Πάνω από 250 ύποπτα περιστατικά Ηπατίτιδας Άγνωστης προέλευσης σε παιδιά έως 16 ετών έχουν καταγραφεί παγκοσμίως από τις αρχές του έτους. Επειδή ούτε ο πανικός αλλά ούτε και ο εφησυχασμός είναι καλοί σύμβουλοι, ας δούμε σύντομα και περιεκτικά όσα με αυξημένο ενδιαφέρον απασχολούν ιατρούς και γονείς.
Τί είναι η Ηπατίτιδα;
Η κατάληξη -ίτιδα στην Ιατρική σημαίνει πάντοτε φλεγμονή σε κάποιο σημείο του σώματος. Στην συγκεκριμένη περίπτωση εντοπίζεται στο Ήπαρ που στα αρχαία ελληνικά σημαίνει συκώτι. Συνεπώς πρόκειται για φλεγμονή στο συκώτι και διαχωρίζεται συνήθως σε Οξεία ή Χρόνια μορφή.
Που οφείλεται η Ηπατίτιδα;
Τις περισσότερες φορές ενοχοποιητικός παράγοντας είναι κάποιος Ιός. Για αυτόν ακριβώς τον λόγο ονομάζονται Ιοί της Ηπατίτιδας με πιο γνωστούς τους Ιούς A,B,C καθώς και άλλους. Η μετάδοση τους γίνεται
- είτε με όλους εκείνους τους τρόπους που τους κατατάσσουν στα Σεξουαλικά Μεταδιδόμενα Νοσήματα με πιο διαδεδομένες τις Ηπατίτιδες B και C
- είτε με την Εντερική Οδό, δηλαδή με κατανάλωση μολυσμένου νερού ή τρόφιμου με πιο γνωστές τις A και Ε
Εκτός από τους παραπάνω Ιούς υπάρχουν και αρκετοί άλλοι που σχετίζονται με την πρόκληση Ηπατίτιδας, ενώ το πιο γνωστό Περιβαλλοντικό Αίτιο της Διατροφής που σχετίζεται με ηπατικές εκδηλώσεις είναι η χρόνια κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων αλκοόλ. Τέλος, η εμφάνιση Ηπατίτιδας μετά από λήψη ορισμένων Φαρμάκων είναι αρκετά συχνή όπως επίσης και η εμφάνιση της στα πλαίσια ενός Συστηματικού Αυτοάνοσου Νοσήματος.
Τί είναι η Ηπατίτιδα σε παιδιά που εμφανίστηκε από τις αρχές του έτους και για την οποία γίνεται αρκετός λόγος το τελευταίο χρονικό διάστημα;
Από τις αρχές του έτους εντοπίστηκαν σε παγκόσμιο επίπεδο περίπου 230 περιστατικά Οξείας Ηπατίτιδας σε παιδιά (ηλικίας κάτω των 16 ετών) σε 20 διαφορετικές χώρες, με αιφνίδια έναρξη συμπτωμάτων και άγνωστης αιτιολογίας μέχρι στιγμής σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του ΠΟΥ. Τα αρχικά κρούσματα εντοπίστηκαν στην Μεγάλη Βρετανία, Αγγλία και Σκωτία κατά κύριο λόγο στις αρχές της Άνοιξης, ενώ σύντομα καταγράφηκαν παρόμοιες περιπτώσεις και στις ΗΠΑ (πιο γνωστά τα περιστατικά στην πολιτεία της Αλαμπάμα). Σε Ευρωπαϊκό επίπεδο έχουν επίσης εντοπισθεί περιστατικά σε Βέλγιο, Ολλανδία, Ισπανία, Ιταλία και Δανία ενώ μόλις τις τελευταίες ημέρες επίσημα αναφέρθηκαν και στο Ισραήλ, Παναμά και Ινδονησία.
Αφού δεν οφείλεται σε κάποιον από τους γνωστούς Ιούς, τότε πώς προκαλείται;
Είναι μια εξαιρετική ερώτηση που δεν έχει ακόμα όμως ξεκάθαρη απάντηση. Συνοπτικά, υποθέτουμε μέχρι στιγμής τις εξής πιθανές αιτίες:
- Περιβαλλοντικός Παράγοντας, αν και η παγκόσμια κατανομή των κρουσμάτων καθιστά κάπως δύσκολο αυτό το ενδεχόμενο
- Έκθεση σε Δηλητηριώδη ουσία/Τοξίνες
- Λήψη κάποιου Φαρμάκου
- Αυξημένη ευαισθησία των παιδιών σε μολύνσεις μετά από το παρατεταμένο lockdown που οδήγησε σε προστασία από τον Κορωνοϊό αλλά και απουσία επαφής με άλλους Ιούς και συνεπώς σε ανωριμότητα του Ανοσοποιητικού συστήματος από επαφές με κοινούς λοιμογόνους παράγοντες
- Πιθανή συσχέτιση με τον Κορωνοϊό, αν και δεν υπάρχουν βάσιμα δεδομένα μέχρι στιγμής που να φανερώνουν πως όλα τα παιδιά έχουν ασθενήσει από αυτόν
- Κάποιος άλλος Ιός που δεν είχε συσχετισθεί έως σήμερα με περιστατικά Οξείας Ηπατίτιδας
Συμπερασματικά, η πιο αποδεκτή θεωρία μέχρι στιγμής που απαιτεί επιτακτική ανάγκη καταγραφής περιστατικών, έρευνας και επιβεβαίωσης σχετίζεται με ένα ήπιο στέλεχος Αδενοϊού (στέλεχος F41).
