Πλησιάζει η ώρα για τις φορολογικές δηλώσεις για το 2021 και περισσότεροι από 8,9 εκατομμύρια πολίτες θα κληθούν από τα τέλη του τρέχοντος μηνός ή τις αρχές του επομένου θα κληθούν να υποβάλουν ηλεκτρονικά.
Σύμφωνα με τον «Ελεύθερο Τύπο», φέτος δεν θα ισχύσουν οι απαλλαγές από τα τεκμήρια διαβίωσης και οι εξαιρέσεις από το μέτρο των e-αποδείξεων, οι οποίες νομοθετήθηκαν πέρυσι εκτάκτως για όσους φορολογουμένους επλήγησαν οικονομικά από την πανδημία του κορωνοϊού.
Ως εκ τούτου, από την εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων, που θα υποβληθούν εντός του τρέχοντος έτους για να δηλωθούν τα εισοδήματα του 2021, αναμένεται να προκύψουν πολύ περισσότερες περιπτώσεις κατά τις οποίες οι υπόχρεοι θα κληθούν να πληρώσουν επιπλέον φόρους, ενώ σημαντικά μειωμένος αναμένεται να είναι ο αριθμός των φορολογουμένων που θα είναι δικαιούχοι επιστροφών φόρου.
Παρακάτω παρουσιάζονται τα 50 σημεία που πρέπει να προσέξουν ιδιαίτερα οι φορολογούμενοι κατά τη συμπλήρωση των φετινών δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων. Τα σημεία αυτά είναι τα εξής:
ΥΠΟΒΟΛΗ ΔΗΛΩΣΕΩΝ ΑΠΟ ΕΓΓΑΜΟΥΣ ΚΑΙ ΜΕΡΗ ΣΥΜΦΩΝΩΝ ΣΥΜΒΙΩΣΗΣ
1. Κοινή φορολογική δήλωση μπορούν να υποβάλουν οι έγγαμοι σύζυγοι, αλλά και τα ζευγάρια που έχουν συνάψει σύμφωνα συμβίωσης.
2. Οι έγγαμοι μπορούν να υποβάλουν χωριστά τις φορολογικές τους δηλώσεις, ο καθένας για τα εισοδήματά του, αρκεί μόνο ο ένας εκ των δύο να έχει ήδη δηλώσει την επιλογή αυτή μέχρι τις 2 Μαρτίου σε ειδική ηλεκτρονική εφαρμογή στο σύστημα TAXISnet.
3. Οι σύζυγοι πρέπει να υποβάλουν χωριστά φορολογικές δηλώσεις χωρίς να απαιτείται γνωστοποίηση στην ειδική ηλεκτρονική εφαρμογή, ο καθένας για τα εισοδήματά του, εφόσον έχει διακοπεί η έγγαμη συμβίωση κατά τον χρόνο υποβολής της δήλωσης ή ο ένας από τους δύο συζύγους είναι σε κατάσταση πτώχευσης ή έχει υποβληθεί σε δικαστική συμπαράσταση.
Το βάρος της απόδειξης για τη διακοπή φέρει ο φορολογούμενος. Απαραίτητη προϋπόθεση αποτελεί η ενημέρωση της αρμόδιας ΔΟΥ με τις παραπάνω μεταβολές.
4. Στις περιπτώσεις έγγαμων φορολογουμένων που έχουν γνωστοποιήσει την επιλογή τους για υποβολή χωριστών δηλώσεων, εφόσον ο ένας εκ των δύο συζύγων δεν έχει ποσοστό συνιδιοκτησίας στην κύρια κατοικία, είτε είναι ιδιόκτητη είτε δωρεάν παραχωρημένη, ούτε συμμετέχει ως μισθωτής στη μισθωμένη κύρια κατοικία, οφείλει, στη χωριστή δήλωση που θα υποβάλει, να συμπληρώσει τον κωδικό 801 του πίνακα 6 με τον ΑΦΜ του άλλου συζύγου, καθώς και τον κωδικό 092 που αφορά στη φιλοξενία, επιλέγοντας, κατά την ηλεκτρονική υποβολή, την ένδειξη «συνοίκηση με σύζυγο», η οποία περιλαμβάνεται στον αναδυόμενο πίνακα επιλογών.
ΕΞΑΡΤΩΜΕΝΑ ΤΕΚΝΑ
5. Τα ανήλικα ή ενήλικα τέκνα θεωρούνται «εξαρτώμενα» εφόσον συνοικούν με τον φορολογούμενο και το ετήσιο πραγματικό ή τεκμαρτό εισόδημά τους δεν υπερέβη εντός του 2021 τις 3.000 ευρώ ή τις 6.000 ευρώ αν παρουσιάζουν αναπηρία 67% και άνω. Ο αριθμός των τέκνων αυτών εμφανίζεται στον πίνακα 3, στην παράγραφο 2 και στους κωδικούς 005-006 της φορολογικής δήλωσης, εφόσον τα στοιχεία τους αναγραφούν στον πίνακα 8 της δήλωσης.
