Με την προσθήκη στον τίτλο του του ονόματος της Ελένης Φιλιππίδη, της λαογράφου με την πλούσια πολιτιστική και κοινωνική δράση στην Αλεξανδρούπολη και τον Έβρο, τιμά τη σημαντική αυτή προσωπικότητα και την προσφορά της στον τόπο μας το 5ο Ημερήσιο Γυμνάσιο Αλεξανδρούπολης.
Πρόκειται για μία διαδικασία που ξεκίνησε από την προηγούμενη σχολική χρονιά, η οποία επισφραγίστηκε με την απόφαση του Συλλόγου Διδασκόντων του σχολείου πριν λίγους μήνες. Στο κάλεσμα του Γυμνασίου για την μετονομασία του, υποβλήθηκαν συνολικά 38 προτάσεις που αφορούσαν 26 προσωπικότητες. Οι υποψηφιότητες τέθηκαν σε ηλεκτρονική ψηφοφορία στην οποία συμμετείχαν 157 μέλη της σχολικής κοινότητας και στη συνέχεια, μετά από μυστική ψηφοφορία, προέκυψε το όνομα της Ελένης Φιλιππίδη. Τη μετονομασία του σχολείου από «5ο Ημερήσιο Γυμνάσιο Αλεξανδρούπολης» σε «5ο Ημερήσιο Γυμνάσιο Αλεξανδρούπολης –Ελένη Φιλιππίδη» ενέκρινε ομόφωνα και η Σχολική Επιτροπή Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του Δήμου Αλεξανδρούπολης.
Να σημειωθεί πως στην περιοχή μας αρκετά σχολεία έχουν προσθέσει ονόματα σημαντικών προσωπικοτήτων στον τίτλο τους, όπως το 3ο Γυμνάσιο Αλεξανδρούπολης – Δόμνα Βισβίζη, το 4ο Δημοτικό Σχολείο Αλεξανδρούπολης – Χρόνης Αηδονίδης, 1ο Γυμνάσιο Αλεξανδρούπολης – Λεονταρίδειο, 4ο Γυμνάσιο Αλεξανδρούπολης – Θεόδωρος Κάστανος κλπ.
Ποια ήταν η Ελένη Φιλιππίδη
Η Ελένη Φιλιππίδη, αν και δεν ήταν Θρακιώτισσα, αγάπησε τη Θράκη. Γεννήθηκε το 1917 στη Θεσσαλονίκη, ωστόσο η καταγωγή της ήταν από τη Σιάτιστα Μακεδονίας. Κόρη του εμπόρου Γεώργιου Κωτούλα και της Θεοδώρας, σπούδασε στο Διδασκαλείο Θηλέων Θεσσαλονίκης και ήταν διπλωματούχος του Μακεδονικού Ωδείου, στο βιολί. Πήρε μαθήματα σχεδίου από το ζωγράφο Πολύκλειτο Ρέγκο και δούλεψε με τον καθηγητή Φιλοσοφίας, στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης, Αβροτέλη Ελευθερόπουλο, ως στενογράφος των παραδόσεων του. Στα πρώτα νεανικά της χρόνια είχε την τύχη να γνωρίσει ξεχωριστές προσωπικότητες, που την επηρέασαν βαθιά στις πνευματικές της αναζητήσεις και την βοήθησαν να διαμορφώσει το δικό της πρόσωπο και τα ενδιαφέροντα της. Η παρακολούθηση των παραδόσεων του λαογράφου Στίλπωνα Κυριακίδη, στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και η φιλία της με την Αγγελική Χατζημιχάλη, υπήρξαν καθοριστικοί σταθμοί στη λαογραφική της πορεία. Άσκησε το επάγγελμα της ξεναγού ενώ παράλληλα ταξίδευε σε πολλά μέρη της Ελλάδος. Έφυγε από τη ζωή το 1994.
