Ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Δένδιας ενημέρωσε την Πέμπτη 14 Νοεμβρίου 2024, τα μέλη της Διαρκούς Επιτροπής Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής, για τη Νέα Δομή των Ενόπλων Δυνάμεων 2024 -2035.
Στην ενημέρωση, στην οποία παρέστη ο Υφυπουργός Εθνικής Άμυνας Γιάννης Κεφαλογιάννης, συμμετείχαν ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ Στρατηγός Δημήτριος Χούπης, ο Αρχηγός ΓΕΣ Αντιστράτηγος Γεώργιος Κωστίδης, ο Αρχηγός ΓΕΝ Αντιναύαρχος Δημήτριος-Ελευθέριος Κατάρας ΠΝ και ο Αρχηγός ΓΕΑ Αντιπτέραρχος (Ι) Δημοσθένης Γρηγοριάδης. Παρέστη επίσης ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας Αντώνιος Οικονόμου.
Ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας ανέφερε κατά την αρχική του εισήγηση:
«Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι – δεν απευθύνομαι στους Αρχηγούς ΓΕΕΘΑ, ΓΕΣ, ΓΕΝ, ΓΕΑ διότι θεωρώ ότι από κοινού εκπροσωπούμε εδώ το Υπουργείο θα ήθελα καταρχήν να κάνω μια τοποθέτηση για τη Δομή Δυνάμεων, που στην πραγματικότητα αφορά και τις επιλογές της χώρας στα ευρύτερα θέματα που αφορούν τα εξοπλιστικά, τα οποία θα σας τα παρουσιάσουμε αναλυτικά αμέσως μετά τις γιορτές στην αρμόδια Επιτροπή και τις μεταρρυθμίσεις που θέλουμε να προχωρήσουμε κάτω από το πλαίσιο της «Ατζέντας 2030».
Χθες, όπως είπε ο Προεδρεύων, είχαμε την ευκαιρία στο Υπουργείο μιας αναλυτικής ενημέρωσης. Θα τολμούσα να πω – και θα με συγχωρήσουν οι εκπρόσωποι των τμημάτων – κουραστικής ενημέρωσης.
Όμως, θέλουμε να υπάρχει μια πολύ σαφής αντίληψη και της Εθνικής Αντιπροσωπίας για το τι επιχειρείται να συμβεί. Γιατί αυτό; Διότι πρόκειται για μία διαφορετική πραγματικότητα.
Η πραγματικότητα που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε ως χώρα, όχι ως ηγεσία πολιτική, ως κόμμα ή ως Κυβέρνηση Μητσοτάκη, είναι να περάσουμε τις Ένοπλες Δυνάμεις στον 21ο αιώνα, ώστε να μπορούν να συνεχίσουν να ανταποκρίνονται με επιτυχία στις διευρυνόμενες προκλήσεις που υπάρχουν στο περιβάλλον ασφάλειας.
Θα καλύψω ελάχιστα θέματα στο «ανοιχτό κομμάτι» της συνεδρίασης και μετά θα παρακαλέσω, όπως είπε ο Πρόεδρος, να κλείσει η κάμερα για να μπορέσουμε να συζητήσουμε μερικά θέματα που μόνο εν μέρει μπορούν να δουν το φως της δημοσιότητας.
Οι μεταρρυθμίσεις γίνονται σε πλαίσιο Υπουργείου, σε πλαίσιο ΓΕΕΘΑ και σε πλαίσιο Όπλων. Εγώ θα αναφερθώ καταρχήν στο Υπουργείο.
Όπως σας είχα πει και όταν ψηφίσαμε το νομοθέτημα για το Ελληνικό Κέντρο Αμυντικής Καινοτομίας, το ΕΛΚΑΚ, απαιτείται να μπούμε στον 21ο αιώνα γρήγορα. Γρήγορα. Να καλύψουμε έδαφος γρήγορα.
Η πρώτη μεταρρύθμιση λοιπόν που έγινε, ήταν το ΕΛΚΑΚ, το οποίο ψηφίσαμε. Το ΕΛΚΑΚ τι κάνει; Φέρνει σε επαφή τις ανάγκες των Ενόπλων Δυνάμεων με το περιβάλλον αμυντικής καινοτομίας που υπάρχει στην Ελλάδα. Το μικρό οικοσύστημα αμυντικών εταιρειών προηγμένης τεχνολογίας. Και για να το πετύχει αυτό έρχεται σε συνεργασία με ανάλογα οικοσυστήματα άλλων χωρών. Η πρώτη μεγάλη επιτυχία του ΕΛΚΑΚ υπήρξε – έχει δει το φως της δημοσιότητας, δεν λέω κάποιο μυστικό – το σύστημα αντι-drone ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ. Δοκιμάστηκε πρώτα. Μετά τοποθετήθηκε σε φρεγάτα, πήγε σε συνθήκες μάχης στην Ερυθρά Θάλασσα, κατέρριψε δύο drones. Ο ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ πλέον θα εξοπλίζει τις φρεγάτες μας. Και με διάφορες τροποποιήσεις θα είναι ένα από τα τέσσερα anti-drone συστήματα των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων. Ένα ελληνικό σύστημα.