6. Σε κάθε περίπτωση υποβολής κοινής δήλωσης από εγγάμους ή μέρη συμφώνων συμβίωσης (ΜΣΣ), που έχουν από κοινού εξαρτώμενα τέκνα με τουλάχιστον 67% αναπηρία τα οποία δεν υποβάλλουν ατομικές δηλώσεις, οι κωδικοί 005-006 του πίνακα 3 στους οποίους πρέπει να αναγραφεί ο αριθμός των τέκνων αυτών για την εξασφάλιση μείωσης φόρου 200 ευρώ συμπληρώνονται μόνο από τον σύζυγο ή το ένα ΜΣΣ και, αν ο φόρος του δεν επαρκεί για να αφαιρεθεί ολόκληρο το ποσό της έκπτωσης, τότε το ποσό αυτό πιστώνεται, κατά την εκκαθάριση της δήλωσης, στον φόρο της συζύγου ή του άλλου μέρους του συμφώνου συμβίωσης.
7. Σε κάθε περίπτωση κατά την οποία έγγαμοι φορολογούμενοι ή ΜΣΣ έχουν επιλέξει να υποβάλουν χωριστές δηλώσεις και έχουν από κοινού εξαρτώμενα τέκνα με αναπηρία τουλάχιστον 67% που δεν υποβάλλουν ατομικές δηλώσεις, η μείωση φόρου των 200 ευρώ πραγματοποιείται άπαξ, μόνο σε έναν σύζυγο/ΜΣΣ, χωρίς να μεταφέρεται το δικαίωμα πίστωσης φόρου στον άλλο σύζυγο/ΜΣΣ.
8. Σε περίπτωση εγγάμων που είναι και οι δύο μισθωτοί-συνταξιούχοι με εξαρτώμενα τέκνα και έχουν επιλέξει να υποβάλουν χωριστές δηλώσεις προκειμένου να τύχουν και οι δύο του προσαυξημένου αφορολόγητου ορίου λόγω τέκνων πρέπει να συμπληρώσουν και οι δύο τα στοιχεία των τέκνων τους στον πίνακα 8 της δήλωσης.
ΠΡΟΘΕΣΜΙΑ ΥΠΟΒΟΛΗΣ
9. Οι δηλώσεις πρέπει να υποβληθούν ηλεκτρονικά μέχρι τις 30 Ιουνίου 2022 σε ειδική εφαρμογή που θα λειτουργήσει στην ιστοσελίδα myaade.gr.
ΤΡΟΠΟΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΦΟΡΩΝ
10. Ο υπολογισμός του φόρου που αναλογεί στα εισοδήματα από μισθούς, συντάξεις, επιχειρηματική και αγροτική δραστηριότητα γίνεται με φορολογική κλίμακα, ο κατώτατος συντελεστής φόρου ανέρχεται σε 9% και επιβάλλεται μέχρι το επίπεδο ετήσιου εισοδήματος των 10.000 ευρώ.
Πάνω από το επίπεδο ετήσιου εισοδήματος των 10.000 ευρώ και μέχρι τις 20.000 ευρώ επιβάλλεται συντελεστής φόρου 22%, πάνω από τις 20.000 και μέχρι τις 30.000 ευρώ επιβάλλεται πλέον συντελεστής φόρου 28%, ενώ πάνω από τις 30.000 και μέχρι τις 40.000 ευρώ εφαρμόζεται συντελεστής φόρου 36%. Για το τμήμα του ετήσιου εισοδήματος άνω των 40.000 ευρώ ο συντελεστής φόρου ανέρχεται σε 44%.
Τα εισοδήματα από μισθωτή εργασία και συντάξεις, καθώς και τα εισοδήματα από ατομικά ασκηθείσες επιχειρηματικές δραστηριότητες θα φορολογηθούν ενιαία, με βάση την παραπάνω κλίμακα, αφού προηγουμένως αθροιστούν.
Τα εισοδήματα από αγροτικές δραστηριότητες θα φορολογηθούν, επίσης, με βάση την παραπάνω κλίμακα, όχι όμως αθροιζόμενα με τα λοιπά εισοδήματα αλλά αυτοτελώς.
11. Για μισθωτούς, συνταξιούχους και κατ’ επάγγελμα αγρότες προβλέπεται έκπτωση φόρου:
777 ευρώ, εάν δεν υπάρχουν προστατευόμενα τέκνα.
810 ευρώ, εάν υφίσταται ένα προστατευόμενο τέκνο.
900 ευρώ, εάν υπάρχουν δύο προστατευόμενα τέκνα.
Επιπλέον 220 ευρώ για κάθε προστατευόμενο τέκνο από το τρίτο και πάνω.
