Γράφει ο Σταύρος Τζίμας
Στα τέλη του περασμένου Σεπτεμβρίου ο τότε ΥΠΕΞ των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στην Ελλάδα. Καθόλου τυχαία την ξεκίνησε από τη Θεσσαλονίκη απ’ όπου κατευθύνθηκε στη Σούδα σε μια κίνηση των ΗΠΑ να υπογραμμίσουν την επιλογή τους να αναδείξουν την Ελλάδα σε στρατηγικό τους σύμμαχο στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και στην Ανατολική Μεσόγειο, με βασικούς πυλώνες τη Βόρεια Ελλάδα και τη Σούδα, όπου συνέχισε αμέσως μετά.
Και αν η Σούδα, με βάση και την ελληνοαμερικανική συμφωνία που υπογράφτηκε πέρυσι και σύντομα αναμένεται να ανανεωθεί, είναι το αμερικανικό παρατηρητήριο (και ορμητήριο) για την Ανατολική Μεσόγειο, με «θέα» τη Μέση Ανατολή, η Βόρεια Ελλάδα εξελίσσεται σε υψίστης σημασίας για τα δυτικά συμφέροντα γεωπολιτικό προπύργιο, στο γενικότερο παιγνίδι επιρροής των ισχυρών στη ΝΑ Ευρώπη και την επικίνδυνη αστάθεια στη Μαύρη Θάλασσα.
Το διακήρυξε απευθυνόμενος στους Βορειοελλαδίτες, αλλά και στους πίσω από τα σύνορα ενδιαφερομένους, ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας, το επαναλαμβάνει σχεδόν μονότονα ο κ. Τζέφρεϊ Πάιατ, που έχει μετατρέψει τη διαδρομή Αθήνα – Αλεξανδρούπολη σε… Κολιάτσου – Παγκράτι, το μαρτυρεί η πρωτοφανής κινητικότητα, ενεργειακή, στρατιωτική, επενδυτική, διπλωματική, που καταγράφεται τούτη την περίοδο επί του πεδίου, στον άξονα από τον Θερμαϊκό έως τον Εβρο.
Η μεγάλη ευκαιρία για τη Θεσσαλονίκη, τη Βόρεια Ελλάδα γενικότερα, να γίνει το ισχυρό κέντρο των Βαλκανίων, ίσως είναι τώρα. Οι άνεμοι πνέουν ούριοι και οι συνθήκες διαμορφώνονται ευνοϊκές, περισσότερο από ποτέ.
Στον ανταγωνισμό και στα παιγνίδια επιρροής των ισχυρών στη βαθιά ενδοχώρα της, η γεωγραφία τής έχει «αναθέσει» αναβαθμισμένο ρόλο, ως το προγεφύρωμα μιας χώρας-μέλους του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε. που γειτνιάζει με καυτές ζώνες υψηλού γεωπολιτικού ενδιαφέροντος.
Άμεση και υψηλή προτεραιότητα των Αμερικανών, τα λιμάνια. Μπορεί οι Αμερικανοί να τραβάνε τα μαλλιά τους γιατί άφησαν(;) να χαθεί μέσα από τα χέρια τους το λιμάνι της Θεσσαλονίκης, όλα όμως δείχνουν πως δεν θα επιτρέψουν να συμβεί το ίδιο και με αυτά της Αλεξανδρούπολης και της Καβάλας, που έχουν βγει σε διαγωνισμό προς πώληση.
Η Αλεξανδρούπολη έχει επιλεγεί από το ΝΑΤΟ ως η εναλλακτική του Βοσπόρου για τις μετακινήσεις στρατευμάτων και εμπορευμάτων προς και από τη Μαύρη Θάλασσα, τώρα, μάλιστα, που ο Ερντογάν απειλεί ότι μπορεί να αποσυρθεί από τη συνθήκη του Μοντρέ για τα Στενά και σχεδιάζει άλλη διώρυγα στην Κωνσταντινούπολη, την οποία θα ελέγχει ανάλογα με τα συμφέροντά του.
Δεν προορίζεται μόνο για στρατιωτικούς σκοπούς ο δίαυλος της Αλεξανδρούπολης, καθώς μέσω συνδυασμένων μεταφορών (πλοίο, σιδηρόδρομος) σχεδιάζεται να λειτουργήσει ως παρακαμπτήριος για τις παγκόσμιες μεταφορές και να μετατραπεί σε «χερσαίο Ελλήσποντο». Η παρουσία στην Αλεξανδρούπολη, στις αρχές του μήνα, του υπουργού Μεταφορών Κώστα Καραμανλή, στο περιθώριο των εκδηλώσεων της νατοϊκής άσκησης Defender 21, και κυρίως η αναγγελία χρηματοδότησης της ηλεκτροκίνησης της σιδηροδρομικής γραμμής που συνδέει το λιμάνι με τον σιδηρόδρομο της Βουλγαρίας και μέσω αυτού με τα λιμάνια του Μπουργκάς και πιο πάνω της Ρουμανίας, σε αυτή την κινητικότητα ήταν ενταγμένη.
