Το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης εξασφάλισε τη σημαντική χρηματοδότηση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας στην κατηγορία του “Consolidator Grant” για πρωτοποριακή έρευνα στη μελέτη του ανθρώπινου παρελθόντος!
Το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης είναι στην ευχάριστη θέση να ανακοινώσει ότι η Διευθύντρια του Εργαστηρίου Φυσικής Ανθρωπολογίας Καθηγήτρια κ. Χριστίνα Παπαγεωργοπούλου έχει κερδίσει την άκρως ανταγωνιστική χρηματοδότηση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας – European Research Council. Αυτή η υψηλού κύρους χρηματοδότηση, αξίας 2 εκατομμυρίων ευρώ, θα υποστηρίξει έρευνα αιχμής για τα επόμενα πέντε χρόνια.
Η χρηματοδότηση «Consolidator Grant» χορηγείται από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας (EuropeanResearchCouncil – ERC), ένα θεσμικό όργανο αφιερωμένο στην προώθηση της επιστημονικής αριστείας στην Ευρώπη. Παρέχει σημαντική χρηματοδότηση σε διακεκριμένους ερευνητές με αποδεδειγμένο ιστορικό αριστείας, επιτρέποντάς τους να ενισχύσουν τις ερευνητικές τους ομάδες και να συνεχίσουν τα φιλόδοξα επιστημονικά τους σχέδια.
Στην τρέχουσα περίοδο, στην κατηγορία «Consolidator Grant» το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας επέλεξε να χρηματοδοτήσει 308 ερευνητές από τους συνολικά 2.130 υποψηφίους. Ανάμεσά τους και δύο Έλληνες που θα πραγματοποιήσουν την έρευνα τους σε ακαδημαϊκά ιδρύματα της Ελλάδος. Οι χρηματοδοτήσεις, συνολικής αξίας 627 εκατομμυρίων ευρώ, αποτελούν μέρος του προγράμματος “Horizon Europe” της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας, Καθηγήτρια Maria Leptin, δήλωσε: “Οι νέοι νικητές της κατηγορίας «Consolidator Grant» αντιπροσωπεύουν μερικούς από τους καλύτερους ερευνητές στην Ευρώπη. Δυστυχώς δεν μπορούμε να υποστηρίξουμε κάθε αξιόλογη ιδέα εξαιτίας των περιορισμών στον προϋπολογισμό. Περίπου 100 προτάσεις που χαρακτηρίστηκαν ως εξαιρετικές κατά την αξιολόγηση θα μείνουν χωρίς χρηματοδότηση. Η Ευρώπη δεν έχει την πολυτέλεια να αφήσει τόσους ταλαντούχους ερευνητές ανεκμετάλλευτους. Πρέπει να υποστηρίξουμε συλλογικά την αύξηση των επενδύσεων στην έρευνα και την καινοτομία. Κοινός μας στόχος πρέπει να είναι η διασφάλιση πως καμία λαμπρή ιδέα δεν θα μείνει χωρίς χρηματοδότηση στην Ευρώπη και καμία πολλά υποσχόμενη καριέρα δεν θα μείνει ανεκπλήρωτη».
Η Iliana Ivanova, Ευρωπαϊκή Επίτροπος για την Καινοτομία, την Έρευνα, τον Πολιτισμό, την Εκπαίδευση και τη Νεολαία, δήλωσε: «Εκφράζω τα θερμά μου συγχαρητήρια σε όλους τους λαμπρούς ερευνητές που επιλέχθηκαν για χρηματοδότηση. Είμαι ιδιαίτερα ενθουσιασμένη που μπορώ να τονίσω τη σημαντική αύξηση της εκπροσώπησης των γυναικών μεταξύ των νικητών για τρίτη συνεχή χρονιά σε αυτή την ανταγωνιστική διαδικασία. Αυτή η θετική τάση όχι μόνο αντανακλά την εξαιρετική συμβολή των γυναικών ερευνητριών, αλλά επίσης αναδεικνύει τα βήματα που κάνουμε προς μια επιστημονική κοινότητα χωρίς αποκλεισμούς και με μεγαλύτερη ποικιλομορφία».