12 Για όσους από τους μισθωτούς, τους συνταξιούχους και τους κατ’ επάγγελμα αγρότες έχουν ετήσιο εισόδημα μέχρι 12.000 ευρώ, το ισχύον κατά περίπτωση ποσό έκπτωσης φόρου (των 777 ευρώ, των 810 ευρώ κ.ο.κ.) αφαιρείται από τον φόρο, ο οποίος προκύπτει από την εφαρμογή του συντελεστή φόρου 9% στις πρώτες 10.000 ευρώ του ετήσιου εισοδήματος και του συντελεστή 22% στο τμήμα του εισοδήματος πάνω από τις 10.000 ευρώ και μέχρι τις 12.000 ευρώ.
Σε κάθε περίπτωση κατά την οποία ο φόρος που αναλογεί με βάση τα όσα αναφέρονται στο προηγούμενο εδάφιο είναι μικρότερος από την ισχύουσα έκπτωση φόρου, το ποσό της έκπτωσης αυτής περιορίζεται ακριβώς στο ύψος του αναλογούντος φόρου και τον μηδενίζει.
13. Για όσους από τους μισθωτούς, τους συνταξιούχους και τους κατ’ επάγγελμα αγρότες έχουν ετήσιο εισόδημα άνω των 12.000 ευρώ, η ισχύουσα κατά περίπτωση έκπτωση φόρου, όπως προκύπτει σύμφωνα με τα παραπάνω περιγραφέντα, μειώνεται κατά το 2% του πέραν των 12.000 ευρώ τμήματος του ετήσιου εισοδήματος.
14. Για τα εισοδήματα από την εκμετάλλευση ακίνητης περιουσίας, προβλέπεται αυτοτελής φορολόγηση με κλίμακα στην οποία ισχύουν συντελεστές φόρου:
α) 15% μέχρι το επίπεδο ετήσιου εισοδήματος 12.000 ευρώ.
β) 35% στο τμήμα ετήσιου εισοδήματος από τις 12.001 έως τις 35.000 ευρώ.
γ) 45% στο τμήμα ετήσιου εισοδήματος πάνω από τις 35.000 ευρώ.
15. Τα μερίσματα φορολογούνται στην πηγή, με παρακράτηση φόρου 5%.
16. Οι τόκοι καταθέσεων φορολογούνται στην πηγή, με παρακράτηση φόρου 15%.
17. Ειδικά για το φορολογικό έτος 2021 δεν επιβάλλεται Ειδική Εισφορά Αλληλεγγύης στα εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ που προέρχονται από μισθούς του ιδιωτικού τομέα, από επιχειρηματική δραστηριότητα, από κεφάλαιο (μερίσματα, τόκους, δικαιώματα και ακίνητη περιουσία), καθώς και από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου.
Αν το εισόδημα φορολογικού έτους 2021 προσδιορίζεται σε υψηλότερο επίπεδο από το δηλωθέν, με βάση τα τεκμήρια διαβίωσης ή και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων και η προστιθέμενη διαφορά εισοδήματος λόγω τεκμηρίων χαρακτηρίζεται ως εισόδημα μη προερχόμενο από μισθούς ή συντάξεις, η απαλλαγή από την Ειδική Εισφορά Αλληλεγγύης παρέχεται εφόσον και για τα δύο (2) προηγούμενα φορολογικά έτη, το 2019 και το 2020, δεν προέκυψε τεκμαρτό εισόδημα μεγαλύτερο του δηλωθέντος.
18. Τα εισοδήματα του 2021 τα οποία υπερβαίνουν τις 12.000 ευρώ ετησίως και προέρχονται ΜΟΝΟ από μισθούς του δημόσιου τομέα ή και συντάξεις επιβαρύνονται επιπλέον με Ειδική Εισφορά Αλληλεγγύης, η οποία υπολογίζεται κλιμακωτά, με συντελεστές:
2,2% στο τμήμα ετήσιου εισοδήματος από 12.001 έως 20.000 ευρώ,
5% στο τμήμα ετήσιου εισοδήματος από 20.001 έως 30.000 ευρώ,
6,5% στο τμήμα ετήσιου εισοδήματος από 30.001 έως 40.000 ευρώ,
7,5% στο τμήμα ετήσιου εισοδήματος από 40.001 έως και 65.000 ευρώ,
9% στο τμήμα ετήσιου εισοδήματος από 65.001 έως και 220.000 ευρώ και
10% στο τμήμα ετήσιου εισοδήματος πάνω από 220.000 ευρώ.
19. Εάν ο φορολογούμενος έχει αποκτήσει εισόδημα από επιχειρηματικές-αγροτικές δραστηριότητες, τότε:
Εάν δεν έχει εισπράξει μισθούς ή συντάξεις το προηγούμενο έτος, στον φόρο που αναλογεί επί του εισοδήματος από επιχειρηματικές δραστηριότητες επιβάλλεται και προκαταβολή φόρου έναντι του επόμενου έτους, η οποία υπολογίζεται με συντελεστή 55%.
