Η χρήση μουσικής σε μία επιχείρηση σήμερα δεν αποτελεί απλώς μία υπηρεσία προστιθέμενης αξίας που κάνει τον πελάτη να αισθάνεται πιο όμορφα και ευχάριστα μέσα ένα εστιατόριο ή σ’ ένα μπαρ ξενοδοχείου. Πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι η μουσική επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τη συμπεριφορά και την ανταπόκριση του πελάτη, από τις οποίες εξαρτάται άμεσα η καταναλωτική του συμπεριφορά, όσον αφορά ειδικότερα τις υπηρεσίες εστίασης και τουρισμού.
Γι’ αυτό συνήθως γίνεται εξαρχής μία πολύ προσεκτική μελέτη γύρω από τη μουσική επένδυση σε μία επιχείρηση εστίασης, ακόμα και σε εμπορικά καταστήματα και αλυσίδες ρούχων, καλλυντικών κλπ. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλοί επιχειρηματίες απευθύνονται σε εξειδικευμένους επαγγελματίες (dubbers) προκειμένου να επιλέξουν την καταλληλότερη μουσική επένδυση για τον επαγγελματικό τους χώρο. Αυτές οι εταιρίες έχουν πληρώσει ειδικούς μουσικολόγους και έμπειρους Djs για να φτιάξουν θεματικές playlists τραγουδιών με ποικίλα ηχητικά ‘προφίλ’, τα οποία να συνάδουν με το εκάστοτε ύφος που θέλει να προσδώσει ο επιχειρηματίας στην επιχείρησή του.
Ο υψηλός ανταγωνισμός στην αγορά και οι διαρκώς αυξανόμενες απαιτήσεις αναβάθμισης μίας σύγχρονης επιχείρησης, ειδικά μετά την πανδημία, αλλά και η ανάγκη για τον επιχειρηματία να παραμείνει ενεργός και ενήμερος για όλες τις εξελίξεις και τις τάσεις, όσον αφορά τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που παρέχει, τον οδηγούν, ακόμη και εκείνον που λειτουργεί σε τοπικό επίπεδο μόνο, να διαλέξει εκείνη τη μουσική επένδυση που θα δημιουργήσει την καλύτερη καταναλωτική εμπειρία στην πελατεία του.
Η εκπροσωπούμενη μουσική
Τι επιλογές έχει, όμως, και ποιές είναι οι υποχρεώσεις που προκύπτουν για τον επιχειρηματία, όσον αφορά τη χρήση μουσικής στο κατάστημά του; Ποιοί είναι οι φορείς που παρέχουν μουσική νόμιμα στα καταστήματα εστίασης και τουρισμού, καθώς και στα εμπορικά καταστήματα;
Σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία, και ειδικότερα τους νόμους 2121/93 και 4481/17, στον τομέα της Μουσικής, λειτουργούν στη χώρα μας μη κερδοσκοπικοί Οργανισμοί Συλλογικής Διαχείρισης πνευματικών και συγγενικών δικαιωμάτων που εκπροσωπούν:
α) Οι πρώτοι, τους πνευματικούς δημιουργούς (συνθέτες, στιχουργούς) και τους εκδότες μουσικής. Δύο ανήκουν στην κατηγορία αυτή, με διαφορετικό ρεπερτόριο εκπροσώπησης έκαστος, η Autodia (ΑΥΤΟΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ), η οποία εκπροσωπεί το μεγαλύτερο μέρος του ξένου ρεπερτορίου και ένα μεγάλο μέρος του ελληνικού ρεπερτορίου, και η Ένωση Δικαιούχων Έργων Μουσικής (ΕΔΕΜ), η οποία εκπροσωπεί κυρίως μέρος του ελληνικού ρεπερτορίου.
β) Οι δεύτεροι, τους ερμηνευτές, μουσικούς και παραγωγούς, οι οποίοι εκπροσωπούνται συνολικά από έναν κοινό εισπρακτικό φορέα – «ομπρέλα» των επιμέρους Οργανισμών τους, την GEA. Oι μοναδικοί εταίροι του GEA, δηλ. οι Οργανισμοί GRAMMO, ΕΡΑΤΩ, ΑΠΟΛΛΩΝ εκπροσωπούν το σύνολο των Ελλήνων παραγωγών, των τραγουδιστών και μουσικών, αλλά και το σύνολο των ξένων δικαιούχων μέσω συμβάσεων αμοιβαιότητας που έχουν υπογράψει με αντίστοιχους Οργανισμούς του εξωτερικού, οι οποίοι επίσης εκπροσωπούν το σύνολο των δικαιούχων της κάθε κατηγορίας που αντιπροσωπεύουν.
Ειδικότερα ως προς την Autodia:
Η Autodia αποτελεί τον μοναδικό στην Ελλάδα διαπιστευμένο συνεργάτη της Παγκόσμιας Συνομοσπονδίας όλων των ομολόγων Οργανισμών στον κόσμο, της CISAC, γεγονός που της εξασφαλίζει συνεχή έλεγχο και διεθνή πιστοποίηση στους κανόνες λειτουργίας της, δηλαδή διαφάνεια, αξιοπιστία και σοβαρότητα, με βάση ένα εγκεκριμένο και εξορθολογισμένο Αμοιβολόγιο. Εκπροσωπεί πάνω από 25,5 εκατομμύρια μουσικά έργα, με συμβάσεις που έχει υπογράψει με 1.500 Έλληνες δημιουργούς και 75 ξένους Οργανισμούς από όλο τον κόσμο: Αμερική, Ευρώπη, Αυστραλία, Ασία.
