Η συμπεριφορά της Τουρκίας στο Αιγαίο αυξάνει το ρίσκο σε μια περιοχή στρατηγικής σημασίας για το ΝΑΤΟ, η οποία ως τέτοια δεν πρέπει να καταστεί πεδίο σύγκρουσης. Είναι το μήνυμα που στέλνει, μιλώντας στην «Κ», ο μέχρι πρότινος Διοικητής της Κεντρικής Διοίκησης των ΗΠΑ, υπεύθυνος για τις αμερικανικές και συμμαχικές στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Μέση Ανατολή, το Λεβάντε και την Κεντρική και Νότια Ασία, στρατηγός Τζόζεφ Βότελ. Μας μίλησε από τη θέση του πλέον ως προέδρου και CEO του οργανισμού Business Executives for National Security, λίγες ώρες αφού επισκέφθηκε την Αλεξανδρούπολη. Ο Βότελ, αξιωματικός 4 αστέρων με σημαντική επιρροή, δεν μασάει τα λόγια του, αναγνωρίζοντας ότι το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης αίρει για το ΝΑΤΟ το στρατηγικό εμπόδιο της Τουρκίας. Χαρακτηρίζει ούτως ή άλλως περίπλοκη τη σχέση της Ουάσιγκτον με την Άγκυρα και θεωρεί ότι η συνεργασία ΗΠΑ – Ελλάδας στην Αλεξανδρούπολη οδηγεί τη σχέση τους «σε πιο σημαντικό και στρατηγικό σημείο». Ο επικεφαλής μιας από τις πιο νευραλγικές αμερικανικές διοικήσεις των τελευταίων ετών συναντήθηκε με Έλληνες κυβερνητικούς αξιωματούχους και στη συνομιλία μας δήλωσε εντυπωσιασμένος από την επίσκεψη στη χώρα μας, όπου συνάντησε και Αμερικανούς στρατιώτες οι οποίοι προετοιμάζονταν να επιστρέψουν στις ΗΠΑ μέσω της Αλεξανδρούπολης. Μας μοιράστηκε μάλιστα ότι θα μεταφέρει στην αμερικανική κυβέρνηση και τον αμερικανικό επιχειρηματικό τομέα τις καλύτερες των εντυπώσεων με το βλέμμα στην περαιτέρω ενίσχυση των διμερών σχέσεων. Τι μας είπε για το μέτωπο της Ουκρανίας και πώς σχολίασε την αποχώρηση των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν.
– Είστε πρόεδρος ενός οργανισμού ο οποίος «παντρεύει» την επιχειρηματικότητα με την εθνική ασφάλεια. Τι σημαίνει αυτό στην περίπτωση της Αλεξανδρούπολης, την οποία μάλιστα επισκεφθήκατε τις τελευταίες μέρες;
– Το έργο του οργανισμού μας αφορά την παροχή παρατηρήσεων από τον ιδιωτικό τομέα σχετικά με τις προκλήσεις εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ. Καθώς αντιμετωπίζουμε νέες απειλές στην Ευρώπη, θέλουμε να βεβαιωθούμε ότι ο ιδιωτικός τομέας κατανοεί τι κάνει η κυβέρνηση των ΗΠΑ στην Αλεξανδρούπολη, αλλά και να εντοπίσουμε τρόπους με τους οποίους είμαστε χρήσιμοι ενημερώνοντας, υποστηρίζοντας και αξιοποιώντας στο έπακρο το βάρος και τις δυνατότητες του επιχειρηματικού τομέα των ΗΠΑ. Τελικά, πιστεύουμε ότι η εθνική ασφάλεια δεν είναι μόνο τομέας του στρατού ή των διπλωματών μας, αλλά στην πραγματικότητα είναι συλλογική δουλειά του δημόσιου, του ιδιωτικού και του πολιτικού τομέα στις ΗΠΑ.
– Πρακτικά, ποια είναι η αξία της συνεργασίας ΗΠΑ – Ελλάδας στην Αλεξανδρούπολη; Θα λέγατε ότι αναβαθμίζει τις διμερείς σχέσεις;
– Η αξία στην Αλεξανδρούπολη είναι ότι οι ΗΠΑ και η Ελλάδα μοιράζονται ζωτικά συμφέροντα ασφάλειας που ικανοποιούνται, εν μέρει, από την ισχυρή συνεργασία σε αυτό το λιμάνι. Οχι μόνο βελτιώνει τη διμερή μας συνεργασία, αλλά το πιο σημαντικό παρέχει μοναδικές δυνατότητες και ευελιξία για ολόκληρη τη συμμαχία του ΝΑΤΟ. Σίγουρα θα συμφωνήσω ότι η συνεργασία στην Αλεξανδρούπολη οδηγεί τη μακροχρόνια σχέση μας σε πιο σημαντικό και στρατηγικό σημείο.