Επιβάλλεται και τέλος επιτηδεύματος, το οποίο ανέρχεται σε 650 ευρώ.
Εξαιρούνται από την επιβολή του τέλους επιτηδεύματος:
α) Τα πρόσωπα που παρουσιάζουν αναπηρία ίση ή μεγαλύτερη του 80%.
β) Οσοι ασκούν τη δραστηριότητά τους σε χωριά με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά κάτω από 3.100 κατοίκους, εκτός αν πρόκειται για τουριστικούς τόπους.
γ) Οι φορολογούμενοι για τους οποίους δεν έχουν παρέλθει 5 έτη από την πρώτη έναρξη εργασιών, καθώς και εκείνοι για τους οποίους υπολείπονται λιγότερα από 3 έτη μέχρι το 65ο έτος της ηλικίας.
δ) Τα φυσικά πρόσωπα που βρίσκονται σε κατάσταση αδράνειας, εκκαθάρισης ή πτώχευσης.
ε) Οι αγρότες, οι οποίοι είναι μέλη αγροτικών συνεταιρισμών που πληρούν τις προϋποθέσεις του άρθρου 8 του ν. 4384/2016.
Επίσης, για το φορολογικό έτος 2021 αναμένεται να εξαιρεθούν από την υποχρέωση καταβολής του τέλους επιτηδεύματος οι αγρότες κανονικού καθεστώτος για τους οποίους έχουν παρέλθει τα πρώτα 5 έτη από την ημερομηνία τήρησης βιβλίων και ένταξής τους στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ, καθώς και οι αλιείς παράκτιας αλιείας, που εκμεταλλεύονται αλιευτικά σκάφη μέχρι 12 μέτρων, μεταξύ καθέτων.
20. Στα ποσά αμοιβών άνω των 300 ευρώ που αποκτούν οι ελεύθεροι επαγγελματίες από τις δραστηριότητές τους επιβάλλεται παρακράτηση φόρου εισοδήματος με συντελεστή 20%.
21. Σε όσους φορολογουμένους κατείχαν κατά τη διάρκεια του 2021 αυτοκίνητα Ι.Χ. με κινητήρες άνω των 1.928 κυβικών εκατοστών τα οποία κυκλοφόρησαν για πρώτη φορά στην Ευρωπαϊκή Ενωση από το 2012 και μετά, σκάφη αναψυχής μήκους άνω των 5 μέτρων, πισίνες και αεροσκάφη θα επιβληθεί και ο φόρος πολυτελούς διαβίωσης. Για όσους κατείχαν το 2021 επιβατικά αυτοκίνητα Ι.Χ. από 1.929 έως 2.500 κ.εκ. ο φόρος πολυτελούς διαβίωσης υπολογίζεται με συντελεστή 5% επί του τεκμηρίου διαβίωσης κάθε αυτοκινήτου. Για όσους κατείχαν το 2021 επιβατικά αυτοκίνητα Ι.Χ. άνω των 2.500 κ.εκ., πισίνες, σκάφη αναψυχής και αεροσκάφη ο φόρος πολυτελούς διαβίωσης θα υπολογιστεί με συντελεστή 13% επί του ισχύοντος κατά περίπτωση τεκμηρίου διαβίωσης.
22. Εξαιρούνται από την επιβολή του φόρου πολυτελούς διαβίωσης και τα επιβατικά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης πολυτέκνων με τουλάχιστον 4 εξαρτώμενα τέκνα. Η απαλλαγή χορηγείται στα επιβατικά αυτοκίνητα ιδιωτικής χρήσης των έξι και άνω θέσεων και με βάση τα στοιχεία των εξαρτώμενων τέκνων που αναγράφονται στον πίνακα 8.1. του εντύπου Ε1 της φορολογικής δήλωσης.
23. Από το συνολικό ποσό αναλογούντος φόρου εισοδήματος, αναλογούσας Εισφοράς Αλληλεγγύης, τέλους επιτηδεύματος και φόρου πολυτελούς διαβίωσης, το οποίο προκύπτει με βάση τους παραπάνω υπολογισμούς, εκπίπτουν τα ποσά των φόρων εισοδήματος και Ειδικής Εισφοράς Αλληλεγγύης που παρακρατήθηκαν ή προκαταβλήθηκαν κατά τη διάρκεια του 2021.
24. Oσοι έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους μέχρι 31.12.2021 και απέκτησαν πέρυσι πραγματικό εισόδημα έστω και 0,01 ευρώ ή τεκμαρτό εισόδημα λόγω χρήσης κατοικίας, Ι.Χ. αυτοκινήτου κ.λπ., υποχρεούνται να υποβάλουν φορολογική δήλωση.