Με λίγα λόγια, η άδεια δημόσιας εκτέλεσης της Autodia εξασφαλίζει στον επιχειρηματία απεριόριστη πρόσβαση σε ένα τεράστιο εμπορικό και διαχρονικό ελληνικό και ξένο ρεπερτόριο. Ενδεικτικά, στη λίστα των Ελλήνων μελών που είναι αναρτημένη στην ιστοσελίδα της διαβάζει κανείς ονόματα, όπως του Σταύρου Ξαρχάκου, του Γιάννη Μαρκόπουλου, του Παντελή Θαλασσινού, του Φίλιππου Πλιάτσικα, του Κυριάκου Παπαδόπουλου, του Γιώργου Θεοφάνους, του Μιχάλη Χατζηγιάννη, του Γιάννη Χαρούλη, του Στέλιου Βαμβακάρη, του Άκη Πάνου, της μπάντας Melisses και πολλών άλλων τραγουδοποιών, αλλά και εκδοτών όπως η Sony Music Publishing, η BMG και η Songtrust. Στην αναρτημένη λίστα των συμβεβλημένων οργανισμών, υπάρχουν τα ονόματα κορυφαίων οργανισμών που εκπροσωπούν το αγγλοαμερικανικό ρεπερτόριο: PRS, ASCAP, BMI, SESAC, HARRY FOX AGENCY, καθώς και εκείνων με το ιταλικό και το ισπανικό ρεπερτόριο.
Χρήση μουσικής: Δικαιώματα και υποχρεώσεις
Τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις κάθε επιχειρηματία, όσον αφορά τη χρήση μουσικής, ορίζονται από τους νόμους 2121/93 και 4481/17. Οι επιχειρήσεις υγειονομικού και μη ενδιαφέροντος θα πρέπει να λαμβάνουν άδεια δημόσιας εκτέλεσης μουσικής από τους ΟΣΔ, για να μπορούν να εκτελούν ρεπερτόριό τους, όπως προβλέπεται στο Αμοιβολόγιο των Οργανισμών, βάσει επιφανείας καταστήματος, τρόπου χρήσης μουσικής (π.χ. είτε με απλά μηχανικά μέσα -ραδιόφωνο, τηλεόραση-, είτε με Dj κ.ά.) και προκαταβολικά για όλο το έτος.
Ο επιχειρηματίας οφείλει να γνωρίζει σήμερα τι έχει να αντιμετωπίσει σε περίπτωση που αρνείται να πληρώσει πνευματικά δικαιώματα μουσικής. Ο νόμος προβλέπει ότι στις περιπτώσεις χρήσης του εκπροσωπούμενου ρεπερτορίου ενός Οργανισμού Συλλογικής Διαχείρισης χωρίς άδεια, συνίσταται αδικοπραξία εις βάρος του εν λόγω Οργανισμού και των δικαιούχων του. Η οφειλόμενη αποζημίωση, σύμφωνα με το άρθρο 65 παρ.2 του ν.2121/93, ορίζεται στο διπλάσιο της οφειλομένης αμοιβής, πλέον της χρηματικής αποκατάστασης της ηθικής βλάβης του Οργανισμού από τέτοιες αθέμιτες παράνομες και υπαίτιες ενέργειες.
Μάλιστα, η παραβίαση των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας αποτελεί αυτεπαγγέλτως διωκόμενο αδίκημα, πλημμεληματικού χαρακτήρα (66 Ν.2121/1993). Μάλιστα, στους δε παραβάτες προβλέπεται η επιβολή ποινικών κυρώσεων κατ’ άρθρο 66 Ν.2121/1993, με προβλεπόμενη ποινή φυλάκισης ενός έτους και χρηματική ποινή 2.900-15.000€.
Μήπως το φτηνό είναι τελικά ακριβό;
Καλό είναι, επομένως, ο επιχειρηματίας να είναι επαρκώς ενημερωμένος, έχοντας διενεργήσει πλήρη έρευνα αγοράς πριν καταλήξει στην όποια επιλογή του.
Δεδομένων των αυστηρών κυρώσεων που προβλέπει ο νόμος και επειδή στην πράξη αποδεικνύεται πρακτικά αδύνατον ο κάθε χρήστης μουσικής να είναι 100% σίγουρος ότι κάθε τραγούδι που παίζει στην επιχείρησή του δεν είναι προστατευόμενο από κάποιον ΟΣΔ, -ακόμα και εάν έχει συμβληθεί με κάποια εταιρία που του παρέχει λίστες μουσικής (playlists)- είναι ασφαλέστερο να λάβει άδεια από τους Οργανισμούς. Επιπλέον, εφόσον στην επιχείρησή του έχει δέκτες ραδιοφώνου ή τηλεόρασης, υποχρεούται ούτως ή άλλως να λάβει άδεια από αυτούς.
Όσον αφορά ειδικότερα τις λίστες μουσικής, πρέπει να πούμε, ειδικότερα, ότι τέτοιες υπηρεσίες δεν παρέχουν παρά μία υποτυπώδη μουσική επένδυση π.χ. μονότονος, συνεχής ρυθμικός ήχος μίας μουσικής βιβλιοθήκης, η οποία μετά από λίγες ώρες κουράζει και εκνευρίζει τόσο τον πελάτη, όσο και το προσωπικό του καταστήματος. Και σίγουρα δεν θέλουμε οι πελάτες να φεύγουν τρέχοντας στον διπλανό ανταγωνιστή που έχει πιο ζωντανή, αναγνωρίσιμη και δημοφιλή μουσική.
Μήπως το φτηνό είναι ακριβό τελικά; Ρήση της λαϊκής σοφίας πέρα για πέρα αληθινή.