Συνήθως οι Αδενοϊοι προκαλούν ήπιες λοιμώξεις του Αναπνευστικού και λιγότερο του Γαστρεντερικού Συστήματος. Φαίνεται όμως πως η έλλειψη επαφής των μικρών παιδιών με Ιούς λόγω του παγκόσμιου lockdown λειτούργησε ανασταλτικά στην ωρίμανση του Ανοσοποιητικού τους συστήματος, κάτι που οδήγησε σε υπερβολική φλεγμονώδη αντίδραση με την πρώτη έκθεση στο συγκεκριμένο στέλεχος 41.
Μπορεί να οφείλεται σε μια επιπλοκή του Εμβολίου για τον Νέο Κορωνοϊό;
Κατηγορηματικά όχι. Η εξήγηση είναι απλή, καθώς η πλειονότητα των παιδιών που έχουν νοσήσει βρίσκεται σε ηλικία κάτω των 5 ετών και έτσι δεν έχουν ακόμα εμβολιαστεί.
Έχουν εμφανιστεί στην Ελλάδα τέτοια περιστατικά Οξείας Ηπατίτιδας;
Μέχρι στιγμής δεν έχει εμφανιστεί κανένα επιβεβαιωμένο εργαστηριακά κρούσμα. Έχουν αναφερθεί 3 επιβεβαιωμένα κρούσματα, τα περισσότερα από αυτά πολύ πρόσφατα, αλλά βρίσκονται υπό διερεύνηση και ευτυχώς δεν έχουν επιβεβαιωθεί.
Τί θα πρέπει να προσέξουν οι γονείς; Με τί συμπτώματα εμφανίζεται;
Η Οξεία Ηπατίτιδα σε παιδιά εμφανίζεται συχνότερα σε ηλικίες ως 10 ετών με χαρακτηριστική συμπτωματολογία από το Γαστρεντερικό Σύστημα. Συνήθως αναφέρονται:
- Κοιλιακός Πόνος
- Εμετός
- Διάρροιες
- Απώλεια Όρεξης
- Ίκτερος (αλλαγή χρώματος του Δέρματος σε Κίτρινο) που συνοδεύεται από Σκουρόχρωμα Ούρα / Αποχρωματισμό Κοπράνων / Κνησμό (Φαγούρα) στο Δέρμα
- Πόνοι στους Μύες και στις Αρθρώσεις
- Σε κάποιες περιπτώσεις προηγήθηκε και Πυρετός
Με την εμφάνιση ενός ή περισσότερων από τα παραπάνω συμπτώματα δεν σημαίνει προφανώς επιβεβαίωση κρούσματος Οξείας Ηπατίτιδας σε παιδιά. Παραμείνετε ψύχραιμοι και αναζητείστε την συμβουλή του Παιδιάτρου σας.
Πώς θα προστατευτούμε από την πιθανή νόσηση με Αδενοϊό 41;
Όλοι οι Αδενοϊοί μεταδίδονται αερογενώς όπως ακριβώς και η COVID λοίμωξη. Επομένως τηρώντας όλα τα γνωστά μέτρα ατομικής προστασίας με την χρήση μάσκας, συχνό πλύσιμο χεριών και τηρώντας τις κοινωνικές αποστάσεις θωρακιζόμαστε και από αυτήν την πιθανή μετάδοση.
Θα πρέπει να ανησυχούμε πολύ;
Δεν χρειάζεται ούτε πανικός αλλά ούτε και εφησυχασμός. Μέχρι στιγμής μιλάμε για κατανομή σε αρκετές χώρες αλλά σε μικρούς σχετικά αριθμούς ενώ απομένει να διευκρινιστεί με σαφήνεια και το ακριβές αίτιο ή ο ενδεχόμενος συνδυασμός παραγόντων που την προκαλούν.
Σε κάθε περίπτωση η συντριπτική πλειονότητα των μικρών ασθενών Οξεία Ηπατίτιδα αντιμετωπίστηκε με θεραπευτική επιτυχία, ενώ σε κάτω των 20 περιπτώσεων κρίθηκε αναγκαία η Μεταμόσχευση Ήπατος.
Και πώς γίνεται η εργαστηριακή επιβεβαίωση των πιθανών κρουσμάτων;
Αυξημένα επίπεδα Ηπατικών Ενζύμων ( SGOT και SGPT) και ταυτόχρονη Αύξηση της Ολικής Χολερυθρίνης στον ορό του αίματος.
Μη ανίχνευση κάποιου γνωστού Ιού Ηπατίτιδας.
Μοριακή Ανίχνευση (PCR) του Αδενοϊού F41 σύμφωνα με τα μέχρις στιγμής δεδομένα, με προτεινόμενο βιολογικό δείγμα τα κόπρανα των ασθενών.
Γρήγορες Δοκιμασίες (Rapid Tests) για την ταχεία ανίχνευση του Αδενοϊού F41.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ :
Hellenic Pasteur Institute: https://acrobat.adobe.com/link/review?uri=urn%3Aaaid%3Ascds%3AUS%3A40a58679-adb4-3b4c-9887-216fc6282068#pageNum=1
Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO):
https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/2022-DON376
Centers for Disease Control and Prevention (CDC):
https://www.cdc.gov/ncird/investigation/hepatitis-unknown-cause/overview-what-to-know.html
Δημήτρης Σπ.Τσαϊρίδης
MD, MsC, Βιοπαθολόγος-Μικροβιολόγος
κιν:6972779231 [email protected]
Χριστίνα Κ.Τσίγαλου
MD, PhD, Βιοπαθολόγος-Μικροβιολόγος Επ.Καθηγήτρια Ιατρικής – Μικροβιολογίας – Ανοσολογίας ΔΠΘ
κιν:6944193771 [email protected]