25. Σε κάθε περίπτωση εγγάμων που υποβάλλουν κοινή δήλωση διενεργείται ξεχωριστή βεβαίωση του φόρου και εκδίδονται δύο εκκαθαριστικά σημειώματα, ένα για κάθε σύζυγο. Πιστωτικά ποσά του ενός συζύγου δεν συμψηφίζονται με τυχόν χρεωστικά του άλλου.
26. Οι φόροι που θα προκύψουν από την εκκαθάριση των δηλώσεων εισοδήματος θα πρέπει να εξοφληθούν σε 8 ισόποσες μηνιαίες δόσεις, από τον Ιούλιο του 2022 έως τον Φεβρουάριο του 2023.
27. Δεν θα βεβαιώνεται ποσό φόρου εισοδήματος για καταβολή, εφόσον αυτό δεν υπερβαίνει τα 30 ευρώ ανά σύζυγο.
28. Δεν θα επιστρέφεται στον φορολογούμενο ποσό φόρου μικρότερο των 5 ευρώ ανά σύζυγο.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΔΗΛΩΣΗΣ
29. Στον πίνακα 2, στην πρώτη σελίδα του εντύπου Ε1, υπάρχει η παράγραφος 19 με τους κωδικούς 007 και 008, όπου ο υπόχρεος και η σύζυγος πρέπει να δηλώσουν αν «φιλοξενούν» στην κύρια κατοικία τους άτομα τα οποία δεν είναι εξαρτώμενα μέλη της οικογένειάς τους.
30. Στη δήλωση πρέπει να αναγραφούν υποχρεωτικά όλα τα εισοδήματα του φορολογουμένου, ανεξάρτητα από τον τρόπο φορολόγησής τους. Επίσης, πρέπει να αναγραφούν και όλα τα απαλλασσόμενα από τον φόρο εισοδήματα. Για τα αυτοτελώς ή με ειδικό τρόπο φορολογούμενα εισοδήματα πρέπει να αναγραφεί και ο παρακρατηθείς ή αποδοθείς κατά περίπτωση φόρος.
31. Ορισμένοι κωδικοί του πίνακα 4Α της δήλωσης Ε1 που αφορούν σε εισοδήματα από μισθωτή εργασία ή συντάξεις και την αντίστοιχη παρακράτηση φόρου εμφανίζονται στο ηλεκτρονικό έντυπο της φορολογικής δήλωσης σε πορτοκαλί πλαίσιο και είναι προσυμπληρωμένοι με συγκεκριμένα ποσά από τη Διεύθυνση Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης (ΔΗΛΕΔ) της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ).
Η προσυμπλήρωση έχει γίνει με βάση στοιχεία από την επεξεργασία των ηλεκτρονικά υποβληθεισών βεβαιώσεων αποδοχών ή συντάξεων ή αμοιβών από εργοδότες και ασφαλιστικούς φορείς. Τα ποσά στους κωδικούς αυτούς δεν είναι δυνατό να τροποποιηθούν ή να διαγραφούν από τον φορολογούμενο. Το ίδιο συμβαίνει και με τους κωδικούς που αφορούν στην παρακράτηση φόρου από μισθούς ή συντάξεις, καθώς επίσης και με τους κωδικούς του πίνακα 4Γ2 που αφορούν στην παρακράτηση φόρου από ακαθάριστα έσοδα προερχόμενα από επιχειρηματική δραστηριότητα.
32. Εάν συμπληρωθούν κωδικοί της δήλωσης με ποσά εισοδημάτων και παρακρατηθέντων φόρων για τα οποία δεν έχει παρασχεθεί ηλεκτρονική πληροφόρηση στη ΔΗΛΕΔ, οι φορολογούμενοι είναι πιθανό να κληθούν να προσκομίσουν τα απαραίτητα δικαιολογητικά στις αρμόδιες ΔΟΥ ή στη ΔΗΛΕΔ για έλεγχο, προκειμένου να ολοκληρωθεί η εκκαθάριση της δήλωσής τους.
33. Οι φορολογούμενοι που έχουν υποβάλει πρώτη δήλωση έναρξης επιτηδεύματος από την 1η-1-2019 και μετά, δηλαδή όσοι έχουν ατομικές επιχειρήσεις που δεν είχαν συμπληρώσει στις 31-12-2021 τρία έτη λειτουργίας, δικαιούνται μειωμένο κατά 50% ελάχιστο φορολογικό συντελεστή, δηλαδή συντελεστή φορολογίας εισοδήματος μειωμένο από το 9% στο 4,5% με την προϋπόθεση ότι το ετήσιο ακαθάριστο εισόδημα που προέρχεται από την επιχειρηματική δραστηριότητα ήταν το 2021 μέχρι 10.000 ευρώ. Ολοι οι φορολογούμενοι που υπάγονται σ’ αυτήν τη ρύθμιση, για να κατοχυρώσουν τον μειωμένο αυτό συντελεστή, πρέπει να συμπληρώσουν τους κωδικούς 017-018 του πίνακα 2 της φορολογικής δήλωσης (του εντύπου Ε1).