Επίσης, στο πλαίσιο της προώθησης της καινοτομίας, στα μέσα Δεκεμβρίου οργανώνουμε την πρώτη μεγάλη κοινή παρουσίαση με το γαλλικό σύστημα καινοτομίας. Θα έρθει εδώ ο Γάλλος Υπουργός Άμυνας, ο κύριος Λεκορνί (Sébastien Lecornu). Θα παρουσιάσουμε μαζί τη συνεργασία των δύο συστημάτων καινοτομίας. Σταματώ εδώ με το ΕΛΚΑΚ. Αυτό αφορά την καινοτομία, τη νέα εποχή. Τα προγράμματα με μεγάλη προστιθέμενη αξία και καταρχήν, μικρό κόστος, δηλαδή κυρίως πολλαπλασιαστές ισχύος.
Έρχομαι στα βασικά προγράμματα. Τα ξέρετε τα περισσότερα. Είναι ο εκσυγχρονισμός των ΜΕΚΟ, είναι ο εκσυγχρονισμός των υποβρυχίων, είναι ο εκσυγχρονισμός των πυραυλακάτων, είναι η νέα φρεγάτα η Constellation που σχεδιάζεται μαζί με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Είναι η νέα κορβέτα που σχεδιάζεται μαζί με την Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι τα νέα υποβρύχια, για τα οποία έχουμε μπει σε αρχικές συζητήσεις. Όλα αυτά τα προγράμματα θα μεταφέρουν στην ελληνική ναυπηγική βιομηχανία περί τα 6 ή 7 δισ. ευρώ τα επόμενα δέκα χρόνια και μάλιστα εμπροσθοβαρώς.
Η προσέγγιση που υπάρχει στο Υπουργείο και νομίζω η κοινή μας προσέγγιση, είναι να δημιουργηθεί ένα οικοσύστημα αμυντικών βιομηχανιών, που να μπορεί να στηρίξει τις Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας. Να φύγουμε κατά το δυνατόν από τη νοοτροπία που έχω πει «αγοράζουμε από το ράφι».
Επίσης, θα σας καταθέσουμε δεκαετές και στην πραγματικότητα εικοσαετές Εξοπλιστικό, το οποίο θα σας αναλυθεί αμέσως μετά τα Χριστούγεννα, για λόγους ημερομηνιών. Είμαστε έτοιμοι. Είναι η πρώτη φορά που κατατίθεται δεκαετές Εξοπλιστικό στη Βουλή.
Αυτό το οποίο υπήρχε ήταν μία πολύ μεγάλη κατάσταση, 800 τόσα προγράμματα, μη προτεραιοποιημένα σαφώς, νομίζω ότι ήρθε η ώρα να τα προτεραιοποιήσουμε και επίσης να τα κοστολογήσουμε και να τα βάλουμε μέσα στο δημοσιονομικό χώρο. Η χώρα έχει δυστυχώς και όρια. Θα έρθω κάποια στιγμή να συζητήσουμε για το θέμα της Άμυνας και την ευρωπαϊκή προσέγγιση στα δημοσιονομικά, αλλά δεν είναι της παρούσης.
Επίσης, θα μεταρρυθμιστεί, το έχουμε πει, η θητεία. Θα παρουσιαστεί νομοθέτημα στο πρώτο τρίμηνο. Θα μεταρρυθμιστεί η Εθνοφυλακή, θα μεταρρυθμιστεί η Εφεδρεία. Αυτή τη στιγμή η Εθνοφυλακή εν μέρει, δηλαδή οι Κληρωτοί και η Εφεδρεία δεν υπηρετούν το αμυντικό δόγμα της χώρας, δεν έχουν επαρκή εκπαίδευση, δεν καλούνται συχνά, δεν μετεκπαιδεύονται. Πρέπει να πάμε σε μία άλλη πραγματικότητα. Μην κοροϊδευόμαστε, τα ξέρετε όλοι, οι αριθμοί οδηγούν στην ανάγκη της χώρας να αντιμετωπίσει μια πιθανή απειλή από εννεαπλάσιο ή δεκαπλάσιο πληθυσμό. Αυτό προϋποθέτει μια αντιμετώπιση με καινοτομίες και αυτά όλα θα παρουσιαστούν.