Προσωπική ζωή
Το 1940, ενώ εργαζόταν ως στενογράφος στο Εμπορικό Επιμελητήριο, γνώρισε τον Γιώργο Φιλιππίδη και στις 11 Ιανουαρίου του ίδιου έτους, παντρεύτηκαν. Απέκτησαν 3 παιδιά, την Άννα, τη Θεογνωσία (Σούλα) και την Ιωάννα. Το 1946 εγκαταστάθηκαν οριστικά στην Αλεξανδρούπολη.
Έργο
Η Ε. Φιλιππίδη, μιας που κράτησε το επίθετο του συζύγου της, δραστηριοποιήθηκε αμέσως στην κοινωνική, καλλιτεχνική αλλά και φιλανθρωπική ζωή της Αλεξανδρούπολης. Το 1947, η Ελένη ανέλαβε την προεδρία του Συλλόγου Κυριών & Δεσποινίδων, και η θητεία της , που κράτησε έως το 1950, σημάδεψε την πνευματική κίνηση της πόλης, με σειρά ομιλιών από επιλεγμένους ομιλητές, ντόπιους και ξένους και ενίσχυσε το κοινωνικό και φιλανθρωπικό έργο του Συλλόγου. Τη δεκαετία του 50, ως πρόεδρος του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων του Γυμνασίου, συνέβαλε στην ανέγερση νέου κτιρίου, μετά και την αύξηση των μαθητών που προστέθηκαν από την περιφέρεια, μιας που η Λεονταρίδειος Σχολή δεν επαρκούσε πια. Το 1958 αναλαμβάνει και πάλι την προεδρία του Συλλόγου Κυριών & Δεσποινίδων, πολύ δημιουργικά και πρωτοπορεί.
Διετέλεσε επίσης πρόεδρος των παραρτημάτων της «Τέχνης» και του «Θρακικού Κέντρου» της Αλεξανδρούπολης, διευθύντρια για 15 χρόνια του Δημοτικού Ωδείου Αλεξανδρούπολης, πρόεδρος του Σώματος Ελληνίδων Οδηγών, του Ερυθρού Σταυρού, της Νοσηλευτικής Σχολής του νοσοκομείου, του γυναικείου συλλόγου «Άγιος Ελευθέριος», σύμβουλος του Γηροκομείου και της Εταιρείας Προστασίας Ανηλίκων, γενικός γραμματέας της Εταιρείας Αποφυλακιζομένων. Το 1977 πρωτοστάτησε στην ίδρυση του «Ερευνητικού Κέντρου Αλεξανδρούπολης», το οποίο έδωσε πλούσιους επιστημονικούς καρπούς.
Παράδοση
Η παραδοσιακή τέχνη του ευρύτερου Θρακικού χώρου και ιδιαίτερα η κεντητική-υφαντουργική των Σαρακατσάνων της Θράκης, της κίνησαν εξ αρχής το ενδιαφέρον. Η Ελένη Φιλιππίδη πλησίασε του Σαρακατσάνους, αγάπησε τον τρόπο ζωής των χωρικών της Θράκης και με τη συμπαράσταση του συζύγου της, συνέλεξε πληροφορίες και ενδυματολογικό υλικό των Σαρακατσαναίων, περιέγραψε, μελέτησε και δημοσίευσε μελέτες που στηρίζονταν σε επιτόπια έρευνα. Μάλιστα εκτός από ομιλίες και διαλέξεις που έκανε, ίδρυσε αργότερα επιστημονικές εταιρείες π.χ. Ερευνητικό Κέντρο Αλεξανδρούπολης (1977). Με τη συμπαράσταση του Διοικητικού Συμβουλίου του Συλλόγου Κυριών & Δεσποινίδων, και την εξεύρεση κατάλληλου οικοπέδου, η πρόεδρος Ελένη Φιλιππίδη, προχώρησε στην ίδρυση Ταπητουργικής Σχολής. Στα οκτώ χρόνια λειτουργίας της Ταπητουργικής Σχολής, νέες της Θράκης διδάχθηκαν την τέχνη του υφαντού και του χαλιού πάνω σε δικά της σχέδια εμπνευσμένα από την πλούσια θρακική παράδοση και τα χειροποίητα χαλιά της Σχολής εκτέθηκαν σε πολλές πόλεις της Ελλάδας (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Καβάλα και φυσικά Αλεξανδρούπολη όπου και έκαναν εντύπωση για την ποιότητα, τους χρωματισμούς και προπαντός για τα ελληνικά σχέδια που αναπαρήγαγε σχηματικά και χρωματικά η Ε. Φιλιππίδη. Τα χαλιά κυκλοφόρησαν στην αγορά ως τάπητες της Θράκης. Η σχολή έκλεισε για διάφορους λόγους, την περίοδο της δικτατορίας. Μετά το 1968, η Ε. Φιλιππίδη συνέχισε το έργο της ιδιωτικά. Μετέφερε τα σαρακατσάνικα σχέδια, με ανανεωμένες συνθέσεις, σε κεντήματα, για σύγχρονη χρήση, με τη βοήθεια της κόρης της Ιωάννα.