34. Στο εισόδημα από ακίνητα δεν περιλαμβάνονται τα ποσά των μισθωμάτων που δεν εισπράχθηκαν κατά τη διάρκεια του 2021, λόγω απαλλαγής των ενοικιαστών από την υποχρέωση καταβολής των ποσών αυτών βάσει νομοθετικών ρυθμίσεων για την αντιμετώπιση των οικονομικών συνεπειών της πανδημίας του κορονοϊού.
35. Στους ιδιοκτήτες εκμισθούμενων ακινήτων οι οποίοι δεν εισέπραξαν ενοίκια από τους μισθωτές τους το 2021, λόγω άρνησης ή αδυναμίας των τελευταίων να τα πληρώσουν, η απαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος για τα ανείσπρακτα αυτά ποσά θα χορηγηθεί, εφόσον έως την προθεσμία υποβολής της ετήσιας δήλωσης φορολογίας εισοδήματος έχει εκδοθεί εις βάρος του μισθωτή διαταγή πληρωμής ή διαταγή απόδοσης χρήσης μισθίου ή δικαστική απόφαση αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων ή έχει ασκηθεί εναντίον του μισθωτή αγωγή αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων.
Τα εν λόγω εισοδήματα θα φορολογηθούν στο έτος και κατά το ποσό που αποδεδειγμένα εισπράχθηκαν. Τα μη εισπραχθέντα εισοδήματα από ακίνητα δηλώνονται σε ειδικό κωδικό ανείσπρακτων εισοδημάτων από εκμίσθωση ακίνητης περιουσίας της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος.
ΤΕΚΜΗΡΙΑ
36 Τα τεκμήρια διαβίωσης (οι τεκμαρτές δαπάνες χρήσης για κατοικίες, Ι.Χ. αυτοκίνητα, σκάφη κ.λπ.) συναθροιζόμενα με τυχόν δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων που πραγματοποίησε ο φορολογούμενος (αγορές σπιτιών, αυτοκινήτων, αποπληρωμή δανείων καταναλωτικών κ.λπ.) προσδιορίζουν, πολλές φορές, το εισόδημα κάθε φορολογουμένου με τεκμαρτό τρόπο, σε επίπεδα υψηλότερα του πραγματικού δηλωθέντος εισοδήματος. Το αποτέλεσμα είναι ο φορολογούμενος να έρχεται αντιμέτωπος με τον κίνδυνο επιβάρυνσης με επιπλέον φόρους. Για να αποτραπεί ένας τέτοιος κίνδυνος, ο φορολογούμενος θα πρέπει να καλύπτει τη διαφορά μεταξύ χαμηλού πραγματικού και υψηλού τεκμαρτού εισοδήματος με διάφορους τρόπους, όπως η ανάλωση κεφαλαίου προηγούμενων ετών, η επίκληση εισοδημάτων που απαλλάσσονται από τον φόρο ή φορολογούνται με ειδικό τρόπο, η επίκληση εσόδων εισπραχθέντων εντός του 2021 από την πώληση περιουσιακών στοιχείων ή από γονικές παροχές ή δωρεές χρηματικών ποσών ή από δάνεια κ.λπ. Οι παραπάνω κατηγορίες ποσών που καλύπτουν τεκμήρια δηλώνονται στους κωδικούς του πίνακα 6 της φορολογικής δήλωσης.
37. Οι προνοιακές παροχές ΟΠΕΚΑ σε χρήμα που χορηγούνται σε άτομα με αναπηρία μπορούν να καλύψουν τεκμήρια και να αναγραφούν στους κωδικούς 781-782 του πίνακα 6 της φορολογικής δήλωσης.
38. Ολες οι κατηγορίες των εισοδηματικών αγροτικών επιδοτήσεων/ενισχύσεων, κατά το μέρος που δεν ελήφθησαν υπόψη κατά τον προσδιορισμό του κέρδους από ατομική αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα, συμπληρώνονται από τον φορολογούμενο στους κωδικούς 659-660 του εντύπου Ε1. Ειδικά οι αγροτικές ενισχύσεις που καταβάλλονται από τον ΟΠΕΚΕΠΕ στο πλαίσιο δράσεων αντιμετώπισης των επιπτώσεων της πανδημίας Covid-19 στον πρωτογενή τομέα, δεν λαμβάνονται υπόψη ούτε κατά τον υπολογισμό της Ειδικής Εισφοράς Αλληλεγγύης, οπότε συμπληρώνονται από τον φορολογούμενο στους κωδικούς 657-658 του πίνακα 6 της φορολογικής δήλωσης.