Επίσης, για να επιτύχουμε και εξοικονομήσεις, αλλά και εκλογικεύσεις, σε επίπεδο Υπουργείου, θα πάμε σε μια μεταρρύθμιση της Στρατιωτικής Δικαιοσύνης. Θα στενοχωρήσω ίσως κάποιους συναδέλφους και πολλούς μου φίλους, γιατί εγώ είμαι Κερκυραίος, είμαι δίπλα, αλλά δεν μπορεί να υπάρχει Ναυτοδικείο στα Γιάννενα. Είναι λογικό παράδοξο, έχει δικάσει τον περασμένο χρόνο πέντε υποθέσεις, κ. Ναύαρχε (Βουλευτής και πρώην Υπουργός Εθνικής Άμυνας και Επίτιμος Αρχηγός ΓΕΕΘΑ, Ναύαρχος ε.α. Ευάγγελος Αποστολάκης).
Όπως, επίσης, μια σειρά από Στρατοδικεία, Ναυτοδικεία, Αεροδικεία στη χώρα που δεν υπηρετούν καμία πραγματική ανάγκη. Ο μέσος όρος εκδίκασης υποθέσεων από κάθε στρατοδίκη είναι πέντε υποθέσεις το χρόνο, όταν ο ανάλογος δικαστής στα πολιτικά δικαστήρια δικάζει 25 την ημέρα.
Και στα Νοσοκομεία θα έρθει σχετικό νομοθέτημα, το χειρίζεται ο Υφυπουργός κ. Κεφαλογιάννης, πρέπει να εξυγιάνουμε το σύστημα στα Στρατιωτικά Νοσοκομεία. Δεν θα επεκταθώ σε αυτό, θα σας πω όμως ότι πέραν της εξυγίανσης, (ισολογισμός, απολογισμός, φορολογικό μητρώο και τα λοιπά), θα προχωρήσουμε σε καινοτόμες προσεγγίσεις, όπως στη δημιουργία της καλύτερης Μονάδας Αντιμετώπισης Τραύματος σε όλη την ευρύτατη περιοχή μας. Θα χρησιμοποιήσουμε τις υπηρεσίες Έλληνα καθηγητή στο Χάρβαρντ, του κ. Γιώργου Βέλμαχου, είναι αυτός ο οποίος χειρίστηκε τους τραυματίες της τρομοκρατικής επίθεσης στο Μαραθώνιο της Βοστώνης. Μας έχει βοηθήσει να εκπονήσουμε ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης των νέων γιατρών μας ειδικά σε αυτό, εν μέρει στην Ελλάδα, εν μέρει στη Νότια Αφρική, εν μέρει στη Βοστώνη, ώστε να μπορέσουμε να έχουμε την καλύτερη Μονάδα που υπάρχει. Ίσως άλλη μία αμερικανική υπάρχει σε μία βάση στη Γερμανία. Το πόσο σημασία έχει αυτό για τις Ένοπλες Δυνάμεις, το καταλαβαίνετε.
Και θα σας παρουσιάσουμε, επίσης, σιγά-σιγά ένα ολόκληρο σύστημα στήριξης της οικογένειας των στελεχών μας, νομίζουμε το καλύτερο στον δημόσιο τομέα, γιατί πρέπει να προσελκύσουμε στελέχη. Είδατε τι έχει συμβεί στις Στρατιωτικές Σχολές. Τα μέτρα που πήραμε, τετραπλασιασμός της αποζημίωσης, βελτίωση του προγράμματος σπουδών, βελτίωση των κτιριακών εγκαταστάσεων δεν είναι επαρκή.
Εάν δεν αλλάξουμε το carrier path (το δρομολόγιο καριέρας) και αν δεν αλλάξουμε συνολικά τον τρόπο που οι άνθρωποι αυτοί στηρίζονται από το σύστημα, δεν θα έχουμε στελέχη μετά από 10 χρόνια, αυτή είναι η πραγματικότητα.
Όλα αυτά με ξεχωριστά νομοσχέδια. Το πρώτο εξάμηνο του 2025 θα τα συζητήσουμε μαζί. Η προσέγγιση του Υπουργείου είναι ότι αυτά δεν είναι θέματα πολιτικής διαχείρισης ή κομματικής προπαγάνδας. Είναι θέματα εθνικά και πρέπει να δημιουργούνται ευρύτερες συναινέσεις και πάντως με απόλυτη ενημέρωση και γνώση όλων.