Ο Πρύτανης του ΔΠΘ Καθηγητής Φώτης Μάρης δήλωσε: “Θερμά συγχαρητήρια στην κυρία Παπαγεωργοπούλου, η επιτυχία της αποτελεί μοναδική διάκριση για κάθε σύγχρονο ερευνητή. Αυτή η διάκριση ακτινοβολεί σε ολόκληρο το Πανεπιστήμιό μας καθώς είναι η πρώτη αυτού του μεγέθους στην ιστορία του. Παράλληλα, φέρνει όλο το ανθρώπινο δυναμικό του ΔΠΘ πιο κοντά στην ερευνητική αριστεία και καταδεικνύει τις δυνατότητες που έχουμε ως ακαδημαϊκός φορέας. Είναι σημαντικό να επισημάνουμε ότι αφορά τον ιδιαίτερο τομέα των ανθρωπιστικών επιστημών, εξασφαλίζοντας σημαντικά κονδύλια για πρωτοποριακή, υψηλής στάθμης έρευνα”.
Η Χριστίνα Παπαγεωργοπούλου, η οποία χρηματοδοτήθηκε στο επιστημονικό πεδίο των κοινωνικών και ανθρωπιστικών επιστημών για τη μελέτη του ανθρώπινου παρελθόντος (κατηγορία SH6-The study of the human past), εξέφρασε τον ενθουσιασμό της, δηλώνοντας: “Είναι τιμή μου που λαμβάνω χρηματοδότηση από το ERC, η οποία θα προσφέρει ανεκτίμητη υποστήριξη στην έρευνα μας. Αυτή η χρηματοδότηση αναγνωρίζει τη σημασία και την ποιότητα της επιστημονικής έρευνας που γίνεται στο Δημοκρίτειο, η οποία ανταποκρίνεται στις προϋποθέσεις και τη δέσμευση του ERC για την προώθηση των καινοτόμων ερευνών στην Ευρώπη“.
Το ερευνητικό έργο «CityLife: A bioarchaeological study of 1,800 years of resilience and adaptation to urbanity» επικεντρώνεται στην αστικοποίηση, μια από τις σημαντικότερες ιστορικές μεταβάσεις όσο αφορά την εγκατάσταση και τη διαβίωση των ανθρώπων. Μέσα από μια διεπιστημονική προσέγγιση, η κ. Παπαγεωργοπούλου και η ερευνητική της ομάδα, σε συνεργασία με κορυφαίους επιστήμονες από την Ελλάδα, την Ευρώπη και τις ΗΠΑ, θα διερευνήσουν πώς οι άνθρωποι προσαρμόστηκαν και διαμόρφωσαν το αστικό περιβάλλον διαχρονικά. Πυρήνας του ερευνητικού προγράμματος είναι η μελέτη της ζωής κατά την αρχαιότητα κυρίως στη Θεσσαλονίκη, μιας από τις σημαντικότερες πόλεις στην περιοχή της Μεσογείου, με αδιάλειπτη αστική φυσιογνωμία από την ίδρυσή της μέχρι σήμερα. Εστιάζοντας σε αυτήν, το έργο CityLife στοχεύει να ξεπεράσει τα παραδοσιακά όρια της έρευνας.
