Η γιορτή των Αγίων Θεοδώρων είναι κινητή γιορτή. Πέφτει πάντα τον πρώτο Σάββατο μετά την Καθαρά Δευτέρα. Το πρώτο Σάββατο της Σαρακοστής, το οποίο είναι και Ψυχοσάββατο. Οι άγιοι Θεόδωροι είναι δύο, συγκεκριμένα πρόκειται για τον Άγιο Θεόδωρο Τήρων και τον Άγιο Θεόδωρο τον Στρατηλάτη.
Άγιος Θεόδωρος Τήρων
Άγιος Θεόδωρος ο Τήρων έζησε στα χρόνια των Ρωμαίων αυτοκρατόρων Μαξιμιανού και Γαλέριου, στις αρχές του 4ου αιώνα μ.Χ. Ονομάστηκε Τήρων επειδή είχε καταταγεί στο σώμα των νεοσυλλέκτων (tiro) της Ρωμαϊκής λεγεώνας.
Έγινε γνωστός για τη ανδρεία του όταν βοήθησε τους κατοίκους μίας περιοχής που ήταν τρομοκρατημένοι, εξαιτίας ενός γιγάντιου φιδιού. Κάνοντας προσευχή, έψαξε το φίδι και όταν το συνάντησε, εκτόξευσε εναντίον του το ακόντιό του, τραυματίζοντάς το θανάσιμα.
Βοήθησε, με κάθε τρόπο, ώστε να μην αλλαξοπιστήσουν ή φοβηθούν από τα βασανιστήρια οι χριστιανοί του τάγματος.
Κάποια στιγμή κατέστρεψε το ξύλινο είδωλο της θεάς Κυβέλης, και κλήθηκε σε απολογία για τη μεγάλη αυτή ασέβεια. Ο ίδιος είπε ότι το έκανε θέλοντας να διαπιστώσει αν όντως η θεά ήταν αληθινή. Αυτό που διαπίστωσε όμως ήταν ότι πρόκειται περί αψύχου πράγματος.
Ο τοπικός άρχοντας αμέσως διέταξε να τον μαστιγώσουν και να τον ρίξουν στη φυλακή χωρίς τροφή και νερό.
Παρά τις ευκαιρίες που του δόθηκαν για να αλλαξοπιστήσει, ο Θεόδωρος ήταν ανένδοτος. Έτσι καταδικάστηκε σε κρεμάλα και να τον κόψουν με σίδερα. Η προσπάθεια, όμως, απέτυχε. Έτσι, διατάχθηκε να τον ρίξουν στο καμίνι, όπου και πέθανε. Η ημερομηνία της κοίμησής του, ήταν η 17η Φεβρουαρίου, οπότε και εορτάζεται η μνήμη του.
Αργότερα, ο αυτοκράτορας Ιουλιανός πραγματοποίησε μεγάλο διωγμό κατά των χριστιανών. Γνωρίζοντας για τη νηστεία των χριστιανών και θέλοντας να τους ταλαιπωρήσει διέταξε να αποσύρουν από την πόλη τα τρόφιμα που ήταν νηστίσιμα, υποχρεώνοντας τους χριστιανούς είτε να μη νηστεύσουν, είτε να μείνουν νηστικοί. Τότε σύμφωνα με την παράδοση εμφανίστηκε ο Θεόδωρος κι έδωσε εντολή να μην αγοράσουν τίποτα παρά να τρώνε μόνο κόλλυβα. Από τότε μέχρι και σήμερα εορτάζεται το πρώτο Σάββατο της Σαρακοστής το θαύμα αυτό.
Άγιος Θεόδωρος ο Στρατηλάτης
Από την Ευχάιτα της Μικράς Ασίας, ο Άγιος Θεόδωρος ο Στρατηλάτης έζησε στις αρχές του 4ου αιώνα μ.Χ. Από νεαρός διακρινόταν για την εξωτερική του εμφάνιση αλλά και την ρητορική του ικανότητα. Ήταν ηγετικός χαρακτήρας και ξεχώριζε για την ηθική του. Υπήρξε αθλητής κι από νεαρή ηλικία έγινε στρατιωτικός. Η φήμη του έφτασε γρήγορα και στα αυτιά του αυτοκράτορα Λικινίου, ο οποίος τον κάλεσε για να τον γνωρίσει από κοντά.
Ο Λικίνιος μαθαίνοντας πως είναι χριστιανός, θέλησε να προσηλυτίσει τον Θεόδωρο, στην δική του θρησκεία. Ο Θεόδωρος, όμως, αρνήθηκε ευγενικά και τον κάλεσε να επισκεφθεί την Ποντιακή Ηράκλεια, όπου ήταν διορισμένος στρατηλάτης. Αφού, λοιπόν, τον υποδέχθηκε σπίτι του με μια λαμπρή τελετή, του ζήτησε όλα τα χρυσά και ασημένια είδωλα που είχε φέρει μαζί του, με σκοπό να αποδώσει ο ίδιος τιμές σε αυτά. Όταν όμως τα πήρε, τα έσπασε σε κομμάτια και τα μοίρασε σε φτωχούς. Όταν το αντιλήφθηκε ο Λικίνιος τον οδήγησε στην φυλακή.
Παρά τα βασανιστήρια δεν μετανόησε. Μετά από επτά ημέρες ο αυτοκράτορας διέταξε να τον σταυρώσουν. Παρόλα αυτά, την επόμενη μέρα της σταύρωσης βρέθηκε αρτιμελής πάνω στο σταυρό. Οι στρατιώτες το ανέφεραν στον αυτοκράτορα και αυτός ζήτησε την εκτέλεσή του. Οι ίδιοι αρνήθηκαν και εκτελέστηκαν. Δεύτερο απόσπασμα τότε πήγε να εκτελέσει τη θέληση του αυτοκράτορα. Ο κόσμος όμως μαθαίνοντας το θαύμα, είχε σπεύσει, με αποτέλεσμα να εμποδίζονται από τις αντιδράσεις του κόσμου οι στρατιώτες. Ο Θεόδωρος, τους είπε ότι είναι καιρός να πάει στον Κύριο. Έτσι οι στρατιώτες τον εκτέλεσαν, αποκεφαλίζοντάς τον με σπαθί. Κοιμήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου, οπότε και εορτάζεται η μνήμη του.
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι ο Άγιος Θεόδωρος ο Τήρων είναι ίδιο πρόσωπο με τον Άγιο Θεόδωρο τον Στρατηλάτη, γιατί οι βίοι τους μοιάζουν. Η Εκκλησία, όμως, τους τιμά σα δυο διαφορετικά πρόσωπα.
Παραδόσεις
Τη μέρα της γιορτής των Αγίων μοιράζονται κόλλυβα στις εκκλησίες. Οι ανύπαντρες γυναίκες τα βάζουν κάτω από το μαξιλάρι τους για να δουν ποιόν θα παντρευτούν.
Επίσης, παλαιότερα, η ημέρα της εορτής ήταν αργία.
Σε κάποια χωριά της Ελλάδας αναβιώνει ακόμα το έθιμο, όπου την παραμονή της γιορτής τα παλικάρια έκλεβαν διάφορα πράγματα, από τις αυλές των σπιτιών των ανύπαντρων κοριτσιών. Ανήμερα της γιορτής τα περιέφεραν σα λάφυρα στην πλατεία του χωριού.
Πηγή: ekklisiaonline.gr