Ελλάδα και Τουρκία βρίσκονται ένα βήμα πριν επανεκκινήσουν τις διερευνητικές επαφές για πρώτη φορά μετά από τέσσερα χρόνια.
Το Reader.gr εξηγεί τι ακριβώς είναι οι διερευνητικές επαφές και αναλύει το πού μπορεί να μας οδηγήσουν αυτού του είδους οι συζητήσεις.
Μετά την απόσυρση του Ορούτς Ρέϊς στο λιμάνι της Αττάλειας και τις διαμεσολαβητικές προσπάθειες του Βερολίνου, Αθήνα και Άγκυρα είναι έτοιμες ώστε να επανεκκινήσουν στην Κωνσταντινούπολη τον 61ο γύρο των διερευνητικών επαφών που ξεκίνησαν την άνοιξη του 2002 αλλά διεκόπησαν τον Φεβρουάριο του 2016 στη διάρκεια της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ.
Οι επαφές αυτές έχουν ως βασικό αντικείμενο την επίλυση της νομικής διαφοράς για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας αλλά και προκαταρκτικά θέματα και δεν αποτελούν επίσημες διαπραγματεύσεις μεταξύ των δυο πλευρών. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για μια άτυπη διαδικασία, όπου Αθήνα και Άγκυρα κάθονται σε ένα τραπέζι σε επίπεδο διπλωματών και συζητούν, ώστε να διαπιστώσουν, εάν υπάρχει η δυνατότητα σύγκλισης σε οποιοδήποτε επίπεδο.
Την Ελλάδα εκπροσωπεί ο Πρέσβης Παύλος Αποστολίδης, μέλος του διπλωματικού σώματος από το 1965, που έχει διατελέσει πρέσβης της Ελλάδας στην Κύπρο, μόνιμος αντιπρόσωπος της χώρας μας στην ΕΕ, γενικός γραμματέας του υπουργείου Εξωτερικών και Διοικητής της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών μέχρι το 2004, οπότε και συνταξιοδοτήθηκε. Ο κ. Αποστολίδης ήταν επικεφαλής της ελληνικής ομάδας από τα τέλη του 2010 κι έκτοτε συμμετείχε σε όλους τους προηγούμενους γύρους των διερευνητικών επαφών. Ο ίδιος, σε μια από τις σπάνιες τηλεοπτικές του εμφανίσεις στον ΣΚΑΙ (30/05/2017) είχε πει: “Πιστεύω ότι χάθηκε μία ευκαιρία αμέσως μετά το… το 2003 που ήταν «ζεστά» τα πράγματα, η Τουρκία ήθελε να αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση, νομίζω ότι ίσως τότε θα ήταν καλύτερη ευκαιρία. Όταν τραβάνε τέτοιες συνομιλίες επί πολλά χρόνια μετά αρχίζουν όλοι και αμφιβάλλουν αν ποτέ θα καταλήξουν”. Μέχρι στιγμής, η Τουρκία, δεν έχει ανακοινώσει την ομάδα που θα συμμετάσχει στην διαδικασία.
Τι είναι οι διερευνητικές επαφές
Σε αντίθεση με αυτό που είναι ευρέως διαδεδομένο, οι διερευνητικές επαφές δεν μπαίνουν στην ουσία της διαπραγμάτευσης. Στην πραγματικότητα αφορούν τα προκαταρκτικά θέματα που προηγούνται της πραγματικής διαπραγμάτευσης, η οποία θα μπορούσε να γίνει σε πολιτικό επίπεδο. Σκοπός τους είναι η επίλυση της νομικής διαφοράς για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο. Στη διάρκεια των επαφών επίσης, η Αθήνα συζητάει – αλλά δεν διαπραγματεύεται – την οριοθέτηση των χωρικών υδάτων, καθώς πρόκειται για ένα προκριματικό ζήτημα για την οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας, ωστόσο το εύρος τους δεν αποτελεί αντικείμενο της διαπραγμάτευσης, καθώς, όπως ορίζει το διεθνές δίκαιο, ο προσδιορισμός τους γίνεται μονομερώς από κάθε χώρα.
Στη διάρκεια των συζητήσεων των προηγούμενων εξήντα γύρων Ελλάδα και Τουρκία πλησίασαν ο ένας τη θέση του άλλου, όμως δεν υπήρξε ποτέ συμφωνία. Εξυπακούεται πως ό,τι κι αν ελέχθη στους προηγούμενους γύρους δεν είναι δεσμευτικό στην παρούσα φάση και δεν σημαίνει πως οι μέχρι τώρα συζητήσεις έχουν καταλήξει σε κάποιο συγκεκριμένο πλαίσιο. Άλλωστε μεταξύ των δυο πλευρών δεν υπάρχουν συμφωνημένα πρακτικά, ούτε κάποιο σχέδιο κοινής δήλωσης που να αποτυπώνει σε κάποιο βαθμό την πρόοδο που μπορεί να έχει επιτευχθεί στα τελευταία 14 χρόνια των συνομιλιών, δηλαδή την περίοδο 2002 – 2016.
Γνώστες των συζητήσεων μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας υποστήριζαν πως το κλίμα μεταξύ των δυο πλευρών, ειδικά τα πρώτα χρόνια μετά τις αποφάσεις του Ελσίνκι ήταν ιδιαίτερα ευνοϊκό, μακριά από υπερβολές και λεκτικές αντιπαραθέσεις. Όμως σε κάθε περίπτωση, το κλίμα εκείνης της εποχής ήταν εντελώς διαφορετικό με το σημερινό. Η Τουρκία ενδιαφερόταν τότε να ανοίξει την ευρωπαϊκή της προοπτική με τις ενταξιακές της διαπραγματεύσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ η Ελλάδα εργαζόταν για την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ, κάτι που επετεύχθη χωρίς πολιτική λύση στο Κυπριακό το 2003. Το σημερινό τοπίο πάντως, με τους ανταγωνισμούς στην Νοτιοανατολική Μεσόγειο να έχουν οξυνθεί επικίνδυνα, δεν μοιάζει καθόλου με το κλίμα σχεδόν 20 χρόνια πίσω.
Πηγή: reader.gr