Όσον αφορά τώρα τα επιμέρους των Όπλων και του ΓΕΕΘΑ θα σας τα αναπτύξει ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ, Στρατηγός Χούπης. Εγώ θέλω να σας πω ότι πάμε στο Στρατό σε μια τελείως διαφορετική φιλοσοφία, ευέλικτες Μονάδες, μεγάλης πληρότητας.
Αυτή τη στιγμή υπάρχουν Μονάδες στον Έβρο, όχι Μονάδα, Μονάδες στον Έβρο, που έχουν πληρότητα κάτω από 30%. Και υπάρχει Μονάδα στην Πελοπόννησο που έχει πληρότητα 130%. Αυτό δεν έχει λογική.
Δεν έχει λογική να έχουμε περισσότερα στρατόπεδα από τις Ηνωμένες Πολιτείες, 800 και πλέον στρατόπεδα. Θα προχωρήσουμε άμεσα και χρειάζομαι τη βοήθειά σας και τη στήριξή σας, γιατί ξέρω τι σημαίνει. Υπήρξα 12 χρόνια Βουλευτής Κέρκυρας, ξέρω τι σημαίνει να κλείνει μια στρατιωτική δομή στον τόπο σου. Το ξέρω, αλλά δεν γίνεται αλλιώς. Θα πρέπει να πάμε γρήγορα σε κλείσιμο 137 στρατοπέδων, Γρήγορα, μέσα στο ’25 αυτό να έχει τελειώσει. Και γιατί μόνον 137; Γιατί εκεί θα μπορούσατε σωστά να μου ασκήσετε κριτική. Γιατί δεν έχουμε χρήματα να επενδύσουμε για να μεγαλώσουν τα άλλα και να κλείσουμε άλλα 250. Αλλά πάντως η αντίληψη «κάθε πόλη και στάδιο, κάθε χωριό και γυμναστήριο» δεν μπορεί να ισχύει για τα στρατόπεδα. Δεν μπορεί. Ο στρατός γίνεται μη αξιόμαχος. Ο Αρχηγός Στρατού, ο Αντιστράτηγος Κωστίδης, έχει εκπονήσει ένα πρόγραμμα κατά φάσεις. Η πρώτη φάση είναι αυτή. Το οποίο θα σημαίνει και αύξηση της πυκνότητας των Μονάδων. Θα καταργήσουμε περισσότερους από 30 Σχηματισμούς, θα ενοποιήσουμε Σχηματισμούς, ώστε να μπορέσουμε να εξοικονομήσουμε ανθρώπινο δυναμικό και να μεγαλώσουμε την ισχύ πυρός.
Επίσης, το άλλο το οποίο πρέπει να κάνουμε είναι να μπούμε στην εποχή των drones. Κάθε Μονάδα του Ελληνικού Στρατού θα έχει δυνατότητα αντι-drone και οι 3 από τους 4 τύπους των Ταγμάτων που δημιουργούμε θα έχουν και δυνατότητα να εκπέμπουν drones. Λίγο αν διαβάσει κανείς τις εφημερίδες για το τι συμβαίνει στην Ουκρανία, καταλαβαίνει τι σημαίνει αυτό.
Ως προς το Πολεμικό Ναυτικό, θα υπάρξει μια τεράστια ισχυροποίηση. Το Πολεμικό Ναυτικό θα αποκτήσει δυνατότητες στρατηγικού πλήγματος που δεν είχε ποτέ στην ιστορία του Ελληνισμού. Θα εξηγήσω «κλειστά» αν θέλετε τι είναι αυτό.
Και επίσης αποκτά τη δυνατότητα Αντιαεροπορικής Άμυνας Περιοχής. Θα εξηγήσω πάλι «κλειστά» τι σημαίνει αυτό. Θα μπορεί να προβάλλει την ισχύ του. Όχι απλώς να υπερασπίζεται το Αιγαίο.
