αύξηση δαπανών 19% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο το 2023, ο Απρίλιος σημείωσε άνοδο 17%, ενώ ο Σεπτέμβριος παρουσίασε αύξηση 15%. Οι δαπάνες των επισκεπτών κατά τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο αντιστοιχούν στο 39% της συνολικής ετήσιας δαπάνης.
Σε τι ξοδεύουν
Η εστίαση και νυχτερινή ζωή καταλαμβάνουν παραδοσιακά το μεγαλύτερο μέρος των δαπανών κατά τη διάρκεια των διακοπών, και πιο συγκεκριμένα το 25% της συνολικής δαπάνης. Μάλιστα φέτος αυξήθηκαν κατά 21%, κάτι που δικαιολογείται εν μέρει από τις πληθωριστικές πιέσεις.
Αυτό που έχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον όμως είναι το γεγονός ότι αυξήθηκαν οι δαπάνες σε παντοπωλεία και σούπερ μάρκετ κατά 17%, φτάνοντας να αποτελούν το 8% της συνολικής δαπάνης, κάτι που δείχνει τη στροφή των επισκεπτών προς εξοικονόμηση του κόστους φαγητού, καταφεύγοντας σε λύσεις έτοιμων γευμάτων ή στην προετοιμασία γευμάτων εντός των καταλυμάτων. Πάντως, φέτος ξόδεψαν 26% περισσότερα χρήματα και στα καταστήματα λιανικής, αν και οι δαπάνες αυτές αντιπροσωπεύουν μόλις το 4% του συνόλου.
Οι πιο δημοφιλείς προορισμοί
Η Αθήνα καταγράφει την υψηλότερη τουριστική δαπάνη, ενώ νησιά όπως η Μύκονος και η Σαντορίνη παρουσιάζουν μικτή εικόνα, με αύξηση των δαπανών στη Μύκονο αλλά μείωση στη Σαντορίνη. Οι τουρίστες από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα έχουν τη μεγαλύτερη μέση δαπάνη, ενώ η Κίνα και η Τουρκία σημειώνουν αξιοσημείωτες αυξήσεις στις δαπάνες.
Οι προοπτικές ανάπτυξης του τουρισμού
Η Ελλάδα συνεχίζει να βελτιώνει την ανταγωνιστικότητά της στον τουρισμό, καταγράφοντας θετικές τάσεις στις τουριστικές δαπάνες και ενισχύοντας τη θέση της μέσω ψηφιακών πληρωμών. Ωστόσο, η ανάγκη για διαφοροποίηση των αγορών-στόχων και η περαιτέρω προώθηση ταξιδιών υψηλής δαπάνης είναι κρίσιμη.
Επιπλέον, τα στοιχεία δείχνουν ότι πρέπει να δοθεί βάρος στην περαιτέρω επέκταση των άκρων της τουριστικής περιόδου ενώ η αυξανόμενη τάση για προετοιμασία γευμάτων από τους ίδιους τους ταξιδιώτες θα πρέπει να συνυπολογιστεί από τους ιδιοκτήτες καταλυμάτων.
Οι συνεργασίες όπως αυτή της Visa με το Υπουργείο Τουρισμού παρέχουν στρατηγικά εργαλεία για τη βελτίωση των υποδομών και της εμπειρίας των επισκεπτών, εξασφαλίζοντας την αειφόρο ανάπτυξη του κλάδου.
πηγή: powergame.gr
