Σαν σήμερα, στις 27 Δεκεμβρίου 537, γράφτηκε μια από τις πιο λαμπρές σελίδες της βυζαντινής ιστορίας με τα θυρανοίξια της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη. Το σπουδαίο αυτό έργο του Ιουστινιανού, αποτέλεσμα έξι χρόνων εντατικής δουλειάς από 10.000 τεχνίτες και με κόστος που εκτιμάται σε 320.000 λίρες, σηματοδότησε την απαρχή μιας εποχής που η Αγία Σοφία θα αποτελούσε σύμβολο της ορθοδοξίας και του ελληνισμού για περισσότερα από χίλια χρόνια.
Ο ναός που εγκαινιάστηκε ήταν τρίτος κατά σειρά στο ίδιο σημείο, αφού οι προηγούμενοι δύο καταστράφηκαν από πυρκαγιές, με τη σημαντικότερη να προκαλείται κατά τη Στάση του Νίκα το 532. Ο Ιουστινιανός ανέθεσε το έργο σε δύο σπουδαίους αρχιτέκτονες, τον Ανθέμιο από τις Τράλλεις και τον Ισίδωρο από τη Μίλητο, οι οποίοι έδωσαν μορφή σε έναν ναό μοναδικής αρχιτεκτονικής, συνδυάζοντας τη βασιλική με τον τρούλο, σε ένα σχέδιο που αποτέλεσε ορόσημο για τη βυζαντινή ναοδομία.
Η Αγία Σοφία κατασκευάστηκε με τα πιο πολύτιμα υλικά της εποχής: μάρμαρα από την Ελλάδα, τη Μικρά Ασία και την Αίγυπτο, καθώς και χρυσό, ασήμι και ελεφαντόδοντο που κοσμούσαν το εσωτερικό της. Όταν ολοκληρώθηκε, ο Ιουστινιανός φέρεται να αναφώνησε, γεμάτος δέος: «Δόξα τω Θεώ τω καταξιώσαντί με, τοιούτον έργον επιτελέσαι. Νενίκηκά σε, Σολομών!» – υπογραμμίζοντας τη μοναδικότητα του έργου, το οποίο ξεπερνούσε ακόμα και τον Ναό του Σολομώντα στην Ιερουσαλήμ.
Από το 537 μέχρι την Άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453, η Αγία Σοφία υπήρξε ο καθεδρικός ναός της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, σημείο εορτασμών και θριάμβων αλλά και τόπος θρήνου για τις συμφορές που έπλητταν την αυτοκρατορία. Παρέμεινε ορθόδοξος ναός για αιώνες, εκτός από την περίοδο της Λατινοκρατίας (1204–1261), και κατόπιν μετατράπηκε σε τζαμί από τους Οθωμανούς, ενώ το 1934 έγινε μουσείο με απόφαση του Κεμάλ Ατατούρκ.
Η Αγία Σοφία αποτελεί μέχρι και σήμερα σύμβολο του παγκόσμιου πολιτισμού, σημείο αναφοράς της βυζαντινής κληρονομιάς και αντικείμενο θαυμασμού για την αρχιτεκτονική της και τον διάκοσμό της. Η ιστορία της συνδέεται άρρηκτα με τις πιο λαμπρές και τις πιο τραγικές στιγμές της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, ενώ εξακολουθεί να αποτελεί χώρο λατρείας και σύμβολο διαπολιτισμικού διαλόγου.
ΠΗΓΗ:newsbeast.gr