Φιλανθρωπικό & κοινωνικό έργο
Ως πρόεδρος του Συλλόγου Κυριών & Δεσποινίδων, κατά τη δεκαετία 1958-68, έχει να παρουσιάσει πλούσιο φιλανθρωπικό και κοινωνικό έργο. Προώθησε νέους να σπουδάσουν με την οικονομική στήριξη του Συλλόγου, βοήθησε ώστε να προσανατολιστούν επαγγελματικά κορίτσια της Θράκης, που τα προωθούσε στο Ελληνικό Σπίτι της Αγγελικής Χατζημιχάλης. Επιπλέον στέγασε μαθήτριες στον δεύτερο όροφο της Ταπητουργικής Σχολής, παρέχοντας σ΄αυτές συσσίτιο. Η κοινωνική και πολιτιστική δράση της απλώθηκε και σε άλλους χώρους, στο Σώμα Ελληνίδων Οδηγών, στον Ερυθρό Σταυρό, στο Θρακικό κέντρο και τη βιβλιοθήκη του, στη Νοσηλευτική Σχολή του Νοσοκομείου, την Εταιρεία Προστασίας Ανηλίκων, την Εταιρεία Αποφυλακιζομένων. Επιπλέον με δικούς της αγώνες και προσωπικές προσπάθειες, ιδρύθηκε το παράρτημα «Τέχνη» της Αλεξανδρούπολης, μοναδικό τότε στην Βόρειο Ελλάδα αλλά και το Εθνικό Ωδείο. Η πλούσια συλλογή της παραχωρήθηκε από την οικογένειά της στο Σύλλογο Αρχαιοφίλων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς και είναι εκτεθειμένη στο Ιστορικό Μουσείο Αλεξανδρούπολης.
Έπαινοι
Το έργο της αναγνωρίσθηκε από την πολιτεία. Το 1962 βραβεύτηκε από το Ροταραινό Όμιλο Θεσσαλονίκης, μαζί με την Άννα Σικελιανού, με το βραβείο εις μνήμην Αγγ.Χατζηημιχάλη. Το 1975 τιμήθηκε από την Ακαδημία Αθηνών για τις ιστορικές και λαογραφικές μελέτες της για τη Θράκη ενώ το 1978 ο Δήμος Αλεξανδρούπολης, κατά τους εορτασμούς για τα 100 χρόνια ζωής της πόλης, της απένειμε τιμητικό μετάλλιο. Το 1988 της απενεμήθη μετάλλιο από το Υπουργείο Μακεδονίας & Θράκης. Στις 20 Μάιου 1995, ο Δήμος Αλεξανδρούπολης μετονόμασε την οδό Προύσης σε οδό Ελένης Φιλιππίδη.
ΠΗΓΗ: ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΓΝΩΜΗ (πληροφορίες από Wikipedia – φωτο : theovaf.blogspot.com)