Όμως για τους Αμερικανούς η Αλεξανδρούπολη είναι και κάτι παραπάνω απ’ όλα αυτά. Είναι ο τερματικός σταθμός για την εισροή από τον βαλκανικό Νότο του σχιστολιθικού φυσικού αερίου τους (LNG) στις αγορές της Κεντρικής και ΝΑ Ευρώπης. Με βάση το σχέδιο, το αέριο θα μεταφέρεται με δεξαμενόπλοια σε παγοκολόνες και θα επαναεριοποιείται σε ειδική πλωτή εξέδρα (FSRU) στα ανοιχτά του λιμανιού.
Από εκεί θα διοχετεύεται στον διερχόμενο TAP, ο οποίος στο ύψος της Κομοτηνής διακλαδώνεται με τον υπό κατασκευήν ελληνοβουλγαρικό διασυνδετήριο IGB, μέσω του οποίου το LNG θα περνάει στη Βουλγαρία και από εκεί θα συνεχίζει για τα νοικοκυριά της Κεντρικής Ευρώπης.
Καθίσταται, μεταξύ άλλων, η Αλεξανδρούπολη ένας από τους τρεις μέχρι στιγμής ευρωπαϊκούς τερματικούς σταθμούς στην Ευρώπη (οι άλλοι δύο είναι στην Πολωνία και στη Λιθουανία), μέσω των οποίων οι ΗΠΑ θα διοχετεύουν το δικό τους αέριο στις αγορές της συμβάλλοντας, όπως διακηρύσσουν, στην απεξάρτησή της από το ρωσικό φυσικό αέριο.
Ενεργειακές επενδύσεις
Σημαντική θεωρείται η ένταξη των λιμανιών και στον σχεδιασμό της επέκτασης των νατοϊκών αγωγών υγρών καυσίμων μέσω της Θράκης, στις χώρες-μέλη και φίλους της Συμμαχίας (Ρουμανία, Βουλγαρία, Ουκρανία) που σήμερα εφοδιάζονται πετρέλαιο, βενζίνη και κηροζίνη για τις στρατιωτικές τους ανάγκες από τη Ρωσία.
Δύο πολύ μεγάλα εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από φυσικό αέριο, ένα έξω από την Αλεξανδρούπολη και ένα στην Κομοτηνή, ενισχύουν τις ενεργειακές επενδύσεις στη Θράκη.
Ταυτόχρονα, στη Θεσσαλονίκη κατασκευάζεται κάθετος αγωγός που θα δίνει αέριο στη Βόρεια Μακεδονία και παραπάνω στη Σερβία και στο Κόσοβο και ταυτόχρονα επίκειται η επαναλειτουργία του πετρελαιαγωγού που μεταφέρει από το λιμάνι της Θεσσαλονίκης στο διυλιστήριο της ΟΚΤΑ, έξω από τα Σκόπια, υγρά καύσιμα.
Είναι μαζί με τα λιμάνια οι οριζόντιοι (Εγνατία Οδός) και κάθετοι σύγχρονοι αυτοκινητόδρομοι, τα τουριστικά και αστικά κέντρα της, οι αγορές του, που καθιστούν τον βόρειο γεωγραφικό κορμό της χώρας ισχυρό αναπτυξιακό πεδίο και ταυτόχρονα σταθερό γεωπολιτικό εργαλείο για τη Δύση, σε ένα δύσκολο και απρόβλεπτο περιφερειακό περιβάλλον που διαρκώς μεταβάλλεται.
Επιχειρήσεις-κολοσσοί, όπως οι Pfizer, Sisco, Deloitte, εγκαταστάθηκαν ήδη στη Θεσσαλονίκη, και αρκετοί άλλοι έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον. Παράλληλα, αναβαθμίζονται αεροδρόμια και σιδηροδρομικά δίκτυα, οι μεθοριακές διαβάσεις στα σύνορα εκσυγχρονίζονται ώστε η ροή ανθρώπων και εμπορευμάτων από Βορρά να γίνεται απρόσκοπτα, αστικά κέντρα όπως η Θεσσαλονίκη, η Καβάλα, η Αλεξανδρούπολη, η Κατερίνη, οι Σέρρες, εκτιμάται ότι σε βάθος δεκαετίας θα είναι «άλλες» πόλεις, η Βόρεια Ελλάδα θα αποκτήσει άλλη όψη.
Πηγή: kathimerini.gr – Σταύρος Τζίμας
