Μια υπέροχη εικόνα έμεινε στους χειμερινούς επισκέπτες του Δέλτα του Εβρου. Χιλιάδες κύκνοι, από διάφορα είδη, είχαν βρει καταφύγιο στα νερά του ποταμού, που αναδεικνύεται για ακόμη ένα λόγο σε ιδιαίτερα σημαντικό σημείο για τη βιοποικιλότητα. Μεγάλη σημασία είχε η παρουσία χιλιάδων νανόκυκνων που ήρθαν να ξεχειμωνιάσουν στο Δέλτα του Εβρου, αναδεικνύοντάς το σε ένα από τα πιο σημαντικά καταφύγια του είδους στην Ευρώπη αλλά και παγκοσμίως. Σύμφωνα με τις φετινές Μεσοχειμωνιάτικες Καταμετρήσεις Υδρόβιων Πουλιών που πραγματοποιήθηκαν στα μέσα Ιανουαρίου, καταμετρήθηκαν από το προσωπικό της Μονάδας Διαχείρισης Εθνικών Πάρκων Δέλτα Εβρου, Δαδιάς και Προστατευόμενων Περιοχών Ανατολικής Θράκης περισσότερα από 9.000 πουλιά.
Στο Δέλτα Εβρου οι πληθυσμοί του νανόκυκνου παρουσιάζουν ιδιαίτερα μεγάλη αύξηση τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια: από τα 30 άτομα που παρατηρήθηκαν το 2005, το είδος παρουσιάζει γεωμετρική αύξηση χρόνο με τον χρόνο. Το 2010 παρατηρήθηκαν 2.200 άτομα, το 2016 8.400, ενώ τον περυσινό χειμώνα καταμετρήθηκαν περί τα 11.000 πουλιά, αριθμός-ρεκόρ για την περιοχή. Σύμφωνα με τους επιστήμονες της Μονάδας Διαχείρισης Εθνικών Πάρκων Δέλτα Εβρου και Δαδιάς κ.λπ., είναι ελάχιστες οι περιοχές σε όλο τον κόσμο που φιλοξενούν τόσο μεγάλο αριθμό νανόκυκνων.
Χειμερινός επισκέπτης
Αν και ο νανόκυκνος είναι ο μικρότερος από τα τρία είδη κύκνων που εμφανίζονται στη χώρα μας (οι άλλοι δύο είναι ο βουβόκυκνος ή κοινός κύκνος και ο αγριόκυκνος), είναι ένα πολύ μεγάλο πουλί, με άνοιγμα φτερών που αγγίζει σχεδόν τα δύο μέτρα. Στους ελληνικούς υγροτόπους συναντάται αποκλειστικά ως χειμερινός επισκέπτης. Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’90 οι παρατηρήσεις νανόκυκνων στη χώρα μας ήταν λιγότερες από δέκα. Τα τελευταία χρόνια η παρουσία τους έχει γίνει τακτική, με το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού να διαχειμάζει στο Δέλτα του Εβρου σε μεικτά κοπάδια μαζί με τα άλλα δύο είδη κύκνων, σημειώνει η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία.
Ο πληθυσμός τους τον χειμώνα παρουσιάζει γεωμετρική αύξηση τα τελευταία χρόνια – Το 2005 παρατηρήθηκαν 30 πουλιά και πέρυσι καταμετρήθηκαν 11.000.
Μάλιστα, ο νανόκυκνος πέρα από το Δέλτα του Εβρου έχει μεγάλη χειμερινή παρουσία και στη λίμνη Κερκίνη, καθώς και στον Αξιό, στην Κάρλα και στις λίμνες Κορώνεια και Βόλβη τα τελευταία χρόνια. Την τελευταία δεκαετία, στις Μεσοχειμωνιάτικες Καταμετρήσεις Υδρόβιων Πουλιών, που συντονίζει η Ορνιθολογική Εταιρεία, καταγράφονται κατά μέσον όρο περίπου 1.550 πουλιά κάθε χειμώνα, ενώ σύμφωνα με την ΕΟΕ κάποιες χρονιές μόνο στον Εβρο έχουν καταγραφεί πάνω από 4.500 πουλιά και υπάρχει η εκτίμηση πως εκτός της περιόδου των καταμετρήσεων μπορεί να είναι ακόμη περισσότερα.
Ο νανόκυκνος αναπαράγεται κυρίως στην αρκτική Τούνδρα, από την οποία φεύγει το φθινόπωρο κινούμενος για να διαχειμάσει από τη Δυτική Ευρώπη έως την Ιαπωνία. Στο Δέλτα του Εβρου οι πρώτοι νανόκυκνοι φθάνουν τον Οκτώβριο. Εκεί σχηματίζουν μεικτές ομάδες μαζί με τα άλλα δύο είδη κύκνων, που επίσης διαχειμάζουν στην Ελλάδα, τον αγριόκυκνο και τον βουβόκυκνο. Η κορύφωση των αριθμών τους παρατηρείται τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο, ενώ μέχρι τα μέσα Μαρτίου τα πουλιά έχουν εγκαταλείψει το Δέλτα του Εβρου κινούμενα προς Βορρά.
Τάση πληθυσμών
Οσο ελπιδοφόρος είναι η πολυπληθής παρουσία του νανόκυκνου στην Ελλάδα, τόσο ανησυχητική είναι η ευρύτερη τάση των πληθυσμών του. Ο ευρωπαϊκός διαχειμάζων πληθυσμός παρουσιάζει ιδιαίτερα μεγάλη μείωση την τελευταία 25ετία: από 29.000 πουλιά που είχαν καταμετρηθεί το 1995, ο συνολικός αριθμός νανόκυκνων που διαχειμάζουν στην Ευρώπη είναι πλέον μικρότερος από 15.000 άτομα, με το είδος να κατατάσσεται στην κατηγορία κινδύνου Τρωτό (Vulnerable).
Αυτή η εκτίμηση υπογραμμίζει την ανάγκη προστασίας της περιοχής του Δέλτα του Εβρου, καθώς γίνεται βασικό πεδίο ξεχειμωνιάσματος για ένα τρωτό είδος. Σύμφωνα με το προσωπικό της Μονάδας Διαχείρισης Εθνικών Πάρκων Δέλτα Εβρου, Δαδιάς κ.λπ., οι νανόκυκνοι χρησιμοποιούν και την ελληνική και την τουρκική πλευρά του Δέλτα, καθώς η πρώτη αποτελεί ένα ασφαλές καταφύγιο, κυρίως για κούρνιασμα, ενώ η δεύτερη μια περιοχή πλούσια σε τροφή, εξαιτίας των μεγάλων εκτάσεων με καλλιέργειες ρυζιού. Ο περιορισμός και η αντιμετώπιση της λαθροθηρίας και άλλων οχλήσεων στην περιοχή θεωρείται πως έχουν συμβάλει στη διαμόρφωση όρων για την αυξημένη παρουσία των κύκνων στο Δέλτα του Εβρου.
ΠΗΓΗ: kathimerini.gr