39 Τα ποσά των αποζημιώσεων που έλαβαν εντός του 2021 οι ιδιοκτήτες εκμισθούμενων ακινήτων για την κάλυψη των εισοδηματικών απωλειών που υπέστησαν λόγω αναγκαστικών μειώσεων των ενοικίων των μηνών Νοεμβρίου και Δεκεμβρίου 2020 και των μηνών Ιανουαρίου έως Ιουλίου 2021 μπορούν να δηλωθούν στον πίνακα 6 της φορολογικής δήλωσης για την κάλυψη τεκμηρίων.
O ρόλος των έκτακτων αποζημιώσεων και ενισχύσεων
40. Στο ετήσιο οικογενειακό εισόδημα κάθε φορολογουμένου που θεωρείται πληττόμενος οικονομικά από την πανδημία του κορονοϊού δεν συνυπολογίζονται οι έκτακτες οικονομικές ενισχύσεις και αποζημιώσεις που του καταβλήθηκαν το 2021 για την κάλυψη των πάσης φύσεως εισοδηματικών απωλειών του. Πρόκειται, κυρίως, για αποζημιώσεις και λοιπές παροχές ειδικού σκοπού που χορηγήθηκαν σε εργαζομένους ή σε μη έχοντες εξαρτημένη εργασία στο πλαίσιο αντιμετώπισης των συνεπειών του κινδύνου διασποράς της Covid-19 και επιδόματα (περιλαμβάνεται η αποζημίωση ειδικού σκοπού των 534 ευρώ).
Τα ποσά των αποζημιώσεων και παροχών αυτών που έχουν καταβληθεί εντός του φορολογικού έτους 2021 δεν θεωρούνται καν εισοδήματα, οπότε δεν προσμετρώνται ούτε αυτά στο συνολικό εισόδημα της οικογένειας του φορολογουμένου. Για τα ποσά αυτά η ΑΑΔΕ θα παράσχει στους φορολογουμένους ηλεκτρονική πληροφόρηση προκειμένου να τα αναγράψουν στους κωδικούς 781-782 του πίνακα 6 και, έτσι, να τα αξιοποιήσουν για την κάλυψη τεκμηρίων.
Υποχρέωση κάλυψης ποσοστού εισοδήματος με e-πληρωμές
41. Κάθε φορολογούμενος με ετήσιο ατομικό πραγματικό εισόδημα έτους 2021 προερχόμενο εκ μίας ή περισσοτέρων από τις 5 βασικές πηγές, δηλαδή από μισθούς, συντάξεις, επιχειρηματική δραστηριότητα, αγροτικές εκμεταλλεύσεις και ενοίκια ακινήτων, πρέπει να έχει πραγματοποιήσει κατά το χρονικό διάστημα από την 1η-1-2021 έως την 31η-12-2021 δαπάνες για αγορές αγαθών και παροχή υπηρεσιών συνολικού ύψους ίσου με το 30% του εισοδήματος αυτού. Για να αναγνωριστούν, οι δαπάνες αγοράς αγαθών και παροχής υπηρεσιών θα πρέπει να έχουν εξοφληθεί με πιστωτικές ή χρεωστικές κάρτες ή με άλλα ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής (προπληρωμένες κάρτες, πληρωμές μέσω e-banking κ.λπ.).
42. Στο εισόδημα που λαμβάνεται υπ’ όψιν για τον υπολογισμό του 30% δεν συνυπολογίζονται τα ακόλουθα ποσά:
α) Τυχόν αναλογούσα Ειδική Εισφορά Αλληλεγγύης.
β) Τυχόν δαπάνες του φορολογουμένου για διατροφή.
γ) Ορισμένα έκτακτα εισοδήματα που αποκτήθηκαν το 2021, όπως οι αποζημιώσεις για απολύσεις, το ασφάλισμα των ομαδικών ασφαλιστηρίων, το επίδομα εκπαίδευσης και επαγγελματικής κατάρτισης ανέργων, η αγροτική επιδότηση πρόωρης συνταξιοδότησης, καθώς επίσης και όλες οι έκτακτες αποζημιώσεις, αμοιβές, επιχορηγήσεις και οικονομικές ενισχύσεις που καταβλήθηκαν στο πλαίσιο εφαρμογής μέτρων αντιμετώπισης του κινδύνου διασποράς του κορονοϊού ή στο πλαίσιο εφαρμογής μέτρων ενίσχυσης πληγέντων από φυσικές καταστροφές (αποζημιώσεις ειδικού σκοπού, αποζημιώσεις για μειωμένα ενοίκια, έκτακτα επιδόματα, επιστρεπτέες προκαταβολές, αποζημιώσεις για κάλυψη ζημιών σε κατοικίες και οικοσκευές κ.λπ.).
43. Τεκμαρτά εισοδήματα προσδιοριζόμενα με βάση τα τεκμήρια διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων δεν λαμβάνονται υπ’ όψιν.
