Οι περισσότερες χώρες συνηθίζουν να γιορτάζουν το τέλος του πολέμου, και όχι την έναρξη του.
Αυτό συμβαίνει γιατί μετά από τις καταστροφικές συνέπειες ενός πολέμου ακολουθούν ημέρες ευημερίας και ειρήνης ή ξεκινάει μια εποχή ανεξαρτησίας.
Φυσικά, σημαντικό ρόλο παίζει και το αν η εκάστοτε χώρα ανήκει στους νικητές ή στους χαμένους.
Η Ελλάδα, ωστόσο, ακόμη και σε γεγονότα που ιστορικά κατατάσσεται στους νικητές, όπως στον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο, γιορτάζει την έναρξη και όχι τη λήξη τους.
Γιατί γιορτάζουμε την έναρξη του πόλεμου και όχι τη λήξη του
Στις 28 Οκτωβρίου γιορτάζουμε το όχι που απαντήσαμε στο τελεσίγραφο των Ιταλών το 1940.
Αυτό το όχι σηματοδότησε ουσιαστικά την είσοδο της μέχρι τότε ουδέτερης Ελλάδας στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και μάλιστα στο αντίπαλο στρατόπεδο από αυτό του Ιταλογερμανικού Άξονα.
Γιατί όμως γιορτάζουμε την έναρξη και όχι τη λήξη του πολέμου;
Σύμφωνα με μία άποψη αυτό συμβαίνει γιατί η ημέρα εκείνη ήταν ουσιαστικά η νίκη της χώρας μας που ύψωσε το ανάστημα της απέναντι στον Ιταλικό φασισμό.
Σύμφωνα με μια άλλη άποψη, η επιλογή του εορτασμού στην έναρξη έγινε γιατί η χώρα μας δεν είχε στρατιωτική συμμετοχή στο τέλος του πολέμου.
Ωστόσο, η επέτειος άρχισε να γιορτάζεται από την πρώτη κιόλας χρονιά παρά το γεγονός ότι ο πόλεμος ήταν σε εξέλιξη και είχαμε κατοχή, επομένως η άποψη αυτή δεν συγκεντρώνει αρκετές πιθανότητες.
Επίσης, η λήξη του πολέμου και η απελευθέρωση της χώρας μας δεν συνοδεύτηκε από χαρμόσυνα γεγονότα, καθώς σχεδόν αμέσως ακολούθησε ο εμφύλιος πόλεμος.
Υπό αυτή την έννοια η 28η Οκτωβρίου, δηλαδή η έναρξη του πολέμου με τους Ιταλούς, ήταν μια στιγμή ενότητας και μια μεγάλη νίκη των Ελλήνων ενάντια στον φασισμό που άξιζε να γιορταστεί.
Ο πρώτος επίσημος εορτασμός και η πρώτη παρέλαση έγινε υπό πρωθυπουργίας Γεωργίου Παπανδρέου. Μάλιστα ο τότε πρωθυπουργός είπε στο διάγγελμα του στον ελληνικό λαό:
Ελεύθεροι πανηγυρίζομεν την τετάρτην επέτειον της 28ης Οκτωβρίου. Η Κυβέρνησις την αναγόρευσεν Εθνικήν Εορτήν, ομότιμον προς την 25ην Μαρτίου 1821, διότι ανάλογος υπήρξεν η δοκιμασία και η δόξα του Έθνους.
Ο πρώτος επίσημος εορτασμός στις 28 Οκτωβρίου 1944
Κάτι αντίστοιχο, πάντως, συμβαίνει και την 25η Μαρτίου, που γιορτάζουμε πάλι την έναρξη της Επανάστασης, αυτή τη φορά εναντίον των Οθωμανών.
