Του Σταύρου Ντάφη
Η Παγκόσμια Ημέρα Χιονιού (World Snow Day) καθιερώθηκε με πρωτοβουλία της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Σκι (FIS) και διεξάγεται μία Κυριακή του Ιανουαρίου, για την προώθηση των σπορ του χιονιού στα κράτη – μέλη της, με σειρά εκδηλώσεων.
Οι επιστήμονες πριν τρεις περίπου δεκαετίες ξεκίνησαν να προειδοποιούν για το ζοφερό μέλλον του κλίματος, υπό την ανθρωπογενή κλιματική αλλαγή. Και να που ζούμε όλα όσα ελπίζαμε να μην είναι πραγματικότητα. Η παγκόσμια υπερθέρμανση της ατμόσφαιρας και των ωκεανών έχει επηρεάσει ήδη τις κλιματικές ζώνες της Ευρώπης και ειδικά της Μεσογείου. Η περιοχή μας είναι δεύτερη στην κατάταξη παγκοσμίως όσον αφορά τον ρυθμό αύξησης της θερμοκρασίας και οι χιονοπτώσεις έχουν επηρεαστεί σημαντικά.
Πρόσφατα, το 2023 η ομάδα του meteo.gr του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών ξεκίνησε να μελετά το πάχος χιονιού στο έδαφος σε περίπου 4.500 χιονοδρομικά κέντρα της Ευρώπης την περίοδο 1991-2020. Τα αποτελέσματα ήταν δυσοίωνα για τον χειμερινό τουρισμό, τα τοπικά οικοσυστήματα, και το διαθέσιμο υδάτινο δυναμικό πολλών περιοχών. Στη συντριπτική πλειοψηφία των χιονοδρομικών κέντρων υπάρχει σημαντική μείωση των ημερών με επαρκή χιονοκάλυψη και πάχος χιονιού για την εύρυθμη λειτουργία τους, κυρίως την τελευταία δεκαετία. Αυτό σημαίνει μικρότερη περίοδος λειτουργίας τους μέσα στο έτος, σμίκρυνση της οικονομίας των περιοχών όπου ο χειμερινός τουρισμός είναι το κύριο εισόδημα των κατοίκων, καθώς και περιορισμένοι υδάτινοι πόροι κυρίως την άνοιξη. Το τελευταίο έχει επιπτώσεις και στην παραγωγή ενέργειας, στις περιοχές όπου εκμεταλλεύονται το λιώσιμο του χιονιού για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας μέσω υδροηλεκτρικών μέσων.
Εύκολα λοιπόν καταλαβαίνει κανείς τη σημασία που έχει το χιόνι για τον άνθρωπο. Η Παγκόσμια Ημέρα Χιονιού ξεκίνησε να εορτάζεται στις 21 Ιανουαρίου το 2012 μετά από πρωτοβουλία της Διεθνούς Ομοσπονδίας Σκι. Δύο χρόνια αργότερα, το 2014 οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες στο Σότσι της Ρωσίας έγιναν πραγματικότητα χάρις στα κανόνια παραγωγής χιονιού, σε ποσοστό 80% του χιονιού στις πίστες χιονοδρομίας. Το 2018 στη Νότια Κορέα αυτό το ποσοστό ανήλθε στο 98% και στην Κίνα το 2022 το 100% του χιονιού στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου προήλθε από τεχνητά μέσα χιονόπτωσης. Η δαπάνη σε ενεργειακούς πόρους για την παραγωγή τεχνητού χιονιού είναι τεράστια, αλλά ο άνθρωπος δείχνει και πάλι πόσο πολύτιμο είναι για αυτόν το χιόνι. Τόσο πολύτιμο, που το Πεκίνο αγνόησε την έλλειψη επαρκούς ποσότητας νερού για 21 εκατομμύρια κατοίκους ώστε να ικανοποιήσει τη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων.
Το χιόνι, όπως και κάθε φυσικό αγαθό στον πλανήτη μας, βρίσκεται σε κίνδυνο από τον άνθρωπο παρά τις όποιες σποραδικές προσπάθειες για βιώσιμη ανάπτυξη. Μια από αυτές τις προσπάθειες έχει ξεκινήσει με το πρόγραμμα LiMnADs που σκοπό έχει την καλύτερη κατανόηση του κύκλου νερού στις αλπικές περιοχές της Ελλάδας. Οι αλπικές περιοχές της χώρας μας που δέχονται τα μεγαλύτερα ύψη χιονιού δέχονται και τη μεγαλύτερη πίεση από την κλιματική αλλαγή.
Στην επόμενη πεζοπορία σας στο βουνό με χιόνι, αναλογιστείτε για λίγο πόσο τυχεροί είστε που βλέπετε αυτό το λευκό πέπλο στο τοπίο. Στο παρελθόν οι χιονοπτώσεις ήταν άλλοτε περισσότερες και άλλοτε λιγότερες, όμως πλέον η τάση είναι ξεκάθαρη προς αρνητικές τιμές. Χαρείτε το χιόνι και προστατέψτε το.
*Ο Σταύρος Ντάφης είναι φυσικός – μετεωρολόγος, Ph.D., επιστημονικός Συνεργάτης ΕΑΑ/ΙΕΠΒΑ
Πηγή: greenagenda.gr
