Η σημερινή ημέρα του Αγίου Αθανασίου είναι πλούσια σε δρώμενα και εκδηλώσεις σε διάφορες γωνιές της χώρας.
Στις 18 Γενάρη γιορτάζει ο ομώνυμος ναός στο Σουφλί. Ακολουθώντας την παράδοση στα χωριά Κορνοφωλιά και Δαδιά γίνεται κουρμπάνι–σφαγή ζώου προς τιμή του Αγίου- και προσφέρεται στους χωριανούς και στους παρευρισκόμενους για το καλό.
Στη Στρύμη Ροδόπης στο χώρο του πολιτιστικού Συλλόγου Γυναικών στο χωριό τελείται επίσης κουρμπάνι ενώ ακολουθεί γλέντι με μουσικά όργανα και παραδοσιακούς χορούς με τη συμμετοχή χωριανών και επισκεπτών.
Στην Τσάκονη της Καστοριάς θυσιάζουν τον μόσχο προσφερόμενοι τη θυσία για την υγεία των κατοίκων.
Στο Βελβεντό Κοζάνης τρώνε κατά παράδοση λουκάνικα χωριάτικα όλο το χωριό μαζί.
Στη Δράμα, στο Καλαμπάκι, τρώνε όλοι μαζί σε κοινή συνεστίαση μετά τη θεία λειτουργία.
Στο Βόιο της Κοζάνης ανάβουν φωτιές την παραμονή και κερνάνε τον κόσμο λουκάνικα.
Στην Αιτωλοακαρνανία μοιράζουν γλυκά ψωμιά σύμβολο της δύναμης του Αγίου ενάντια στους αιρετικούς, ενώ στο Διδυμότειχο φιλεύουν σε μεγάλα τραπέζια όλους τους συγγενείς οι γηραιότερες γυναίκες.
Το έθιμο του «κουρμπανιού»
Στη Δράμα και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας οι κάτοικοι αναβιώνουν το παραδοσιακό έθιμο του «κουρμπανιού», ανήμερα της εορτής του Αγίου Αθανασίου.
Μια παράδοση που δεν έχει ξεχαστεί 100 χρόνια τώρα, καθώς χρονολογείται από το 1922 και ανάγεται στους κατοίκους από το Κρυόνερο της ανατολικής Θράκης. Οι πρόσφυγες από τις αλησμόνητες πατρίδες που εγκαταστάθηκαν στο Καλαμπάκι Δράμας, αλλά και σε άλλες ακριτικές περιοχές της ανατολικής Μακεδονίας, δεν ξέχασαν ποτέ όσα τους ένωναν με τις πατρογονικές εστίες, ήθη, έθιμα, παραδόσεις, γιορτές και τραγούδια, πανηγύρια και γλέντια, που δεν αφήνουν το μυαλό να ξεχάσει και τις μνήμες να ξεφτίσουν στο πέρασμα του χρόνου.
Σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση, ο Θεός, κάθε χρόνο, το ξημέρωμα της γιορτής του Αγίου Αθανασίου, έστελνε στο προαύλιο του ναού των Κρυονεριτών ένα ελάφι, το οποίο αφού ξεκουραζόταν, «θυσιαζόταν» με την ευλογία του ιερέα νωρίς το πρωί της γιορτής από τους «κουρμπανατζήδες», οι οποίοι το μαγείρευαν και στη συνέχεια το μοίραζαν σε όλους τους κατοίκους. Το φαγητό αυτό ονομάστηκε κουρμπάνι που στην τουρκική γλώσσα (kurban etmek = θυσία) έχει την έννοια της θυσίας και της προσφοράς.
Μια χρονιά που τα χιόνια ήταν πολλά, το ελάφι άργησε να έρθει και οι «κουρμπανατζήδες» θορυβημένοι από την καθυστέρηση, επέσπευσαν τη θυσία χωρίς να το αφήσουν να ξεκουραστεί, όπως το έθιμο απαιτούσε. Έκτοτε το ελάφι δεν ξαναφάνηκε, ίσως γιατί, όπως πίστευαν οι Κρυονερίτες, ο Θεός θύμωσε μαζί τους επειδή δεν τήρησαν τους κανόνες της θυσίας. Από τότε, στη θέση του ελαφιού χρησιμοποιούσαν ταύρο ή αγελάδα.
«Το “κουρμπάνι” είναι κοινωνία ανθρώπων», επισημαίνει η πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Καλαμπακίου, Αθανασία Θεοδωρίδου, μιλώντας στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων. «Σε αυτή την κοινωνία ανθρώπων όλοι προσέφεραν και όλοι ελάμβαναν και το ίδιο ακριβώς γίνεται μέχρι σήμερα. Όταν βγαίνουμε στο χωριό γυρνάμε σπίτι- σπίτι σε όλους τους κατοίκους φτωχούς ή πλούσιους κι ο καθένας δίνει από το πλεόνασμα ή το υστέρημά του. Όταν θα έρθει η ώρα να χτυπήσει η καμπάνα για να διανεμηθεί το κουρμπάνι, τότε όποιος προσέφερε έχει δικαίωμα να λάβει. Αυτό είναι κοινωνία ανθρώπων κι αυτό είναι το πιο διαχρονικό μήνυμα», υπογραμμίζει.