Και ως προς την Αεροπορία, με το Ναυτικό η δουλειά έχει γίνει από τον Ναύαρχο, τον Αρχηγό, κύριο Κατάρα. Ως προς την Αεροπορία, ο Αντιπτέραρχος Γρηγοριάδης έχει εκπονήσει μαζί με το ΓΕΕΘΑ ένα πρόγραμμα ομογενοποίησης των τύπων ώστε να φτάσουμε σε μια οροφή, το έχω πει δημοσίως αυτό, δεν είναι στρατιωτικό μυστικό, 200 αεροσκαφών 4,5 και 5ης γενεάς. Δηλαδή, τα εκσυγχρονισμένα Viper, τα Rafale και τα F-35 όταν τα αποκτήσουμε. Αυτό θα μας επιτρέψει τεράστιες οικονομίες κλίμακας, απελευθέρωση ανθρωπίνων πόρων ώστε να μπορέσουμε να συντηρήσουμε την ισχυρότερη Αεροπορία που είχαμε ποτέ. Είναι περίπου κατά 30 αεροπλάνα σε αριθμό μικρότερη, σε ισχύ είναι 3-4 φορές ισχυρότερη από οτιδήποτε είχαμε ποτέ.
Όλο αυτό δεν θα είχε καμία σημασία αν δεν αλλάξουμε τις επικοινωνίες μας. Η εποχή, ξέρετε, «γρου-γρου» το τηλέφωνο ή ο ασύρματος που θυμόμαστε μερικοί που υπηρετήσαμε, δεν αντέχει πια. Για να μπορέσουμε να λειτουργήσουμε τα συστήματα, πρέπει να πάμε σε δορυφορικές επικοινωνίες προφυλαγμένες, να υπάρχει ελληνικός δορυφόρος. Η δυνάμει απειλή έχει δύο δορυφόρους ήδη.
Επίσης, πρέπει να πάμε, και αυτό θα σας παρουσιαστεί μαζί με τα εξοπλιστικά, σε δυνατότητες κυβερνοπολέμου, επιθετικές και αμυντικές. Θα θεμελιώσουμε το κτίριο Κυβερνοπολέμου σε λίγες ημέρες με ιδιωτική δωρεά. Ανοίγω παρένθεση, έχουμε κάνει μία προσπάθεια μεγάλη προσέλκυσης ιδιωτικών δωρεών στο Υπουργείο. Παρά τον μεγάλο προϋπολογισμό μας μάς λείπουν πάρα πολλά χρήματα. Επί δέκα χρόνια μέσα στην κρίση έλειψαν από τις Ένοπλες Δυνάμεις 2 δισ. το χρόνο. Αυτό συνολικά δημιουργεί ένα αρχικό έλλειμμα μείον 20 δισ. ευρώ είτε στη συντήρηση είτε στην απόκτηση.
Και ενώ πλέον υπάρχει προϋπολογισμός αυτού του ύψους περίπου ανά έτος, δεν υπάρχει το κεφάλαιο κάλυψης των προηγούμενων ετών. Και αυτό το κουβαλάμε ως πρόβλημα.
Όπου, λοιπόν, υπάρχει ιδιωτική βοήθεια είναι καλοδεχούμενη. Πέρυσι, το 2023, είχαμε δωρεές 200.000 και πλέον ευρώ, φέτος θα περάσουμε τα 20 εκατομμύρια ευρώ.
Για να έχετε μία αίσθηση μεγέθους όμως, η δυνάμει απειλή έχει έναν προϋπολογισμό που υπερβαίνει τα 40 δισεκατομμύρια. Να έχουμε μια αίσθηση του τι πρέπει να προσπαθήσουμε να γεφυρώσουμε.
Με τον σχεδιασμό που έχουμε κάνει θα υπάρξει μια εξοικονόμηση σε βάθος δεκαετίας 2 δισεκατομμυρίων ευρώ από τα λειτουργικά, που για εμάς είναι τεράστιο νούμερο. Είναι πάνω από 200 εκατομμύρια το χρόνο και θεωρούμε ότι αυτό είναι απαισιόδοξο σενάριο, αλλά όταν λέω νούμερα στην Εθνική Αντιπροσωπεία δεν θέλω να διαψεύδομαι.
Άρα, λοιπόν, έχουμε ένα συνεκτικό σύστημα πλήρους μεταρρύθμισης των πάντων, για το οποίο ζητάμε τη στήριξη, τη βοήθεια, την άποψη, τη διόρθωση, αν χρειάζεται, από την Εθνική Αντιπροσωπεία, διότι – καταλήγω με την παρατήρηση – ουδείς αλάνθαστος, και εγώ δεν είμαι ούτε Πτέραρχος, ούτε Ναύαρχος, ούτε Στρατηγός. Διαχείριση πολιτικών είναι η θέση του Υπουργού και κάθε άποψη είναι σεβαστή. Και ξεκινάμε από την υπόθεση, η οποία είναι στέρεη και βάσιμη, ότι όλοι αγαπούν την Πατρίδα τους και νοιάζονται για το εθνικό συμφέρον».
