Αλλάζουν όλα στην επιστρεπτέα προκαταβολή και αίρονται αδικίες της πρώτης εφαρμογής του μέτρου.
Από τις αρχές Ιουνίου, ξεκινούν οι αιτήσεις για το νέο πρόγραμμα οικονομικών ενισχύσεων δίνοντας την ευκαιρία σε περίπου 100.000 επιχειρήσεις που είχαν αποκλειστεί στον α’ γύρο τον Μάιο να πάρουν χαμηλότοκα δάνεια με προνομιακούς όρους.
Αναθεωρούνται επίσης και άλλα κριτήρια αποκλεισμού ή διακρίσεις ανάλογα με τη νομική μορφή των επιχειρήσεων. Το υπουργείο Οικονομικών θα φιλτράρει αλλιώς τις νέες αιτήσεις, με βάση στοιχείων για την περίοδο της πανδημίας την οποία δεν διέθετε στα τέλη Απριλίου, όταν έκλειναν οι αιτήσεις του α’ γύρου.
«Ο θάνατος του εμποράκου»
Στην πρώτη φάση η κυβέρνηση έδωσε προτεραιότητα σε 55.000 επιχειρήσεις που προσφέρουν δουλειά και εισόδημα σε πάνω από 400.000 εργαζομένους. Στόχος ήταν, με την επαναλειτουργία της αγοράς, να μη βρεθεί το κράτος στην ανάγκη να διασώζει μαζικά επιχειρήσεις που θα έκλειναν συμπαρασύροντας εκατοντάδες θέσεις εργασίας η καθεμία.
Στην επόμενη φάση, του Ιουνίου, το υπουργείο Οικονομικών θα μοιράσει περισσότερα χρήματα (τουλάχιστον 1,3 έως 1,4 δισ. ευρώ) σε σχέση με τα περίπου 700 εκατ. που μοιράστηκαν στην α’ φάση οι τελικοί δικαιούχοι. Καθώς δεν εξάντλησαν το 1 δισ. που προϋπολογίστηκε για τον Μάιο, οι χρηματοδοτήσεις μεταφέρονται.
Το βάρος πέφτει πια στις δεκάδες χιλιάδες μικρές ατομικές εμπορικές επιχειρήσεις που νέκρωσαν τους τελευταίους μήνες. Αίρεται όμως και μία μεγάλη αδικία: όσοι δεν είχαν κανέναν υπάλληλο αποκλείστηκαν εξαρχής από τις χρηματοδοτήσεις. Αντιθέτως τώρα εντάχθηκαν στο πρόγραμμα όσοι είχαν τη μορφή εταιρείας, όπως Ο.Ε. ή ΙΚΕ, ακόμα και χωρίς υπάλληλο. Και στις δύο περιπτώσεις, όμως, πρόκειται κυρίως για εμπορικά καταστήματα της γειτονιάς που τα κρατούν ανοιχτά με δυσκολίες οι ιδιοκτήτες, χωρίς να μπορούν οι περισσότεροι να προσλάβουν υπαλλήλους όπως παλαιότερα.
Ενισχυμένη προκαταβολή
Σύμφωνα με πληροφορίες, πέρα από τον αυξημένο προϋπολογισμό της β’ φάσης, αναμένεται μεγάλη διεύρυνση του κύκλου των δικαιούχων. Οι αλλαγές σχεδιάζονται ως εξής:
1. Εντάσσονται στο νέο πρόγραμμα και ατομικές επιχειρήσεις χωρίς υπαλλήλους, εφόσον ασκούν πραγματική δραστηριότητα. Αυτό θα προκύπτει από τους τζίρους και τις εισπράξεις περασμένων μηνών. Θα καλύπτει εμπορικά καταστήματα που χρειάζονται κεφάλαιο κίνησης καθώς, λόγω κορωνοϊού, σωρεύουν χρέη από εισφορές, πάγια, ενοίκια κ.λπ. που τρέχουν, χωρίς όμως εισπράξεις στο ταμείο. Παρότι οικογενειάρχες οι περισσότεροι έμποροι, δεν δικαιούνται καν μείωση ενοικίου ή προστασία από έξωση για το σπίτι όπου κατοικούν.
Επιπλέον, πολλοί χρωστούν το εμπόρευμα που έμεινε απούλητο (π.χ. ανοιξιάτικα ρούχα) και δεν έχουν κεφάλαιο για να πληρώσουν για καινούριο που θα το πουλήσουν το καλοκαίρι ή τους επόμενους μήνες. Για χιλιάδες εμπόρους η σεζόν χάθηκε και ούτε με προσφορές ή εκπτώσεις, αλλά ούτε από τράπεζες θα βρουν όσα χρειάζονται. Σε συνθήκες ασφυξίας, πολλοί προμηθευτές αρνούνται το βερεσέ ή να κόψουν έστω και ένα ευρώ από επιταγές. Χωρίς εμπόρευμα στο μαγαζί για να πουλήσουν οι έμποροι, στους επόμενους μήνες δεν θα έχουν καν λόγο ύπαρξης στην αγορά.
2. Δεν αποτελεί πλέον κριτήριο η νομική μορφή της επιχείρησης. Μέχρι τώρα εντάσσονταν μόνο οι Ο.Ε., Ε.Ε., ΕΠΕ, ΙΚΕ και όχι άλλες εταιρείες. Στον χορό μπαίνουν έτσι Α.Ε. και άλλα νομικά πρόσωπα.
3. Η επιλογή θα γίνει βάσει της πτώσης του τζίρου. Καθώς στην α’ φάση πολλές επιχειρήσεις κόπηκαν -οριακά ίσως- με βάση το κριτήριο αυτό, στη β’ φάση θα μετρήσει και το lockdown Απριλίου – Μαΐου. Αυτομάτως οι ίδιες ή και άλλες επιχειρήσεις θα περάσουν το όριο. Ηδη στο υπουργείο Οικονομικών υπολογίζουν ότι ο αριθμός των δικαιούχων θα διπλασιαστεί.
4. Η καινούρια επιστρεπτέα προκαταβολή θα συνδυαστεί με την α’ φάση. Θα μπορούν να ενταχθούν όσοι μετείχαν τον Μάιο και για μεγαλύτερο δάνειο -εφόσον τα νεότερα στοιχεία Απριλίου το δικαιολογούν-, αλλά μόνο για τα επιπλέον ποσά από όσα ήδη έλαβαν. Ουσιαστικά, από τα 1,3 δισ. ευρώ θα αφαιρείται ό,τι ήδη πήραν στην α’ φάση και άρα απομένει μεγαλύτερο περιθώριο δανεισμού για τους υπόλοιπους.
Στο υπουργείο Οικονομικών δεν σκέφτονται πάντως να αποσύρουν τη ρήτρα διατήρησης προσωπικού (έως 31 Οκτωβρίου) που αποθάρρυνε πολλούς στην α’ φάση να αιτηθούν τα προνομιακά δάνεια. Καθώς μπαίνει ο τρίτος μήνας κρίσης αλλά η κατάσταση σταθεροποιείται, εκτιμούν ότι μετριάζονται η αρχική αβεβαιότητα και οι ανησυχίες που δεν ευνοούσαν την ανάληψη δέσμευσης μη απόλυσης από τους εργοδότες – ειδικά αν φανεί πως κάτι κινείται σε τουρισμό και οικονομία το καλοκαίρι.