– Θα λέγατε ότι ο αυξανόμενος ρόλος και οι προοπτικές της Αλεξανδρούπολης προσφέρουν λύσεις που ανακουφίζουν τη δυτική συμμαχία; Θα χρησιμοποιήσω μια άλλη διατύπωση για την ίδια ερώτηση: Πώς διαμορφώνονται οι σχέσεις ΗΠΑ – Τουρκίας τη στιγμή που μιλάμε; Το διπλό παιχνίδι του Ερντογάν με ΝΑΤΟ και Ρωσία είναι κάτι που μπορεί να «περάσει» από το φίλτρο της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής;
– Θεωρώ ότι η Αλεξανδρούπολη μας παρέχει μια παρακαμπτήριο για να ξεπεράσουμε τις τουρκικές αποφάσεις που θα περιόριζαν την απάντηση του ΝΑΤΟ στην αυξανόμενη ρωσική απειλή στην Ανατολική Ευρώπη. Νομίζω ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες, όπως και άλλες χώρες, έχουν μια περίπλοκη σχέση με την Τουρκία και σε αυτή την περίπτωση η Αλεξανδρούπολη αίρει ένα στρατηγικό εμπόδιο για τα εθνικά μας συμφέροντα και εκείνα του ΝΑΤΟ. Το να υπολογίζουν και να λαμβάνουν υπόψη τους στόχους και τις ενέργειες της Τουρκίας σε επίπεδο εθνικής ασφάλειας δεν είναι κάτι καινούργιο για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής των ΗΠΑ.
– Ποια είναι η δική σας ανάγνωση για τις αξιώσεις και την ευρύτερη συμπεριφορά της Τουρκίας στο Αιγαίο;
– Δεν είμαι ειδικός σε αυτό το θέμα, αλλά εκτιμώ ότι έχει τη δυνατότητα να προσθέσει αυξημένο κίνδυνο και πολυπλοκότητα σε μια περιοχή σημαντικών στόχων ασφάλειας για το ΝΑΤΟ. Προσωπικά θεωρώ ότι είναι προς το συμφέρον μας και προς το συμφέρον του ΝΑΤΟ να μη γίνει το Αιγαίο περιοχή σύγκρουσης μεταξύ των συμμάχων της Συνθήκης.
– Με την εμπειρία σας ως στρατιωτικού τεσσάρων αστέρων του αμερικανικού στρατού, ποιες είναι οι προβλέψεις σας για το μέτωπο της Ουκρανίας και μέχρι πού θεωρείτε ότι μπορεί να φτάσει ο Πούτιν;
– Η εμπειρία μου μού λέει ότι αυτή η σύγκρουση θα συνεχιστεί για μεγάλο χρονικό διάστημα – έστω και αν οι Ουκρανοί σημειώνουν καλή πρόοδο στις αντεπιθέσεις τους. Δεν μπορώ να προβλέψω τι θα κάνει ο κ. Πούτιν, αλλά οι μέχρι σήμερα αποφάσεις και ενέργειες των ρωσικών δυνάμεων συνεχίζουν να υπογραμμίζουν τους λόγους για τους οποίους πρέπει να πάρουμε στα σοβαρά αυτήν την ιστορία, να παραμείνουμε ευθυγραμμισμένοι ως συμμαχία του ΝΑΤΟ και να διασφαλίσουμε ότι ο ουκρανικός λαός θα έχει τους πόρους που χρειάζεται για να αντισταθεί. Αν αποτύχουμε να ελέγξουμε τον κ. Πούτιν στην Ουκρανία, φοβάμαι ότι θα καταλήξουμε να τον αντιμετωπίσουμε και σε άλλα σημεία της Ανατολικής Ευρώπης.
– Παρεμπιπτόντως, ήσασταν από τους τελευταίους διοικητές της στρατιωτικής παρουσίας των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν. Με τους Ταλιμπάν στο φόντο, πιστεύετε ότι η αμερικανική αποχώρηση εξελίχθηκε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο;
– Νομίζω ότι μια αποχώρηση των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν θα ήταν δύσκολη υπό οποιεσδήποτε συνθήκες. Δυστυχώς, δεν νομίζω ότι ο τρόπος που φύγαμε έκανε την περιοχή πιο σταθερή ή ασφαλή και σίγουρα δεν άφησε τον καλό αφγανικό λαό σε καλύτερη θέση. Αξίζουν ειρήνη και σταθερότητα, την οποία δεν αποκτούν υπό το καθεστώς των Ταλιμπάν.
ΠΗΓΗ: kathimerini.gr