44. To ποσό των δαπανών που λαμβάνεται υπόψη δεν μπορεί να υπερβεί σε ετήσια βάση τις 20.000 ευρώ.
45. Σε κάθε περίπτωση φορολογουμένου ο οποίος δεν έχει καταφέρει να καλύψει το απαιτούμενο συνολικό ποσό δαπανών, το οποίο αντιστοιχεί, όπως προαναφέραμε, στο 30% του συνολικού ετήσιου ατομικού πραγματικού εισοδήματος του έτους 2021, το «ακάλυπτο» ποσό φορολογείται με 22%.
46. Οσοι φορολογούμενοι βαρύνονται με δαπάνες για πληρωμές φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων και ΕΝΦΙΑ, για τοκοχρεωλυτικές δόσεις δανείων και για ενοίκια, οι οποίες υπερβαίνουν αθροιστικά το 60% του ετήσιου πραγματικού εισοδήματος του 2021 οφείλουν να έχουν καλύψει ποσοστό 20% του ετήσιου πραγματικού εισοδήματος του 2021 με δαπάνες για αγορές αγαθών και παροχή υπηρεσιών εξοφληθείσες με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής. Προϋπόθεση για να ισχύσει αυτό το μειωμένο -από 30% σε 20%- ποσοστό είναι οι δαπάνες για φόρους, δάνεια και ενοίκια να έχουν εξοφληθεί με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής.
47. Από την υποχρέωση να καλύψουν το 30% του ετήσιου πραγματικού εισοδήματος με δαπάνες αγοράς αγαθών και παροχής υπηρεσιών εξοφληθείσες με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής εξαιρούνται πλήρως, για το φορολογικό έτος 2021:
α) Φορολογούμενοι 70 ετών και άνω.
β) Ατομα με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω.
γ) Φορολογούμενοι που βρίσκονται σε δικαστική συμπαράσταση.
δ) Φορολογικοί κάτοικοι της Ε.Ε. ή του ΕΟΧ, που υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης στην Ελλάδα.
ε) Δημόσιοι λειτουργοί και δημόσιοι υπάλληλοι που υπηρετούν στην αλλοδαπή, καθώς και φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας που διαβιούν ή εργάζονται στην αλλοδαπή.
στ) Ανήλικοι που υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος.
ζ) Oι υπηρετούντες την υποχρεωτική στρατιωτική τους θητεία.
η) Φορολογούμενοι που κατοικούν μόνιμα σε χωριά με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά με πληθυσμό κάτω των 3.100 κατοίκων, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, εκτός αν πρόκειται για τουριστικούς τόπους.
θ) Οι φορολογούμενοι που είναι δικαιούχοι Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (ΚΕΑ).
ι) Οι φορολογούμενοι που βρίσκονται σε κατάσταση μακροχρόνιας νοσηλείας (πέραν των 6 μηνών).
ια) Οσοι διαμένουν σε οίκο ευγηρίας και σε ψυχιατρικό κατάστημα.
ιβ) Οι φυλακισμένοι.
48. Κάθε φορολογούμενος που υπάγεται σε μία ή περισσότερες από τις παραπάνω 12 περιπτώσεις «εξαιρέσεων» δεν οφείλει καν να έχει συγκεντρώσει και να έχει διαφυλάξει χάρτινες αποδείξεις δαπανών αξίας 30% του συνολικού ετήσιου πραγματικού εισοδήματος.
49. Οσοι φορολογούμενοι δεν εξαιρούνται από την υποχρέωση κάλυψης ποσοστού έως 30% του εισοδήματός τους με δαπάνες εξοφληθείσες με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής θα πρέπει να αναγράψουν το ποσό των δαπανών αυτών που πραγματοποίησαν το 2021 στους κωδικούς 049-050 του πίνακα 7 του εντύπου Ε1 της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, δίπλα από τη φράση: «Δαπάνη αγοράς αγαθών και παροχής υπηρεσιών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής Πατήστε ΕΔΩ για στοιχεία δαπανών». Το συνολικό ποσό των δαπανών αυτών για το 2021 μπορεί κάθε υπόχρεος φορολογούμενος να το βρει αντλώντας πληροφορίες από έναν πίνακα που αναγράφει τα επιμέρους ποσά των δαπανών ανά τράπεζα και ο οποίος αναδύεται στο ηλεκτρονικό έντυπο της δήλωσης, εφόσον ο φορολογούμενος «κλικάρει» πάνω στη λέξη «ΕΔΩ».
50. Οι φορολογούμενοι που υπάγονται στις μόνιμες κατηγορίες, εξαιρουμένων των παραπάνω περιπτώσεων (β) έως και (ιβ), καθώς και όσοι εξαιρούμενοι είναι 70 ετών και άνω, για να απαλλαγούν από την υποχρέωση κάλυψης ποσοστού έως 30% του εισοδήματός τους με δαπάνες εξοφληθείσες με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής θα πρέπει να συμπληρώσουν τους κωδικούς 023-024 του πίνακα 2 του Ε1.