Σήμερα σχεδόν το 60% του παγκόσμιου πληθυσμού ζει σε αστικά περιβάλλοντα, ωστόσο δεν γνωρίζουμε σε βάθος τους μηχανισμούς και τις συμπεριφορές που ανέπτυξαν οι άνθρωποι για να προσαρμοστούν με επιτυχία στη ζωή στις πόλεις. Τα ιστορικά αστικά κέντρα, είναι απτές αντανακλάσεις του μετασχηματισμού προς την αστικότητα. Συμπεριλαμβάνουν τα κοινωνικά και τεχνολογικά βήματα που έχει κάνει η ανθρωπότητα προς αυτή την κατεύθυνση αλλά και τις επίμονες προκλήσεις που αντιμετώπισε, καθώς τα αστικά περιβάλλοντα ήταν χώροι όπου η φτώχεια, η κοινωνική ανισότητα και οι ασθένειες έβρισκαν πρόσφορο έδαφος.
Η ερευνητική ομάδα του προγράμματος CityLife θα μελετήσει το φαινόμενο της αστικοποίησης ανθρωποκεντρικά, αναλύοντας βιοαρχαιολογικά, γενετικά, παλαιοδιατροφικά, δημογραφικά, ιστορικά και αρχαιολογικά δεδομένα. Ο βασικός στόχος του έργου είναι η διερεύνηση της αλληλεπίδρασης κοινωνικών, βιολογικών και περιβαλλοντικών και ιστορικών διαδικασιών που οδήγησαν στην καθολική επικράτηση της αστικής διαβίωσης. Μέσα από την εμπεδωμένη διεπιστημονική προσέγγιση, το πρόγραμμα CityLife εμβαθύνει στις βιολογικές και κοινωνικές επιπτώσεις των πανδημιών, την οικονομία, τις θρησκευτικές επιρροές και την κοινωνική οργάνωση των αστικών κοινωνιών. Τα δεδομένα που θα παραχθούν όχι μόνο θα εμπλουτίσουν την κατανόηση του παρελθόντος αλλά και θα προσφέρουν πολύτιμες γνώσεις για την αντιμετώπιση των προκλήσεων της αστικής ζωής στο παρόν και στο μέλλον.
Η Χριστίνα Παπαγεωργοπούλου είναι Καθηγήτρια στο Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας και διευθύντρια του Εργαστηρίου Φυσικής Ανθρωπολογίας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης. Έχει ολοκληρώσει τις διδακτορικές της σπουδές στη Βιολογική Ανθρωπολογία στο Πανεπιστήμιο της Βασιλείας (Ελβετία) και κατέχει μεταπτυχιακό δίπλωμα από το Πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας (Ιταλία). Έχει ακαδημαϊκή και ερευνητική εμπειρία στο Πανεπιστήμιο Johannes Guttenberg του Mainz, στο Πανεπιστήμιο της Βασιλείας και στο Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης. Σήμερα διευθύνει στο ΔΠΘ μια διεπιστημονική ομάδα ερευνητών με δραστηριότητα στους τομείς της παλαιοδιατροφής, της παλαιοδημογραφίας, της παλαιογενετικής, της τρισδιάστατης ψηφιοποίησης και απεικόνισης και των νέων υπολογιστικών εργαλείων. Έχει δημοσιεύσει επιστημονικά άρθρα σε κορυφαία διεθνή περιοδικά (π. χ. CELL, PNAS) και έχει συντονίσει διεπιστημονικά ερευνητικά έργα κερδίζοντας ανταγωνιστική χρηματοδότηση (π.χ. BIOMUSE (https://biomuse.eu/ ECHOES https://echoes.he.duth.gr/). Το εργαστήριό της είναι μια κορυφαία ερευνητική μονάδα που διακρίνεται για την επιστημονική αριστεία και έχει διαμορφώσει σημαντικά τις γνώσεις μας για την ανθρώπινη ζωή στο παρελθόν (https://anthropologylab.classic.duth.gr/).
Μέχρι σήμερα το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας έχει απονείμει χρηματοδότηση σε 15,019 προτάσεις σε όλες της κατηγορίες Starting, Consolidator, και Advanced Grants ενώ η Ελλάδα έχει κερδίσει 92.
Τα αποτελέσματα των Consolidator Grants 2023τουERC βρίσκονται εδώ.